Herhaling H14

Herhaling H14

14.1. Een constant inwendig milieu

Constant inwendig milieu

Je lichaam probeert het inwendig milieu hetzelfde te houden (constant).

Alles waar je teveel van krijgt wordt uitgescheiden of opgeslagen.

Mag niet in het bloed blijven!

Als je tekort hebt gaat je lichaam de opgeslagen stoffen gebruiken.

Hormonen, zintuigen en zenuwcellen zijn belangrijk voor een constant inwendig milieu. Denk bv. aan insuline.

- Het constant houden van het inwendig milieu vindt plaats door opname, opslag en uitscheiding van stoffen.

- Hormonen, zintuigen en zenuwcellen spelen hierbij een belangrijke rol. 

Inwendig milieu	- De weefselvloeistof - Het bloedplasma
Uitwendig milieu	- De omgeving om je heen - Lucht in je longen - Inhoud in je darmkanaal

Een constant inwendig milieu

Constant inwendig milieu

• Zintuigen 

gevoelszenuwen registreren of het inwendig milieu te veel of te weinig van iets bevat

• Zenuwstelsel

Geeft signalen door

• Hormonen

Geven instructies aan organen om stoffen op te slaan of uit te scheiden

Eilandjes van Langerhans

Bs 2

De opperhuid

De eerste laag van de huid is de opperhuid.

Bestaat uit:

• Hoornlaag (extra dik = eelt), beschermt tegen beschadiging, uitdroging, en ziekteverwekkers
• Kiemlaag

Opperhuid (epidermis)

Functie:

• weerstand bieden aan invloeden van buitenaf
  
• Slijtfunctie (afgestorven cellen)
• Binnenuit nieuwe cellen (28 dagen)
• Geen doorbloeding/lymfevaten

Lederhuid voorziet opperhuid van O2 + voedingsstoffen

Kiemlaag

• diep gelegen in de opperhuid
  
• bevat veel stamcellen
  
• worden steeds nieuwe cellen gevormd
  
• pigmentcellen beschermt tegen de schadelijke invloed van ultraviolette starling in zonlicht 
  

De lederhuid

• Haar + haarzakje
• Talgklieren. Talg houdt de haren
  en de hoornlaagsoepel.
• Haarspiertje
• Zintuigen
• Bloedvaten + zweetklieren

Warmte-, koude-, druk-, en tastzintuigen

Onder de lederhuid ligt bindweefsel

Onderhuids bindweefsel

• In het onderhuids bindweefsel lopen zenuwen en bloedvaatjes. 

• In het onderhuids bindweefsel is vet opgeslagen. 

Vet isoleert tegen de kou.

Pijnpunten

De uiteinden van je zenuwen zijn pijnpunten. 

Deze pijnpunten kunnen pijn in je lichaam waarnemen.

Lichaamstemperatuur hoger dan 37^oC

Warmteproductie verlagen 

• Minder verbranding

Warmteafgifte bevorderen:

• Bloedvaten worden wijder
• Zweetklieren produceren meer zweet, dat verdampt, hierdoor koelt lichaam af. 

Lichaamstemp. lager dan 37^oC

Warmteproductie bevorderen:

• Meer verbranding (rillen en klappertanden)
• 
  

Warmteafgifte tegen gaan:

• Bloedvaten worden nauwer zodat je minder warmte kwijt kan raken
• De huid wordt bleker en je krijgt kippenvel

 

De opperhuid

De eerste laag van de huid is de opperhuid.

Bestaat uit:

• Hoornlaag (extra dik = eelt), beschermt tegen beschadiging, uitdroging, en ziekteverwekkers
• Kiemlaag

Opperhuid (epidermis)

Functie:

• weerstand bieden aan invloeden van buitenaf
  
• Slijtfunctie (afgestorven cellen)
• Binnenuit nieuwe cellen (28 dagen)
• Geen doorbloeding/lymfevaten

Lederhuid voorziet opperhuid van O2 + voedingsstoffen

Kiemlaag

• diep gelegen in de opperhuid
  
• bevat veel stamcellen
  
• worden steeds nieuwe cellen gevormd
  
• pigmentcellen beschermt tegen de schadelijke invloed van ultraviolette starling in zonlicht 
  

De lederhuid

• Haar + haarzakje
• Talgklieren. Talg houdt de haren
  en de hoornlaagsoepel.
• Haarspiertje
• Zintuigen
• Bloedvaten + zweetklieren

Warmte-, koude-, druk-, en tastzintuigen

Onder de lederhuid ligt bindweefsel

Onderhuids bindweefsel

• In het onderhuids bindweefsel lopen zenuwen en bloedvaatjes. 

• In het onderhuids bindweefsel is vet opgeslagen. 

Vet isoleert tegen de kou.

Pijnpunten

De uiteinden van je zenuwen zijn pijnpunten. 

Deze pijnpunten kunnen pijn in je lichaam waarnemen.

Lichaamstemperatuur hoger dan 37^oC

Warmteproductie verlagen 

• Minder verbranding

Warmteafgifte bevorderen:

• Bloedvaten worden wijder
• Zweetklieren produceren meer zweet, dat verdampt, hierdoor koelt lichaam af. 

Lichaamstemp. lager dan 37^oC

Warmteproductie bevorderen:

• Meer verbranding (rillen en klappertanden)
• 
  

Warmteafgifte tegen gaan:

• Bloedvaten worden nauwer zodat je minder warmte kwijt kan raken
• De huid wordt bleker en je krijgt kippenvel

 

Bs 3

De onderdelen van het ademhalingsstelsel van de mens

Neusademhaling

Inademen via de neus is een stuk gezonder dan via de mond. 

4 redenen zijn:

Maakt de lucht vochtig

Maakt de lucht warm

Filtert de lucht

Je kunt de lucht ruiken en keuren

Keelholte

Vanuit de neus (of de mond) komt de lucht in de keelholte terecht. In de keel zitten 2 klepjes; de huig en het strotklepje

• Ademen: huig en strottenklepje open
• Slikken: huig sluit neusholte af, strotklepje sluit luchtpijp af
• Verslikken: huig en strotklepje staan open terwijl je eet ->     hoesten

Luchtpijp en bronchiën.

-Om de luchtpijp open te houden en deze te beschermen zitten er kraakbeenringen  in.

- De luchtpijp splits zich in twee vertakkingen,

  1 naar elke long.  Die 2 vertakkingen heten 

  de bronchiën.

- Ook de luchtpijp is aan de binnenkant bekleed

   met slijmvlies en trilhaarcellen. 

Bronchiën

•  Binnenkant bekleed met        slijmvlies en trilhaarcellen
• Wand bevat   kraakbeenringen

Luchtpijptakjes

• Dit zijn de fijne vertakkingen van de bronchiën
• Wanden zijn bedekt met slijmvlies en trilhaarcellen.
• Wanden bevatten spiertjes

       (geen kraakbeenringen)

Longblaasjes

*Aan het einde van de luchtpijptakjes
zitten de longblaasjes. 

*De wanden van de longblaasjes en

  de longhaarvaten zijn maar

  1-cellaagje dik en het oppervlak is

  erg groot, waardoor er snel en veel

  gaswisseling kan plaatsvinden

Bs 4 & 5

Ventilatie 

= Het verversen van de lucht in de longen 

• Borstademhaling / ribademhaling
• Buikademhaling / middenrifademhaling

Inademing:

• Luchtdruk in de longen kleiner

Uitademing:

• Luchtdruk in de longen groter

Borstademhaling

Inademen:

• Tussenribspieren trekken samen
• Ribben en borstbeen bewegen omhoog
• Borstholte en longen worden groter
• Lucht wordt naar binnengezogen

Uitademen:

• Tussenribspieren ontspannen
• Ribben en borstbeen zakken omlaag
• Borstholte en longen worden kleiner
• Lucht wordt naar buiten geperst

Buikademhaling

Inademen:

• Middenrifspieren trekken samen
• Middenrif beweegt omlaag
• Borstholte en longen worden groter
• Lucht wordt naar binnengezogen

Uitademen:

• Middenrifspieren ontspannen
• Organen drukken middenrif omhoog
• Borstholte en longen worden kleiner
• Lucht wordt naar buiten geperst

COPD

• Chronic Obstructive Pulmonary Disease (Chronische Obstructieve Long Ziekte)
  
• Beschadiging van de longen, geneest niet

Verzamelnaam voor:

• Chronische bronchitis
  
• Longemfyseem
  

Chronische bronchitis

• Bronchiën zijn ontstoken waardoor er meer slijm ontstaat. 
• 
  
• Bronchiën zijn blijvend vernauwd
  

Longemfyseem

Bij longemfyseem gaan er langzaam longblaasjes verloren. 

Hoe minder longblaasjes er zijn, hoe moeilijker de gaswisseling zal zijn

 

Astma

• Bronchiën blijven ontstoken
• Aanval: spiertjes in de wand trekken samen, luchtwegen vernauwen en ademhalen gaat moeilijker
  
• Slijmvlies aan de binnenkant is verdikt
  

Bs 6

Huid

Zuurstof wordt via de weefselvloeistof naar de haarvaten getransporteerd

Ademen met kieuwen

Kieuwen

Hierin liggen veel haarvaten

Opname O2 en afgifte CO2

Tracheeën 

Luchtbuizen

Via openingen aan de zijkant van het lichaam komt lucht in de tracheeën, die openingen heten stigma's. 

Tracheeën vertakken zich steeds verder tot aan spieren en organen = lucht met O2 komt overal in het lichaam terecht

O2 wordt vanuit tracheeën opgenomen in de cellen> groot opp dus gaat snel

Bij veel soorten insecten zitten vooral stigma's in het achterlijf

Geen ademhalingsorganen

Gaswisseling vindt plaats via het celmembraan

Bs 7

Functies lever

- glucose wordt omgezet in glucogeen en opgeslagen in de lever

- fibrinogeen maken van eiwitten = voor bloedstolling

- maakt gal voor het emulgeren van vetten

- afvalstoffen afbreken, zoals dode rode bloedcellen. Deze gaan mee met het gal naar de 12-vingerige darm.

- breekt eiwitten af --> ureum gaat met het bloed mee naar de nieren

- breekt giftige stoffen af, zoals alcohol, drugs en medicijnen. Gaan met het bloed mee naar de nieren

HEPATITIS

                              Ontsteking door het hepatitis virus

Hepatitis kan je oplopen door bloed, sperma of vocht uit de vagina.

Klachten: moe, koorts, minder eten, misselijk en geel oogwit

Langere termijn zelfs leverkanker

De nieren

• Uitscheiding van overtollig water, overtollig zouten, afvalstoffen en schadelijke stoffen:
  
• Niermerg en nierschors
  
• Urine: alle verwijderde stoffen.
  
• Urine wordt in nierbekkens verzameld.
  
• Afgevoerd via urineleiders
  

 -> urineblaas -> urinebuis -> WC

Samenstelling urine

Veel zouten --> donkere urine
Weinig zouten (veel water) --> lichte urine

Aan de slag

Leren