Algemene wondzorg & rode wond

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Wondzorg

Periode 4, 2023

Inhoud les

• Wat is een wond?
• Oorzaken 
• Soorten wonden
• Classificatiesystemen
• Wondgenezing
• Wondverzorging

Leerdoelen

• Je kunt benoemen wat een wond is en hoe dit kan ontstaan.
• Je kent verschillende soorten wonden en weet hoe je deze kan classificeren m.b.v. modellen.
• Je weet in welke fasen wondgenezing plaatsvindt en benoemd factoren die hierbij een rol spelen.
• Je kent de verschillende stappen van wondverzorging.

Definitie wond

Een wond is een verbreking van de continuïteit van weefsel veroorzaakt door een trauma of een pathologische aandoening. 

Oorzaken wonden

mechanische wonden

chemische wonden

thermische wonden

elektriciteitswonden

stralingswonden

circulatiestoorniswonden

oncologische wonden

infectiewonden

Een mechanische wond is veroorzaakt door:

1. Elektriciteit
2. Straling
3. Chemische stoffen
4. Fysiek trauma

Decubitus is een voorbeeld van een chemische wond

1. Juist
2. Onjuist

Wat voor soort wond is decubitus?

1. Elektriciteitswond
2. Oncologische wond
3. Circulatiestoorniswond
4. Thermische wond

Thermische wonden worden opgelopen door verbranding of bevriezing.

1. Juist
2. Onjuist

Soorten wonden

Open wonden

Gesloten wonden

Soorten wonden

Rode wond

Gele wond

Zwarte wond

RODE WOND

Een rode wond is een wond die aan het helen is. 

Kan oppervlakkig of diep zijn

Weinig tot geen wondvocht. 

Wondbehandeling gericht op vochtig wondklimaat om wondgenezing te bevorderen.

RODE WOND

Doel van de wondbehandeling: bescherming van de wondbodem en voorkomen dat de wond uitdroogt.

Kies je materiaal zorgvuldig

Let erop dat de wondbedekking niet verkleeft met het wondbed

Nieuwe huid is erg kwetsbaar, kies verbandmateriaal met huidvriendelijke kleeflaag

Wondclassificatiesystemen

Wordt gebruikt om structuur aan te brengen in een wondbehandeling.

• TIME model
• WCS model

TIME - model

Indeling naar vier factoren die wondgenezing kunnen belemmeren.

T = Tissue (weefsel); wat is de kleur?

I = Infectie; is er sprake van een infectie?

M = Moisture (vocht); produceert de wond veel vocht?

E = Edge (wondranden); wat is de toestand van de rand?

Met als doel: het creëren van een  gezonde wond, zonder dood weefsel en ziekteverwekkende bacteriën, met weinig wondvocht en een goede doorbloeding.

Noem 5 tekenen van een ontsteking

5 tekenen van ontsteking

• Roodheid (rubor)
• Warmte (calor)
• Zwelling (tumor)
• Pijn (dolor)
• Gestoorde functie of functieverlies (functio laesa)

WCS: Woundcare Consultant Society

Is een hulpmiddel bij het bepalen van het doel van de lokale wondbehandeling en van het juiste wondbehandelingsproduct.

* Kleur van de wond

* Mate van wondvocht

* Aanwezigheid van infecties

* Aspecten van de wondrand

Je kunt het WCS-model niet toepassen bij brandwonden en wonden die het gevolg zijn van kanker (oncologische wonden)

Je kunt het WCS-model niet toepassen bij brandwonden en wonden die het gevolg zijn van kanker (oncologische wonden)

Wondgenezing

Primair	Secundair
Wondgenezing zonder complicaties	Wondgenezing met complicaties
VB: na operatie of schaafwond	VB: door vaatproblemen of hygiëne.

Fase 1

Fase 2

Fase 3

Regeneratiefase: nieuwe bloedvaatjes 

en dun laagje huid gevormd

Rijpingsfase: vorming litteken

Reactiefase: voorkomen van uitbreiding, bloedstelping

Wondgenezing in fasen

Reactiefase: huid reageert op verwonding, uitbreiding wordt voorkomen, bloed stolt (fibrinedraden). Ontstekingsreactie

Regeneratiefase: onderliggende huid groeit dicht.

Rijpingsfase: opperhuid gaat er weer uitzien als voorheen.

Welke onderdelen van 'leefstijl' worden bedoeld bij het beïnvloeden van de wondgenezing.
Noem voorbeelden.

Vier stappen wondverzorging

Stap 1: Wondmateriaal verwijderen

Stap 2: Wond inspecteren

Stap 3: Wond verzorgen

Stap 4: Wond verbinden

Stap 1: Wondmateriaal verwijderen

• Bereid zorgvrager voor
• Werk aseptisch
• Nooit onnodig verband verwijderen
• Zorg dat je alle materialen hebt
• Denk aan de patiënt
• Evt. foto maken om verschil te zien
• Voorkom luchtwervelingen
• Voorkom onnodige pijn

Stap 2: Wond inspecteren

Inspecteer de wond op:  Grootte, diepte en vorm

                                                    Geur

                                                    Kleur

                                                    Wondranden

                                                    Wondvocht

                                                    Pijn

                                                    Ontstekingsverschijnselen

Stap 3: Wond verzorgen

• Soort wond bepalen.
• Beoordeel welke verzorging de wond nodig heeft.
• Maak evt. gebruik van TIME of WCS.
• Bij geïnfecteerde wonden van buiten naar binnen. 
• Zorg dat patiënt comfortabel is.

Stap 4: Wond verbinden

• Functie van verbinden bepalen.
• Juiste verbandmateriaal gebruiken.
• Op juiste manier verbinden.
• Zorg ervoor dat het goed blijft zitten.
• Nagaan of het comfortabel genoeg is voor de patiënt. 
• Rapporteren

Wondverzorging is veel meer dan een technische handeling.

Het is een samenspel van 

• lichamelijk
• geestelijk
• sociaal 

welbevinden.

Wat heb je geleerd?

Hoe vonden jullie deze les?

EXTRA INFO

Plaatselijke en algemene factoren die invloed hebben op de wondgenezing

Plaatselijke factoren zijn factoren die betrekking hebben op de wond zelf.

Soort en plaats van de wond, verontreiniging van de wond met vreemde voorwerpen, doorbloeding van het wondgebied.

Algemene factoren die de wondgenezing bevorderen zijn:

algemene conditie van de zorgvrager; leeftijd, gezondheid, leefstijl etc...