H7 - les 7

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Doelen

• Ik kan alle werkwoordsvormen correct spellen.
  
• Ik weet hoe ik hoofdletters en leestekens correct moet gebruiken.
• Ik weet hoe ik meervoudsvormen maak en spel.
• Ik weet hoe ik verkleinwoorden maak en spel.
• Ik weet wanneer ik een tussen -n of -s gebruik in samenstellingen.
• Ik weet wanneer ik woorden aan elkaar of los schrijf.

• Ik kan uitleggen wat het verschil is tussen lectuur en literatuur.

Wat gaan we doen?

• Literaire begrippen
  
• Samenstellingen (aan elkaar of los) - uitleg
• Maken H7, paragraaf 8
• Leesautobiografie (13 oktober)

Literaire begrippen

lectuur vs literatuur

graphic novels

Lectuur

-simpele verhaallijn

-voorspelbare patronen

-stereotype, oppervlakkige personages

- 'leesvoer': gericht op vermaak

-makkelijk leesbaar

Literatuur

-unieke verhalen

-diepgang, verrassend

-uitgewerkte karakters

-ruimte voor interpretatie

-vermaak is niet altijd het hoofddoel

-woorden bewust gekozen

Luister - Sacha Bronwasser

Onweerstaanbaar beschrijft Sacha Bronwasser het Parijse leven in een roman die tot nadenken stemt. Bronwasser wekt Parijs tot leven in deze sterke roman over een au pair. Soepel en trefzeker voert ze de spanning op. - 5 sterren, de Volkskrant

Bronwasser weet de lezer enkele malen op het verkeerde been te zetten, doordat het verhaal steeds een iets andere wending neemt, en daarmee bredere thematiek aanraakt dan je in eerste instantie verwacht. - Tzum

Wie bepaalt wat literatuur is?

literaire veld : uitgevers, recensenten, presentatoren, auteurs, critici,   b    

                             tijdschriften,...

Al deze spelers (de mensen 'die er verstand van hebben') bepalen of een werk literatuur is. Hoe meer aandacht in de media, hoe meer naamsbekendheid, hoe groter de kans dat het boek goed verkoopt.

Literaire canon

Literaire werken kunnen om verschillende redenen uniek en dus van waarde zijn, bijvoorbeeld door hoe ze zijn geschreven, maar ook door de tijd waarin ze zijn gemaakt en welke voorbeeldrol ze hebben vervuld.

De literaire canon is een lijst met boeken 'die je gelezen moet hebben' volgens een bepaalde groep deskundigen. De lijst bevat 100 literaire werken die volgens de leden een ereplaats hebben verdiend in de Nederlandse literatuurgeschiedenis.

opdracht

Ga op zoek naar de literaire canon.

Welk boek staat op nummer 1?

Welke titels (her)ken je?

Graphic novels

Stripverhalen met het karakter van literatuur.

Sommige literaire werken worden omgezet naar een graphic novel.

-> Welke voor- en/of nadelen zie jij hieraan?

opdracht

Ga op zoek naar literaire werken die naar een graphic novel zijn omgezet.

Plak in de volgende dia een foto van deze literaire werken.

-> Denk vast na over de vraag:

     Zouden graphic novels op de leeslijst moeten worden toegestaan?

     Waarom wel/niet

Literaire graphic novels

Literaire graphic novels op de leeslijst?

JA

NEE

Schrijfstijl

Een van de belangrijkste elementen van literatuur is schrijfstijl -> de dingen die opvallen in het taalgebruik van de schrijver:

-korte/lange zinnen

-veel/weinig bijvoeglijke naamwoorden

-moeilijke/makkelijke woorden

-ouderwetse/moderne woorden

-dialogen of juist niet

-beeldend taalgebruik

-gebruik beeldspraak

Fragment

1. Onderstreep de vormen van beeldspraak die je tegenkomt.

2. Lize Spit is een Vlaamse auteur. Hoe zie je dat terug in dit fragment?

3. Lize Spit wordt gewaardeerd om haar poëtische schrijfstijl. Kun je een zin 

     aanwijzen waarin je dit herkent?

H7 Spelling

• Herhaling alle onderdelen uit de   onderbouw
  
• Per week 2 paragrafen
  
• Doe je actief mee in de les, dan         heb je weinig huiswerk.
• Eind van het hoofdstuk bezemles

Paragraaf 8

Aan elkaar of los?

samenstellingen

Samenstellingen schrijf je in het Nederlands in het algemeen aan elkaar. Soms schrijf je de woorden los van elkaar.

aan elkaar

samenstellingen van twee of drie woorden:

- deurbel, vakantiehuis, lagelonenland

- autorijden, uiteenspatten, televisiekijken

- donkerblauw, kogelvrij, veelgelezen

- indiensttreding, teraardebestelling

aan elkaar

getallen tot duizend (in letters) en samenstellingen met honderd en duizend:

- vijfenveertig, zeshonderdvijftig, dertienduizend

Maar: tien miljoen, drie miljard

aan elkaar

combinaties van een voorzetsel en een bijwoord:

- Hij woont hier heel dichtbij.

Maar:  als na het voorzetsel een voornaamwoord of een zelfstandig     

               naamwoord volgt, schrijf je voorzetsel en bijwoord los:

- Hij woont dicht bij mij (pers.vnw). 

- Hij woont dicht bij het winkelcentrum (zn).

aan elkaar

combinaties van of twee voorzetsels:

- voorin, achterop

Maar:  als na het voorzetsel een voornaamwoord of een zelfstandig 

              naamwoord volgt, schrijf je de voorzetsels los:

- Mila zat boven op haar (pers.vnw).

- Bij lange reizen zit Els graag voor in de bus (zn), want achterin 

   wordt ze altijd misselijk.

aan elkaar

voornaamwoordelijke bijwoorden; die bestaan uit er, hier, daar, waar + voorzetsel:

- hieraan, waarvoor, erdoorheen, daartegenover

Maar: de regel geldt niet voor ‘voorzetsels’ die deel uitmaken van    

            samengestelde werkwoorden (ww) als inpakken of afhangen. 

- Maak je de surprise op zolder en pak je die daar in? Nou, dat hangt ervan af. 

- Het cadeautje lag eerst op de tafel, maar het viel ervanaf.

oefenen

Aan elkaar of los?

1. minimum inkomen
2. minimuminkomen

Aan elkaar of los?

1. lange termijn planning
2. langetermijnplanning
3. lange termijnplanning
4. langetermijn planning

Aan elkaar of los?

1. We gaan eropuit.
2. We gaan er opuit.
3. We gaan erop uit.

Aan elkaar of los?

1. zich er van af maken
2. zich ervan af maken
3. zich ervanaf maken
4. zich ervan afmaken

maken

Nieuw Nederlands (online)

Cursus 7 Spelling, par. 8 (aan elkaar of los):  5 opdrachten naar keuze

Klaar?      -> controleer of je per paragraaf 5 opdrachten af hebt 

                    -> verder werken aan leesautobiografie   (13 oktober)

                    -> verder lezen in je boek   (16 november)

Leesautobiografie

uiterlijke inleverdatum: vrijdag 13 oktober

O - V - G

(bonuspunt voor literatuurtoets P2)

Doelen

• Ik kan alle werkwoordsvormen correct spellen.
  
• Ik weet hoe ik hoofdletters en leestekens correct moet gebruiken.
• Ik weet hoe ik meervoudsvormen maak en spel.
• Ik weet hoe ik verkleinwoorden maak en spel.
• Ik weet wanneer ik een tussen -n of -s gebruik in samenstellingen.
• Ik weet wanneer ik woorden aan elkaar of los schrijf.

• Ik kan uitleggen wat het verschil is tussen lectuur en literatuur.