Les 1 eindexamen 2021 - 2022

• Grieks
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Les 1 - 25 augustus 2021

Homerus en het epos

Planning

- Doornemen studiewijzer

- H1: Homerus en het epos

- Zelfstandig en in stilte werken aan r. 1 t/m 8 (huiswerk voor do 3e uur)

- Morgen: zwuur

Wat weet je nog over het epos?

Epos

- Lang verhalend gedicht over roemrijke gebeurtenissen uit ver verleden

- Helden

- Dactylische hexameter

- Soms historische kern, maar vaak fictief

- Goden spelen belangrijke rol > sturen van & deelnemen aan handeling

- Idealisering van het verleden > sterke, edele mannen, mooie vrouwen, grote en schitterende paleizen

Welke 2 bekende epen heeft Homerus ook alweer geschreven?

Ilias

- 15.000 versregels

- 50 dagen uit 10e/laatste jaar van Trojaanse oorlog

Wat was ook alweer de oorzaak geweest van de Trojaanse oorlog?

Oorzaak Trojaanse oorlog

- Schoonheidswedstrijd tussen Hera, Athena en Aphrodite

- Gouden appel 'τῃ καλλιστῃ'

- Geworpen door Eris, godin van de twist, op bruiloftsfeest van Thetis en Peleus

- Parisoordeel

- Helena (van Menelaüs) wordt geschaakt

Het thema van de Ilias is de wrok van Achilles jegens Agamemnon. Waardoor is deze wrok ontstaan?

Wrok van Achilles

- Ruzie om buitgemaakt meisje (Briseïs)

- Achilles weigert om nog langer aan de strijd deel te nemen

- Zware verliezen voor de Grieken

- Tragedie rondom Patroclus

Welke tragische gebeurtenis vond plaats rondom Patroclus, wat leidde tot het hervatten van de strijd voor Achilles?

Achilles terug in de strijd na Patroclus' dood

- Dood Hector

- Smeekbede Priamus

- Einde Ilias: begrafenis van Hector

Wat weet je nog over de Odyssee?

Odyssee

- 12.000 regels lang

- Terugkeer van Odysseus van Troje naar Ithaca

- Hoofdverhaal in 41 dagen, ingebedde gebeurtenissen in 20 jaar

- 24 boeken: Telemachie (1 - 4), avonturen Calypso t/m aankomst bij de Faiaken (5 - 8), avonturen tussen Troje en Calypso (flashback, 9 - 12), Odysseus' terugkeer op Ithaca + wraak op vrijers en hereniging met Penelope (13 - 24)

Homerische held

- Wordt op de proef gesteld in uitzonderlijke situaties (oorlogen, verre reizen)

- Gedrag tegenover elkaar, goden, doden, vrouwen en familie

- Individualistisch en competitief; ambitieus, prestigieus

Begrippen

Ἀρετή: 'voortreffelijkheid', deugd > streven naar optimaal functioneren in wat in hun ogen belangrijk is

Τιμή: prestige; erkenning en waardering

- waardering in materiële vorm (geschenken, erefunctie, deel van de oorlogsbuit)

Κλέος: Roem > soms zelfs nog na dood van held

Αἰδώς: schaamtegevoel, respect; als een held te weinig eer wordt toegekend, raakt hij gefrustreerd en kan hij zich terugtrekken (shame-culture)

Ἄτη: 'verblinding' > wanneer het gedrag van de held wordt afgekeurd en het fatale gevolgen heeft, zegt hij dat de goden hem hebben misleid en zijn verstand hebben verbijsterd (verblinding)

Ἀρετή

- Op het slagveld > laten zien wat je waard bent als strateeg en krijger

- Lichamelijke schoonheid > adellijke afkomst

- In de vergadering > overtuigingskracht, slim, welsprekend

- Moet door anderen worden erkend en gewaardeerd > als een gelijke beschouwen of tegen held opkijken

Shame-culture

Public pressure: als je je leven riskeert, kan je veel roem verkrijgen; als je je terugtrekt uit de strijd of als een lafaard (κακός) handelt, wordt dat gezien als schande

“But I would be terribly ashamed before the men of Troy and the Trojan women trailing their long robes if I would skulk away from battle like a coward.” (Hector in Iliad 6.441-443)

Planning

- Zelfstandig en in stilte werken aan r. 1 t/m 8 (huiswerk voor do 3e uur)

- Morgen (do): zwuur. Maken: r. 9 t/m 21