Grammatica - Samentrekking

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

lesprogramma

1. Stil lezen (20 min.)

2. leerdoel

3. De samentrekking, wat is dat?

5. Aan de slag!

Stil Lezen

Stil lezen: 

leerdoel

Aan het eind van deze uitleg én als je het huiswerk hebt gemaakt, weet je wat een samentrekking is en hoe je die op verschillende niveaus kunt herkennen en gebruiken.

Wat valt je op aan de onderstaande zinnen?

1. Mijn moeder draagt zowel een zilveren armband, een gouden armband als een witgouden armband.

2. De leerlingen van klas 3 letten goed op en de leerlingen van klas 3 behalen goede cijfers, waardoor alle leerlingen van klas 3 overgaan. 

3. Gedurende het schooljaar heb je meerdere vakanties, herfstvakantie, meivakantie, kerstvakantie, zomervakantie en nog veel andere vakanties.

De samentrekking, wat is dat?

Een samentrekking maak je door woorden, woorddelen of zinsdelen weg te laten, die elders in de zin al voorkomen. Dit doe je om onnodige herhaling te voorkomen. Van herhalingen worden je zinnen saai en vaak ook moeilijker om te lezen. 

samentrekkingen

1. Mijn moeder draagt zowel een zilveren, gouden als een witgouden armband.

2. De leerlingen van klas 3 letten goed op en behalen goede cijfers, waardoor alle overgaan. 

3. Gedurende het schooljaar heb je meerdere vakanties; herfst-, mei-, kerst-, zomer- en nog veel andere.

Je kunt op drie niveaus samentrekken.

1. woordniveau 

herfstvakantie, mei-, kerst-, zomer-

2. op woordgroepsniveau

zilveren, gouden en witgouden armband

3. op zinsniveau

de leerlingen van klas 3 letten goed op en (...) behalen goede cijfers

voorwaarts en achterwaarts

Naast de niveaus waarop je kunt samentrekken, bepaal je ook op welke plek je samentrekt.

voorwaartse samentrekking: Je noemt iets wat verderop wordt weggelaten. de zilveren armband en de gouden (...)

achterwaartse samentrekking: Je noemt iets pas op het eind en laat het daarvóór weg. de zilveren (...) en de gouden armband

Op welk niveau zit de samentrekking?

Wil je graag rode snoepjes of gele?

1. woordniveau
2. woordgroepsniveau
3. zinsniveau

Op welk niveau zit de samentrekking?

Dat bedrijf houdt zich bezig met de in- en export van producten.

1. woordniveau
2. woordgroepsniveau
3. zinsniveau

Op welk niveau zit de samentrekking?

In klas 3 zitten alleen maar leuke jongens en meisjes.

1. woordniveau
2. woordgroepsniveau
3. zinsniveau

Op welk niveau zit de samentrekking?

Hij is gespecialiseerd in ruimte- en luchtvaarttechniek.

1. woordniveau
2. woordgroepsniveau
3. zinsniveau

Op welk niveau zit de samentrekking?

Emma leest graag boeken en Jill tijdschriften.

1. woordniveau
2. woordgroepsniveau
3. zinsniveau

Op welk niveau zit de samentrekking?

Hij houdt zowel van rode als groene appels.

1. woordniveau
2. woordgroepsniveau
3. zinsniveau

Voorwaartse of achterwaartse samentrekking?

Hij houdt zowel van rode als groene appels.

1. voorwaarts
2. achterwaarts

voorwaarts of achterwaarts?

Hij is gespecialiseerd in ruimte- en luchtvaarttechniek.

1. voorwaarts
2. achterwaarts

voorwaarts of achterwaarts?

Emma leest graag boeken en Jill tijdschriften.

1. voorwaarts
2. achterwaarts

In hoeverre heb je na deze uitleg en oefeningen het leerdoel behaald?

010

Aan de slag!

Maak van hfdst. 1 grammatica - Samentrekking de opdrachten in jouw leerroute.