Globalisering uitlegles 2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Les 2

-Gisteren: instaptoets

-Vandaag:

• Instructie online Bosatlas 
• Uitleg global village en cultuurkenmerken (par. 1.1)
• Aan de slag met lessonup

Online Atlas

Bij aardrijkskundevragen heb je regelmatig de Bosatlas nodig. Heb je thuis geen atlas 55e druk. Zorg dan dat je een gratis account maakt op: https://grotebosatlas55.online.noordhoff.nl/Login

Gratis activeringscode: W005J7J-5JG248H-SKGE0GQ-4N50EHQ 

Doe dit op de computer en niet op je telefoon! De Bosatlas werkt niet goed met Safari, dus gebruik bijvoorbeeld Chrome of Edge. 

H1 De wereld: een mozaïek van regio's 

In het eerste hoofdstuk staat de volgende vraag centraal: Wat zijn de belangrijkste sociaalgeografische indelingskenmerken van en processen in de de macroregio's. 

We maken dus eigenlijk in dit eerste hoofdstuk een reis langs verschillende delen van de wereld en kijken hoe het geografische beeld van deze regio's overeenkomsten en verschillen hebben op het gebied van globalisering. 

Voordat we naar de verschillende regio's kijken leer je eerst met behulp van welke kenmerken je een indeling kunt maken in regio's. 

De globaliseringsindex

Globalisering kan op verschillende manieren

In H1

Cultuur

Politiek

Economie

Vanuit welke dimensie is Saudi-Arabië sterk geglobaliseerd

1. Politiek
2. Economisch
3. Cultureel

Leg uit van uit welke dimensie de landen in Europa een sterke mate van globalisering kennen (politiek, economisch of cultureel)

De wereld indelen

Voordat we verder kijken naar culturele, politieke en economische globalisering herhalen we eerst snel de basis van globalisering. 

De volgende dia's staan ook in de huiswerk lessonup en kun je dus later uitgebreid teruglezen. 

1.1 De wereld indelen

Eerder leerde je al dat de wereld in korte tijd veel kleiner is geworden door tijd-ruimtecompressie. De volgende processen hebben dit veroorzaakt:

• Schaalvergroting en technische ontwikkeling in het vervoer
• Technologische ontwikkeling in informatie- en communicatietechnologie
• De opkomst van multinationale ondernemingen (mno's)
• Het vervagen van (handels)grenzen (liberalisering)

Door deze processen zijn mensen van verschillende sociale en culturele achtergronden en uit allerlei landen met elkaar verbonden. Voor hen is de wereld een global village. 

Schaalvergroting: Goedkopere transportmogelijkheden

De transportmiddelen zijn veel groter geworden. Hierdoor kunnen er meer producten in 1 keer worden vervoerd. Dit noemen we schaalvergroting. Dat drukt de transportkosten enorm. 

Voorbeelden van zulke schaalvergrotingen zijn het vliegtuig de airbus A380, waar maximaal 850 mensen in kunnen en het containerschip de Maersk McKinney Moller, waar 18.000 containers op kunnen.

Ook is door de introductie van de container in de jaren '50 een standaard neergezet voor transport. Containers kunnen veel makkelijker en sneller worden overgezet van schip naar trein of vrachtwagen, wat tijd en geld bespaart. 

Een container heeft ongeveer net zoveel inhoud als een half klaslokaal. Bedenk bijvoorbeeld hoeveel schoenen er in een klaslokaal passen en vermenigvuldig dat met 18.000. Zoveel schoenen passen er op een schip!

Door de introductie van containers daalden de laadkosten (dus niet de totale transportkosten!) met maar liefst 97%. Hierdoor trad een enorme kostenbesparing op, waardoor bedrijven makkelijker hun productie naar andere landen konden verplaatsen.

!

Technologie: Communicatie & Transport

Ontwikkeling internettoegang

Beleid: Open grenzen - Economische achtergrond

Let op: de getallen in het voorbeeld zijn uiteraard fictief. Het principe wat er achter zit klopt wel: door specialisatie is iemand veel productiever. Als iedereen dus maakt wat hij/zij goed kan en dat product gaat ruilen, wordt iedereen rijker.

Beleid - Open grenzen

• Economen:  specialisatie van de productie leidt tot een stijgende rijkdom
• Specialisatie leidt tot handel
• Door handelsbelemmering (invoerheffingen/toeslagen) weg nemen kan handel makkelijker plaatsvinden
• Wereldhandelsorganisatie (of: WTO - World Trade Organization) probeert zoveel mogelijk handelsbelemmeringen weg te nemen. 

Als de beperkingen van handel worden weggenomen, spreken 

we van vrijhandel.

Kritiek op open grenzen

Andersglobalisten (of het negatiever klinkende antiglobalisten) hebben hun bedenkingen bij het beleid van open grenzen: 

1) Meer handel leidt tot veel meer productie en daardoor tot veel meer milieuvervuiling

2) Open grenzen bevoordelen de landen die al rijk zijn. De kloof tussen arm en rijk wordt zo steeds groter.

3) Mensenrechten worden niet nageleefd. Denk bijvoorbeeld maar eens aan Bangladesh, waar veel kleding wordt gemaakt door mensen die te weinig verdienen en in erbarmelijke omstandigheden moeten werken.

Vooral vanwege deze redenen willen andersglobalisten andere regels voor de internationale handel.

Grote MNO's hebben veel macht --> verplaatsen deel productie naar lage londenlanden

Par 1.1: De wereld indelen

In 1.1. wordt indeling van de wereld gemaakt op basis van:

• cultuur
• politiek
• economie

De wereld indelen: cultuur

In paragraaf 1.1 wordt een indeling gemaakt van de wereld op verschillende kenmerken. Een eerste mogelijke indeling is te maken op basis van cultuur.   

Een veel gebruikte indeling is te zien op de atlaskaart rechts. De grenzen zijn in het echt natuurlijk niet heel scherp en er zijn vier brede overgangszones te zien. 

De bevolking van de cultuurgebieden is niet homogeen, maar delen wel een gezamenlijke geschiedenis, waarbij zich een identiteit ontwikkelde. 

De wereld indelen: cultuur

Taal en religie spelen een grote rol in de identiteit. Taal is een belangrijk communicatiemiddel. In de geglobaliseerde wereld speelt het Engels op monidaal niveau tegenwoordig de rol van lingua franca: de gemeenschappelijke taal waarin wordt gecommuniceerd. 

Regionaal zijn er ook andere talen die de rol van lingua franca hebben. In Latijns-Amerika het Spaans en in Zuidoost-Azië het Maleis. 

Zelf aan de slag

Voor de volgende les:

Open de huiswerk lessonup "Globalisering H1 V4" via lessonup.app

• Niet verplicht: De dia's 16 t.m. 28  van de huiswerk lessonup bevatten de zojuist behandelde herhaling en een aantal herhalingsopdrachten (niet verplicht)
• Wel verplicht: dia 29 t/m 37 maken en bestuderen