M2 9 Grammatica H33 werkwoorden herkennen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Vandaag

Lezen

Herhaling H34 naamwoordelijk gezegde
Uitleg H33 werkwoorden herkennen

Aan de slag: keuzebord

Lezen

Lesdoelen

Na deze les:

weet je hoe je verschillende soorten werkwoorden en werkwoordsvormen herkent in een zin. 

Heb je het begrepen? Steek 1, 2 of 3 vingers op. 

Wat is het naamwoordelijk gezegde in de onderstaande zin?

De leerlingen uit klas 2 leken erg ziek gisteren. 

1) gisteren

2) de leerlingen uit klas 2

3) leken erg ziek gisteren

Naamwoordelijk gezegde NG

Het NG bestaat uit:

1. een werkwoordelijk deel (alle werkwoorden in de zin, waarvan 1 is een koppelwerkwoord is)

2. een naamwoordelijk deel (zelfstandig naamwoord of bijvoeglijk naamwoord dat een eigenschap aan het onderwerp koppelt). Wat + PV + OW + overige werkwoorden = NG

NG: bestaat uit een werkwoordelijk deel en een naamwoordelijk deel

ALS ER EEN NG IN EEN ZIN ZIT DAN ZIT ER NOOIT EEN LV IN DE ZIN!!!

Naamwoordelijk gezegde

Eigenschappen koppelen we aan mensen/dieren/dingen met een koppelwerkwoord.

Het koppelwerkwoord ZIJN is het bekendste. 

Namelijk: wij zijn iets of hij/zij is iets.

Maar ook: wij lijken/blijken iets.

Koppelwerkwoorden:

zijn worden blijven blijken lijken schijnen (heten dunken voorkomen)

Koppelwerkwoorden

ZWaBBeLS

zijn - worden - blijven 

 blijken - lijken - schijnen

heten - dunken - voorkomen

WG (zinnen met een zelfstandig werkwoord)

Zegt wat iemand of iets doet.

Die jongen heeft gesport.

• OW die jongen

• werkwoord: gesport (gezegde)

• werkwoord: heeft (persoonsvorm)

NG (zinnen met een koppelwerkwoord)

Zegt wat iemand is (of wordt, blijft, lijkt).

Die jongen is sportief.

• OW die jongen

• Met een NG wordt aan jou vertelt wat het onderwerp IS.

• KWW is

• NG is sportief (WWD is / NWD sportief)

Werkwoordelijk of naamwoordelijk gezegde?

Uitleg H33 werkwoorden 

Een werkwoord geeft aan wat iemand doet. 

Je hebt zelfstandige werkwoorden, hulpwerkwoorden en koppelwerkwoorden

Zelfstandig werkwoord

Kan niet worden weggelaten en kan 'zelfstandig' in een zin staan. 

Oscar gooit de bal. 

Als er meer werkwoorden in de zin staan, is er maar 1 het zelfstandig werkwoord. 

Oscar zou een bal willen gooien. 

Hulpwerkwoord

Staan altijd samen met een of meer andere werkwoorden in een zin en helpen de zin in een bepaalde tijd te zetten. 

Hebben en zijn geven aan dat iets al is gebeurd:

Floris heeft een scooter gekocht. Ik ben met de trein gekomen.

Zullen en gaan geven aan dat iets in de toekomst gebeurt:

Sanne zal een marathon lopen. Pim gaat Sanne aanmoedigen.

Hulpwerkwoord

Worden en zijn kunnen aangeven dat iets door iemand is gedaan. 

Mia is door Tom gebeld.

Het apparaat wordt elke dag schoongemaakt. 

Voorbeelden hulpwerkwoorden:

hebben, zijn, worden, zullen, kunnen, mogen, moeten, willen, gaan, laten

Hulpwerkwoord

Let op!

De werkwoorden hebben, zijn, worden en gaan zijn niet altijd een hulpwerkwoord. Ze kunnen ook zelfstandig gebruikt worden. Dan staan ze wel alleen in een zin.

Hij heeft een nieuwe tas. 

Ik ga naar de klas. 

Koppelwerkwoorden

Eigenschappen koppelen we aan mensen/dieren/dingen met een koppelwerkwoord.

Het koppelwerkwoord ZIJN is het bekendste. 

Namelijk: wij zijn iets of Bram is iets.

Koppelwerkwoorden:

zijn worden blijven blijken lijken schijnen (heten dunken voorkomen)

Zegt wat iemand of iets doet.

Die jongen heeft gesport.

• OW die jongen

• ZWW gesport

• HWW heeft

Zegt wat iemand is (of wordt, blijft, lijkt).

Die jongen is sportief.

• OW die jongen

• Met een koppelwerkwoord wordt aan jou vertelt wat het onderwerp is, wordt, blijft of lijkt.

• Die jongen is sportief.

• KWW is

      Hulpwerkwoord                      Koppelwerkwoord

Extra instructie: filmpje koppelwerkwoorden

Klik hier

De vier stappen

1. Zoek het belangrijkste ww in de zin.
2. Kan dit een kww zijn?
3. Kun je het vervangen door een ander kww?
4. Koppelt het werkwoord een eigenschap/kenmerk aan het onderwerp?

Aan de slag: keuzebord

Huiswerk nakijken

Vind je dit nog lastig? Lees de theorie op blz. 70 en 180. 

Maak H33 opdr. 3 t/m 5. 

Bekijk ook de filmpjes.

Hoe: je mag met je buur overleggen, maar doe dit zachtjes. 

Beheers je de stof? 

Maak de verdiepende opdracht creatief schrijven op dia 19.

Ben je klaar? Haal dan de oefentoets op bij mij. 

Verdiepende opdracht creatief schrijven werkwoorden

Maak drie zinnen. Kies voor elke zin een ander werkwoord uit het volgende rijtje:

hebben, zijn, worden, zullen, kunnen, mogen, moeten, willen, gaan, blijven, laten

Maak:

a. een zin waarin je het werkwoord als zelfstandig werkwoord gebruikt;

b. een zin waarin je het werkwoord als hulpwerkwoord gebruikt;

c. een zin waarin je het werkwoord als koppelwerkwoord gebruikt. 

Let ook op de spelling, grammatica en interpunctie. 

Bespreek de zinnen met een klasgenoot. Heeft hij of zij de werkwoorden op de goede manier gebruikt. 

Vind je het nog lastig? Gebruik deze extra instructie.

Filmpje werkwoordelijk gezegde

Filmpje persoonsvorm

Filmpje onderwerp

Filmpje lijdend voorwerp

Filmpje meewerkend voorwerp

Filmpje bijwoordelijke bepaling

Filmpje naamwoordelijk gezegde

Volgende les

Oefentoets

Zijn voor jou de lesdoelen behaald

Ik kan in een zin de verschillende soorten werkwoorden en werkwoordsvormen herkennen.

Vertel.....