§ 3.1 De Griekse wereld

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

H3 De Grieken

§3.1 De Griekse wereld

Lesprogramma deze les:

• Lesdoelen van § 2.2  &  begrippen
• Uitleg van § 1.2
• Aan de slag
  
• Huiswerk opschrijven
  
• Afsluiting

Lesprogramma:

• De lesdoelen
• Uitleg § 3.1               
• Opdrachten maken
  
• Nakijken
• Afsluiting

 

1. Hoe in Griekenland zelfstandige        stadstaten ontstonden.

2. Waarom veel Grieken vertrokken      uit Griekenland en kolonies                gingen stichten.

3. Welke contacten de Grieken              onderling hadden en met andere        volkeren.

 4. Kenmerken van de                               samenlevingen van Athene en           Sparta  

  

   

Dit ga je leren in paragraaf § 3.1:

Taaldoelen:

Lezen, begrijpend lezen, leren samenvatten, leren van nieuwe historische begrippen en uitbreiding

van de woordenschat.

Lesdoelen

Bespreek de lesdoelen met uw leerlingen.

Begrippen uit deze les:

• Stadstaat
• zelfstandig
• kolonies
• kolonisatie
• tijd van Grieken en Romeinen
• nijverheid
• invloed
• geldeconomie
• militaire
• onderwierpen 

Landschap Griekeland:

• Het landschap van Griekenland bestaat uit een deel vasteland en   honderden eilanden. 
• Kleine vlaktes worden  gescheiden door heuvels en steile bergen. 
• Door dit versnipperde landschap was contact tussen steden moeilijk.
• Hierdoor beleven deze steden onafhankelijk van elkaar.
• Zo ontstonden honderden zelfstandige stadstaten in plaats van één   staat zoals in Egypte.

Stadstaten:

• Het landschap van Griekenland bestaat uit een deel vaste   land en honderden eilanden. Ook zijn er vlaktes, steile     bergen en heuvels.
• Door dit versnipperde landschap was contact tussen steden   moeilijk.

Stadstaten:

Steden blijven door het moeilijke contact zelfstandig, ze zorgen voor zichzelf. Met een eigen regering en een eigen leger.

Stadstaat:

Een zelfstandige stad met het landbouwgebied eromheen noemen we een stadstaat.

In het Grieks: Polis ( mv. Poleis)

Stad met stadsmuren

De Akropolis

Griekse stadstaat 

Landbouwgronden

Haven

Bijbehorende dorpjes

Middelen van bestaan van de oude Grieken:

• Landbouw.
• Nijverheid, (ambachten)
• Handel, elke stad heeft een marktplein (de agora)
• Visserij

Samenleving van de oude Grieken:

De Griekse stadstaten hadden een landbouwstedelijke samenleving. De meeste mensen leefden van de landbouw, maar er waren ook steden met handel en ambachten.

Kolonies:

Kolonies: Gebieden van een Griekse stadstaat buiten Griekenland

Waarom? Oorzaken van kolonisatie:

Oorzaken voor de kolonisatie van gebieden buiten Griekenland:

• Maar 20% van de grond is geschikt voor landbouw.
• De bevolking groeide, boeren konden daardoor niet meer   genoeg voedsel voor iedereen produceren.

Gevolgen van kolonisatie:

• Grieken vertrekken per schip uit hun stadstaten om zich op   andere   plaatsen te vestigen.
• Er ontstaan Griekse kolonies langs de kusten van de   Middellandse en   Zwarte Zee.
• Deze kolonies werden ook zelfstandige stadstaten
• De kolonies drijven handel met Griekenland. Hierdoor groeit de handel en    de productie van goederen. 
• Contacten met andere volkeren. (bijv. de Romeinen)

Grieken en andere volkeren 

Contact via de handel met o.a. Romeinen, Egyptenaren, Etrusken en Feniciërs  hierdoor invloed op elkaar :

• Schrift - Overgenomen van de Feniciërs + later doorgegeven aan de Romeinen.
• Geld - overgenomen van de Lydiërs in Anatolië : Geldeconomie vervangt   ruilhandel.

De samenleving van Athene

Kenmerken van de  Atheense samenleving

Vrije volwassen mannen die in Athene geboren zijn (burgers)

Migranten (of kinderen van migranten)

Vrouwen

Slaven

Hadden invloed
(1 meer dan de ander, ligt aan bezit etc.)

Mogen geen grond bezitten/ geen invloed op bestuur / meestal in handel en nijverheid

Mogen geen grond of huis bezitten / zorgen voor kinderen en huishouden

Geen rechten / wel van groot belang >> deden groot deel van het werk

Burgers van Athene discussiërend op de Agora

Slaven die wijn schenken voor hun meesters

De samenleving van Sparta

Kenmerken van de Spartaanse samenleving

Spartanen (Mannen en vrouwen) 

Overwonnenen  

Omwonenden

Omwonenden = Bewoners van onderworpen stadstaten die verder van Sparta aflagen, zij leefden van nijverheid en handel en hadden eigen bestuur, maar Sparta had de macht en zij moesten belasting

betalen en soldaten leveren.

De overwonnenen waren de nakomelingen van de mensen die in het gebied woonden vóór de Spartanen kwamen. De Spartanen onderwierpen dit gebied. Onderworpen boeren werden een soort slaven die voedsel produceren. 

Mannen: militaire zaken (vanaf 7 jaar. opgeleid)

Vrouwen: geschoold in muziek en poëzie. 

Spartaanse soldaten

Begrippen uit deze les:

• Stadstaat
• zelfstandig
• kolonies
• kolonisatie
• tijd van Grieken en Romeinen
• nijverheid
• invloed
• geldeconomie
• militaire
• onderwierpen 

Tekstboek § 3.1

Lees en bestudeer paragraaf § 3.1 :

Maken opdrachten:

1 tot en met 8