Les 4 H4.3 Sociale hygiene: alcohol

• Horeca, Bakkerij en Recreatie
• MBO
• Studiejaar 1

Sociale hygiene les 4 Alcohol 

wb: 4.3 Alcohol

tb: 6.3 Alcohol

H4 Sociale hygiene planning 

LES 1

Werkboek ONTVANGST H4  Sociale hygiene 

4.1 Sociale hygiene: regels: week 1, 9 april (T6.1 en 6.2) 

4.1 Sociale hygiene: beleid en handhaving: week 2, 16 april (T6.3 en 6.4) 

4.2 Gespreksmodellen + bespreken toets H1 Aannemen van reserveringen en omgaan met gasten: week 3, 23 april (Tb 6.2)

4.3 Alcohol: week 4, 7 mei (Tb 6.3 of 6.6 afhankelijk van boek versie)

4.4 Drugs: week 5, 14 mei (T6.5...)

4.5 Tabak: week 6, 21 mei (T6.5...)

4.6 Gokken week 7: 28 mei (T6.5...)

4.7 Sfeer en veiligheid in de praktijk week 8: 4 juni (T6.5...)

4.8 Toets H4 Sociale hygiene + start H2.1 Opnemen van de bestelling week 9: 11 juni (T6.5...)

Lesprogramma en doel

Dagindeling P3 

Blok 1: 10.30 uur -12.00 uur theorie

Blok 2: 14.30 uur- 16.00 uur werken uit werkboek

Blok 3: 16.00 uur- 17.30 uur uitwerken vaktermen lijst

Let's go blok 1

• Welkom, terugkoppeling vorige week, activeren voorkennis
• Theorie 
• Terugkoppeling theorie voorgaande les 
• Werken uit werkboek + uitwerken vaktermenlijst

Lesdoelen  

Na deze les weet je:

• Wat alcohol is, de stof

• Wat voor effect het gebruik van alcohol heeft op je lichaam
• Wat de effecten van alcohol zijn
• Hoe je verantwoord met alcohol omgaat
• Hoe het zit met leeftijdsgrenzen 
• Wat we verstaan onder alcoholbeleid
• Hoe je alcoholmisbruik herkent

Terugkoppeling 6.3 gespreksmodellen 

Voorkennis 

• Wat is alcohol?

• Wat weet je van alcohol?

Interesse opwekken

Theorie H6.6 (0f 6.3 bij andere versie) Alcohol

• Sociaal geaccepteerd in westerse cultuur-> 80% drinkt regelmatig
• Thuis of in horeca: belangrijke onderdeel van omzet en winst bedrijf
•  Drank- en Horecawet geeft richtlijnen voor horeca om hier verantwoord mee om te gaan-> overheid controleert weer de horeca of richtlijnen worden nageleefd

De pure stof (ethanol)

- Helder en kleurloos, vrijwel smaakloos

- Onstaan door gisting granen of vruchtsuikers-> 15% alc.na gisting

- Hoger percentage kan door 'distilleren'-> verhitten, alc.verdampt, afkoelen, opvangen

- Pure alcohol bestaat uit 100% alcohol, dit verschilt per drank: https://www.youtube.com/watch?v=3mQ6TmWiS_E, https://www.youtube.com/watch?v=8U73r4QtoFE + https://www.youtube.com/watch?v=ja0RIfsJUY8

Alcoholgebruik

Alcohol heeft effect op het lichaam en functioneren (denken en doen).

- Bij inname van telkens een eenheid alcohol verandert het effect

De aard en de mate waarin alcohol invloed heeft op de gebruiker zijn afhankelijk van de concentratie van alcohol in het bloed, ook wel bloedalcoholgehalte genoemd: BAG.

BAG= uitgedrukt in promilages-> een promilage van 0,5 wil zeggen dat 1cc(1 ml) bloed een halve miligram pure alcohol bevat. De hoeveelheid gedronken alcohol bepaald het BAG.

 

Alcoholgebruik

De mate waarin het drinken van een bepaalde hoeveelheid alcohol effect heeft op iemands lichaam en functioneren is afhankelijk van een aantal factoren:

1. Geslacht en lichaamsgewicht: eenzelfde hoeveelheid alcohol wordt verdeeld over minder/meer lichaamsvocht/gewicht-> hogere/lagere BAG-> man 3 glazen = vrouw 2 glazen

2. De gewenning aan alcohol: regelmatig drinken, gewend aan effect, schade blijft gelijk.

3. Algemene gezondheid: gezond lichaam breekt alcohol sneller af, hersteltijd is korter

4. De stemming: gevoelens van blijdschap of onbehagen worden door alcohol versterkt 

5. De verwachting: iemand die drinkt om dronken te worden geeft eerder over aan de effecten

6. Een volle maag: aanwezig voedsel vertraagt de opname, effecten worden uitgesmeerd in tijd

7. De combinatie met drugs of geneesmiddelen: werking alcohol versterkt combinatie (1+1=3)

 

Effecten alcohol

Voorbeeld gegevens verwachtingen bij toenemend alc.gebruik: 

- inname 2 glazen alc.door vrouw van 55 kg

- inname van 4 glazen alc. door man van 60 kg

In voorbeeld geen rekening gehouden met: eerder genoemde factoren op het BAG, drinktempo en de kwaliteit van de afbraak (gezonde lever:

• Bij 0 tot 0,5 promille (1 glas vrouw, 2 glas man):

- polsslag en ademhaling sneller, bloedvaten verwijden, warm gevoel. Smaak, reuk en gezichtsvermogen gaan iets achteruit, pijngevoel vermindert, eetlust neemt toe, urineren ook

• Bij 3 tot 4 promille (9-13 glas vrouw, 14-19 glas man): 
  

- zintuigen raken verdoofd, drinker is totaal in de war, wat hij hoort en ziet drinkt nauwelijks door

• Bij 5 promille: acuur levensgevaar: kan in coma raken, uiteindelijk sterven aan hartstilstand 

Effecten alcohol

Afbraak alcohol

• Via chemische bewerkingen 95-98% in de lever, afbraak alcohol tot kooldioxide (koolzuurgas) en water-> weg via urineren, transpiratie en uitademen
• Afbraak in vast tempo: 0,002 promile per kg per uur. Per standaardglas alcoholhoudende drank duurt afbraak 5-6 kwartier
• Frisse lucht, zwarte koffie, koude douche, lichamelijke inspanning, vitamines en anderere 'ontnuchteringsmiddelen' hebben, in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, geen effect!

Een maand geen alcohol: https://www.youtube.com/watch?v=rZVWY3TeOWQ  

Verantwoord alcoholgebruik

• Verantwoordelijk verbruik= drinken om positieve redenen (smaak, gezelligheid, feestje), als er sprake is van matig gebruik en als de situatie het toelaat. Verantwoord drinken =

Drinken met mate, drankjes verdelen over de tijd, bewust af en toe enkele dagen geen alcohol drinken, alleen drinken voor plezier en ontspanning en niet vanwege stress of problemen, drinken in vrije tijd en niet tijdens werk, alleen drinken bij goede lichamelijke en geestelijke gezondheid, niet drinken icm drugs of medicijnen, niet drinken en deelnemen aan verkeer, niet drinken tijdens zwangerschap en geven van borstvoeding, niet drinken tijdens sporten.

• Matig alcoholgebruik: max 14 glazen (vrouw), max 21 glazen (man) per week. Matig gebruik kan gunstige lichamelijke effecten hebben (alleen bij volwassenen!): alc.bevordert soepelheid bloedvaten, afvoer cholesterol uit lichaam, vermindert aderverkalking, herseninfarct en beroertes maar ook op denken en stemmingen.  Wat doet alcohol met je? https://www.youtube.com/watch?v=EcJN55MgBSU 

Alcoholmisbruik

Voer de zelftest uit op je telefoon: www.drinktest.nl

- Wat is de uitkomst? 

- Had je dit verwacht?

Alcoholmisbruik= in alle gevallen waarin het gebruik van alcohol ongewenste effecten teweegbrengt op de gebruiker of op zijn omgeving. Dus niet alleen bij overmatig gebruik, maar ook bij situaties waarin het ongewenst is: zwangerschap, sport of verkeersdeelname. 

• Eenmalig alcoholmisbruik kan al nadelige effecten hebben op de gezondheid, afhankelijk van het BAG levert eenmalig misbruik geen directe lichamelijke schade op, regelmatig wel!
• Maagstoornis of blackout
• De mate van schade wordt bepaald door de dosis alcohol:'de dosis maakt de stof giftig'. maakt'

De drank- en horecawet (het horecabedrijf)

• De wet verstaat onder een horecabedrijf: de activiteit in ieder geval bestaande uit het bedrijfsmatig of anders dan om niet verstrekken van alcoholhoudende drank voor gebruik ter plaatse.

- Let op: onder een horecabedrijf wordt ook verstaan een instelling die zich richt op activiteiten van recreatieve, sportieve, sociaal-culturele, educatieve, levensbeschouwelijke of godsdienstige aard. 

• Slijtersbedrijf: de activiteit bestaande uit het bedrijfsmatig of anders dan om niet aan partculieren verstrekken van sterke drank of zwak alcoholhoudende en alcoholvrije drank voor voor gebruik elders dan ter plaatse. 

De drank- en horecawet (het horecabedrijf)

Leidinggevenden moeten aan de volgende eisen voldoen:

- zij mogen niet onder curatele staan dan wel uit de ouderlijke macht of voogdij ontzet zijn

- zij mogen niet in enig opzicht van slecht levensgedrag zijn

- zij moeten de leeftijd van 21 jaar hebben bereikt

Tijdens de openingsuren er altijd ten minste één leidinggevende aanwezig zijn in het bedrijf.

Leeftijdsgrenzen, het is verboden om:

- alcoholverstrekkende drank te verstrekken aan personen waarvan de leeftijd 18 niet bekend is

(geen enkele drank mag worden met meer dan 0,5% alcohol)

- sterke drank te verstrekken aan personen waarvan de leeftijd 21 niet vastgesteld is.

Dus, 16 jaar of ouder: zwak alcoholisch, 18 jaar of ouder: sterk alcoholhoudende drank. 

De drank- en horecawet 

A. Alcoholhoudende drank=

Drank die bij een temperatuur van 20gr voor meer dan 0,5% uit alcohol bestaat.

B. Zwak alcoholhoudende drank=

alcoholhoudende drank met 0,5% tot 15% alcohol, zoals bier en wijn, premix dranken in fles of blikjes met rond de 5% alcohol en lichte shooters met ronde de 10% alcohol, maar ook port, sherry, vermouth horen hier bij (is vaak meer dan 15% alc.)

C. Sterke drank=

alcoholhoudende drank van 15% of meer, zoals sterke shooters met rond de 20% alcohol en overige sterke drank met 15% alcohol of meer: jenever, rum, whisky, cognac, likeuren, ongeacht de wijze waarop deze dranken worden geserveerd. Dus rum cola (mix) = sterke drank!

Leeftijdscontrole en leeftijdstickers

• Verstrekker verplicht vaststellen juiste leeftijd a.d.v. leeftijdsdocument(paspoort,OV, brom,ID)
  
• Dit hoeft niet als iemand onmiskenbaar 18 jaar is bij zwak alc.dranken of 21 jaar bij sterke dranken (onmiskenbaar=volgens oordeel verstrekker)
• Vragen om leeftijdsdocument kan onbegrip veroorzaken bij jongeren
• Geldt ook voor indirecte verstrekking! Dus drank halen (overduidelijk) voor een ander. Op deze manier stelt de wet de verstrekker verantwoordelijk.

Leeftijdstickers

• Leeftijdsgrenzen moeten duidelijk worden gehanteerd op plaatsen waar bedrijfsmatig alcoholhoudende drank wordt verstrekt evenals bij slijterij en-of horecalokaliteit. 
• Voordeel is dat de verstrekker direct kan verwijzen naar de informatie bij weigering

Verdere verboden

• In een horecalokaliteit of op een terras mag geen drank verstrekt worden voor gebruik elders
• In een slijterijlokaliteit mag geen drank worden verstrekt voor gebruik ter plaatse
• Je mag geen drank verkopen wanneer je redelijkerwijs kan aannemen dat dit zorgt voor verstoring van de openbare orde, veiligheid of zal leiden tot zedelijkheid

Controle Drank- en Horecawet

Controle op naleving van de Drank- en Horecawet wordt namens de Voedsel en Waren Autoriteit (VWA) gedaan door DHT-teams (Drank-, Horeca- en Tabaksteam). Controleur stelt boeterapport op en leidinggevende kan verklaring afleggen. De ondernemer is verantwoordelijk! Niet de barman/vrouw of gastheer/vrouw. 

Wetboek van Strafrecht

Wetboek van Strafrecht heeft wettelijke bepalingen die betrekking hebben op het verstrekken van alcohol en alcoholmisbruik. 

• Toediening enzovoort van bedwelmende drank (Art.252)

Gevangenisstraf van 9 maanden:

- hij die aan iemand die kennelijk dronken is, bedwelmende drank verkoopt of toedient

- hij die een kind beneden de leftijd van 16 jaar dronken maakt

- hij die iemand door geweld of bedreiging met geweld dwingt tot het gebruik van drank.

• Openbare dronkenschap (Art.453)

Wegenverkeerswet

Artikel 8 Wegenverkeerswet geeft aan dat het verboden is een voertuig te besturen als blijkt dat:

- het alcoholgehalte in de adem hoger is dan 220 microgram per liter

- het alcoholgehalte in het bloed hoger is dan 0,5 promille (1 glas vrouw, 2 glazen man per uur)

Jongeren met net hun rijbewijs

- het alcoholgehalte in de adem hoger is dan 88 microgram per liter

- het alcoholgehalte in het bloed hoger is dan 0,2 promille (geen glas vrouw, 1 glas man per uur)

De kans op een (verkeers) ongeval is bij een BAG van:

- 0,8 promille twee keer zo groot, bij 1,4 p negen keer zo groot en bij 1,8p zeventien keer zo groot!

Het verschil met de stopafstand bij een auto van 80km per uur en reactie binnen 1 seconder is 55 meter maar bij een met alcohol vertraagde reactie is dit 118 meter! 

Algemene Plaatselijke Verordening (APV)

Als ondernemer moet je zorgen dat je in het bezit bent van de APV van de gemeente waar jouw bedrijf gevestigd is. Artikel 2.4.8  Hinderlijk drankgebruik is hierin opgenomen, dit wil zeggen, het is verboden om op de openbare weg alcoholhoudende drank te nuttigen en aangebroken flessen of blikjes drank bij je te hebben maar, dit is niet van toepassing op een horeca terras.  

Alcoholbeleid

Als leidinggevende word je geacht mee te werken aan het bevorderen van verantwoord alcoholgebruik en voorkomen of terugdringen van misbruik door gasten. 

Maatregelen o.a.:

- Geef medewerkers voorlichting en instructie over alcohol en alcoholmisbruik

- Haal lege glazen niet direct weg

- Verstevig de 'ondergrond' van de gasten door hapjes of nootjes te serveren

- Stunt niet met prijzen van alcohol zoals 'happy hours'

Term:

- 'binge drinking' = drinken om te drinken (Hé Kees, wel doordrinken he!). Bij een groep die rondjes bestellen: 1.vraag of iemand nog iets wil drinken, 2.vraag wat hij wil drinken, 3.probeer te temporiseren en 4.vraag wie de BOB is. Dit helpt bij het voorkomen van alcoholmisbruik.

Alcoholmisbruik herkennen en aanpakken

• Belangrijk om als gastheer/vrouw misbruik te herkennen, dat kan op twee manieren:

1. Op basis van genuttigde hoeveelheden alcohol
2. Op basis van gedrag (omstoten, uit handen laten vallen, onvast lopen, wartaal, amicaal)

Aangeschoten of dronken, termen:

- Hij heeft te veel op, te diep in het glaasje gekeken, hij heeft aan Bacchus geofferd, hij is bezopen, hij is aangeschoten of teut, lam, dronken.

Aangeschoten= een lichte graad van dronkenschap (BAG tussen 0,5 en 1,5 promille, vrouwen 1-5 glazen per uur en mannen 2-7 glazen per uur). 

Alcoholmisbruik herkennen en aanpakken

Aanpak alcoholmisbruik

In eerste instantie is de gast zelf verantwoordelijk voor zijn drinkgedrag. Neemt hij deze niet dan zul je moeten ingrijpen. Zowel voor de wet als voor mogelijke imago schade van je bedrijf.

Taxeren, beoordeel voordat je gaat optreden:

- Om welke gast het gaat (ome Piet of een onbekende), in welke mate de gast onder invloed is en of de gast alleen is of in gezelschap van anderen. Beoordeel ook of de gast aanspreekbaar is, via oogcontact kun je de gast dan nog beinvloeden/ aanspreken tot verlaten zaak. 

Weigeren, je kunt besluiten geen alcoholhoudende drank meer te verstrekken.

Dit is wel een moeilijke zaak, gasten hebben zelf vaak een andere mening en ontkennen misbruik. Ga NOOIT in discussie over de mate van dronkenschap met een gast, geef wel aan waarom je tot je oordeel komt. 

Alcoholmisbruik herkennen en aanpakken

Dronkenschap buiten

Het kan voorkomen dat een gast al flink aangeschoten is of dronken bij binnenkomst, weiger dan de toegang. Worden ze tijdens het verblijf dronken, handel dan als volgt:

- Vorder de gast het bedrijf direct te verlaten

- Vraag direct assistentie van de politie als de gast niet aanspreekbaar is of agressief wordt

Wanneer een dronken gast wil deelnemen aan het verkeer moet je proberen dat te voorkomen. Adviseer niet te gaan rijden, beschulidg hem niet van het feit dat hij te veel heeft gedronken maar benadruk zijn belangen door aan te geven dat er een kans bestaat dat:

- er ongelukken kunnen gebeuren

- de kans groot is dat hij te maken krijgt met een alcoholcontrole door de politie

Je kunt ook vervoer aanbieden of de gast naar huis brengen, autosleutel afpakken mag niet.

Terugkoppeling lesdoelen  

Na deze les weet je:

• Wat alcohol is, de stof

• Wat voor effect het gebruik van alcohol heeft op je lichaam
• Wat de effecten van alcohol zijn
• Hoe je verantwoord met alcohol omgaat
• Hoe het zit met leeftijdsgrenzen 
• Wat we verstaan onder alcoholbeleid
• Hoe je alcoholmisbruik herkent

Opdrachten: 14.30-16.00 uur Blok 3

Je gaat nu aan de slag met de opdrachten. Start met lezen in je theorieboek op blz.315, ga vervolgens verder met je werkboek blz. 113:

• H4.3 Alcohol, opdracht 30, 31, 32, 34, 35, 36, 38, 39 en 40. 

Opdrachten: 16.00-17.30 uur Blok 3

Je gaat nu aan de slag met de opdracht vaktermenlijst. Noteer de termen die met gastheerschap en horeca te maken hebben en zoek de betekenis op.