paragraaf 5.2 Besluiten en besturen

• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Besluiten en besturen

De wereld na 1945

Paragraaf 5.2 Besluiten en besturen

Wat gaan we doen?

Lesdoelen

Jullie kunnen: 

• Uitleggen wat we verstaan onder de watersnoodramp en voorbeelden geven van de wederopbouw
  
• Verklaren waarom het zo belangrijk is dat burgers invloed hebben op de regering 
  
• Uitleggen wat we verstaan onder de begrippen: wetsvoorstel, democratie, evenredige vertegenwoordiging, provinciale staten, staatssecretaris, uitvoerende macht, rechtelijke macht en wetgevende macht.

31/01 - 01-02-1953

Wat gebeurde er precies? 

De Waternoodsramp

Deltawerken

Na de Watersnoodramp werden de Deltawerken gebouwd

Het plan kon niet gelijk uitgevoerd worden

Het moest eerst goedgekeurd worden door de politiek

Dat was een democratisch proces

Uitleg

Regering, kabinet en parlement

De regering en het parlement bepalen de wetten

De regering bestuurt het land

Het kabinet stelt de wetten voor

Het parlement keurt wetten goed of af

Uitleg

De regering

De regering bestaat uit de ministers en de koning

Zij besturen samen het land

Maar de macht ligt bij de ministers

De koning mag alleen advies geven

Een minister geeft politieke leiding aan zijn ministerie. Denk aan het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap of aan het ministerie van Buitenlandse Zaken. Zij voeren de wetten uit.

Uitleg

Het kabinet

Het kabinet bestaat uit ministers en staatssecretarissen

Het kabinet maakt de meeste wetten

Ministers zitten in de regering én het kabinet en hebben dus erg veel macht

Kabinet

Regering

Staatssecretarissen

Ministers

Koning

Onderministers, zij helpen de minister. Een soort van assistentmanager.

Het parlement

Het parlement bestaat uit de Eerste Kamer en Tweede Kamer

Het parlement keurt een wetsvoorstel goed of af

De macht ligt dus bij het parlement!

Het parlement

Eerste Kamer

75 leden

Tweede Kamer

150 leden

Uitleg

Filmpje

Eerste en Tweede Kamer

Waaruit bestaat de regering?

1. De koning en minister- president.
2. De koning, de minister- president en de ministers.
3. De minister-president en van elke partij een Tweede Kamerlid.
4. De minister-president en van elke partij een minister

Welke 2 taken heeft de regering?

1. Het land besturen met ambtenaren
2. Wetten maken
3. Wetten handhaven
4. Wetten beoordelen

Het parlement controleert de regering en heeft hier rechten en plichten bij.

1. Waar
2. Niet waar
3. Bijna nooit van toepassing
4. Weet ik niet

Burgers kiezen de

1. Gemeente, Eerste kamer, Provincie, Europa
2. Gemeente, Eerste en Tweede Kamer, Provincie, Europa
3. Gemeente, Tweede Kamer, Provincie, Europa
4. Gemeente, Regering, Provincie, Europa

Zet de stappen van een wet in de juiste volgorde

Invloed van burgers

Burgers kunnen op meerdere manieren invloed uitoefenen

Stemmen

Om 4 vier jaar kunnen burgers vanaf 18 jaar stemmen op wie er in de Tweede Kamer komen. De leden van een partij in de Tweede Kamer noemen we een fractie

Demonstreren

Om de politiek te laten dan dat burgers het ergens mee oneens zijn kunnen ze gaan demonstreren

Burgerinitiatief

Burgers kunnen het parlement dwingen over een onderwerp te praten. Er moeten dan 40.000 mensen hun handtekening voor het idee zetten. Dit noemen we een burgerinitiatief.

Verkiezingen

• Na de Tweede Kamerverkiezingen moet er een coalitie gevormd worden
  
  
• De coalitie moet een meerderheid in de Tweede Kamer hebben
  
  
• De coalitiepartijen gaan dan een regering samenstellen

Uitleg

Coalitie en oppositie

Na verkiezingen worden het kabinet en de regering gevormd

Deze leden komen uit samenwerkende fracties (partijen)

De samenwerkende partijen vormen de coalitie

De partijen die zich tegen hen verzetten zijn de oppositie

Wat is een coalitie?

1. partijen die op alles hetzelfde stemmen
2. partijen die samenwerken en afspraken maken
3. partijen die altijd de regering steunen
4. partijen die zich meestal tegen de regering verzetten

Filmpje

Het vormen van een kabinet

Leg in 1 korte zin uit: wat een fractie is of wat onschendbaarheid is als je dat niet weet

Lagere overheden

• Het parlement en de regering gaat over landelijke politiek
  
  
• Maar er is ook provinciale en gemeente politiek
  
  
• Ook hier wordt er gewerkt met een volksvertegenwoordiging en een bestuur

Provincie

• De Provinciale Staten zijn de volksvertegenwoordiging (net als de Tweede Kamer)
  
  
• Zij worden met de Provinciale Statenverkiezingen door de burgers gekozen
  
  
• Zij moeten het dagelijks bestuur van de provincie controleren, de Gedeputeerde Staten (net als de regering)
• De Gedeputeerde Staten worden door de Provinciale Staten samengesteld 

• Ook hier vormen de coalitie partijen het dagelijks bestuur

Uitleg

Gemeente

• De Gemeente Raad is de volksvertegenwoordiging (net als de Tweede Kamer en de Provinciale Staten)
  
  
• De Gemeente Raad wordt door de bevolking gekozen
  
  
• Ook hier mag de coalitie het dagelijks bestuur samen gaan stellen

• Het dagelijks bestuur van de gemeente heet het College. 
  

• In het College zitten wethouders en de burgemeester (B & W)
  

• Zij worden gecontroleerd door de Gemeente Raad

Uitleg

Huiswerk

Maken van paragraaf 5.2 de opdrachten 2 t/m 6