Havo 3 - formuleren-incongruentie-congruentie

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Grammatica zinsdelen

Congruentie/incongruentie

(NN - par . 9 Congruentie)

Vandaag:

- Welkom + aanwezigheid

- Lesdoelen

- Wat weet ik al? (Voorkennis activeren)

- Uitleg: congruentie/incongruentie

- Maken: opdrachten (klassikaal)

- Terugkijken

- Afsluiting (HUISWERK + VRAGEN)

Doel van de les

- Je weet wat (in)congruentie is.

- Je herkent de grammaticale fout en kunt deze verbeteren.

Wat weet ik al?

Bedenk een enkelvoudige zin met een persoonvorm en onderwerp.

Welke zin is correct?

Het merendeel van de docenten controleert regelmatig het huiswerk.

Het merendeel van de docenten controleren regelmatig het huiswerk.

Welke zin is correct?

Het merendeel van de docenten controleert regelmatig het huiswerk.

O = het merendeel van de docenten --> merendeel is de kern van het zinsdeel - van de docenten (nabepaling)

Nog een keer: enkelvoud of meervoud?

1. Een groot aantal mensen is - zijn naar de bijeenkomst gekomen.

2. Een zwerm bijen achtervolgt - achtervolgen de jongen.

3. Volgens van Gaal geeft - geven de media een foute weergave van de gebeurtenissen.

CONGRUENTIE

Onderwerp en persoonsvorm moeten gelijk zijn in getal.

Dus als het onderwerp enkelvoudig is, moet de persoonsvorm ook enkelvoudig zijn. En als het onderwerp meervoudig is, moet de persoonsvorm ook meervoudig zijn. 

Gelijkheid in getal noemen we congruentie.

CONGRUENTIEFOUT

Incongruentie betekent niet gelijk of niet passend.

Dat wil zeggen dat het getal (ev/mv) van het onderwerp en de persoonsvorm niet gelijk zijn.

Dit komt vaak voor bij onderwerpen die voor ons gevoel meervoud zijn, maar taalkundig enkelvoud.

LASTIGE GEVALLEN - 1

WOORDGROEPEN MET ENKELVOUDIGE KERN EN MEERVOUDIGE NABEPALING.

-> EEN GROEP MENSEN = PV IS ENKELVOUD

-> HET MERENDEEL VAN DE LEERLINGEN = PV IS ENKELVOUD

-> EEN AANTAL MEISJES = PV IS ENKELVOUD

LASTIGE GEVALLEN - 2

HET ONDERWERP IS EEN VERZAMELNAAM VOOR PERSONEN, DIEREN OF DINGEN.

-> DE GROEP, DE OVERHEID, DE POLITIE

-> EEN KUDDE, EEN ZWERM, EEN SCHOOL

-> DE MEDIA

LASTIGE GEVALLEN - 3

IN DE CONSTRUCTIE: ÉÉN VAN DE + MEERVOUDIG WOORD + DIE IS DE PERSOONSVORM MEERVOUD.

-> ÉÉN VAN DE PATIËNTEN, DIE HIER IN HET ZIEKENHUIS LAGEN, WAS MIJN MOEDER.

LASTIGE GEVALLEN - 4

BIJ MEERVOUDIGE TITELS VAN BOEKEN, FILMS, ETC. VOLGT EEN ENKELVOUDIGE PERSOONSVORM.

-> GHOSTBUSTERS IS EEN LEUKE FILM.

LASTIGE GEVALLEN - 5

NA EEN REKENHEID VOLGT EEN ENKELVOUDIGE PERSOONSVORM.

-> 5 EURO VOOR EEN BROODJE IS ECHT VEEL!

-> 100 METER IS GEEN GROTE AFSTAND.

-> 80% VAN DE LEERLINGEN HEEFT EEN VOLDOENDE GEHAALD VOOR DE TOETS.

Wat is goed / congruent?

1. De kudde koeien staan in de wei
2. De kudde koeien staat in de wei

Wat is goed / congruent?

1. Een groep wielrenners viel vlak voor de finish
2. Een groep wielrenners vielen vlak voor de finish

Wat is goed / congruent?

1. Men zien door de bomen het bos niet meer
2. Men ziet door de bomen het bos niet meer

Wat is goed / congruent?

1. Er stonden nog drie pakken rijst in de voorraadkamer
2. Er stond nog drie pakken rijst in de voorraadkamer

Wat is goed / congruent?

1. Twintigduizend mensen bezocht het festival
2. Twintigduizend mensen bezochten het festival

Wat is goed / congruent?

1. Een partij sportschoenen spoelde aan op het strand
2. Een partij sportschoenen spoelden aan op het strand

Dus...

Een persoonsvorm en onderwerp moeten gelijk in getal zijn.

De groep jongeren heeft de leiding tijdens de excursie.

De media hebben veel aandacht voor de wedstrijd van zondag.

De politieagenten hebben gisteravond de overvallers vrij snel kunnen arresteren, omdat ze een doodlopende straat had genomen.

Begrijp je wat incongruentie is?

1. ja
2. nee

HUISWERK

BOEK NN - PAR.9 CONGRUENTIE - BLADZIJDE 222

LEES DE UITLEG (THEORIE) OP BLZ. 222

MAAK OPDRACHT 1 T/M 5 - BLZ. 223

Wat weet ik nog van de vorige les?

Gebruik in je uitleg de volgende woorden:

congruentie - incongruentie - getal - persoonsvorm - onderwerp.