Erfelijkheid - extra oefenen

• Biologie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 3

voorbereiden op de toets

ERFELIJKHEID

• Lees het hoofdstuk nog eens door--> Dikgedrukte woorden, weet je de betekenis?
• Doornemen huiswerk, nog een keer maken in de  digitale leeromgeving
• Classroom; de lessonupp, extra oefenen, filmpjes

Beetje voorkennis ophalen...
Mitose en meiose zijn allebei celdeling

1. waar
2. niet waar

Wat is het verschil tussen mitose en meiose?

1. Bij mitose worden geslachtscellen gemaakt
2. Bij meiose worden geslachtscellen gemaakt

In welke cellen komen geslachtschromosomen voor?

1. Alleen zaadcellen en eicellen
2. Zowel zaadcellen, eicellen als lichaamscellen
3. Alleen lichaamscellen
4. geen van de antwoorden is juist

Voortplanting waarbij twee geslachtscellen samenkomen, noemen we.....

1. Mitose
2. Meisose
3. Geslachtelijke voortplanting
4. Ongeslachtelijke voortplanting

46

Fenotype

nieuw genotype

        

         aantal chromosomen

            23 chromosomen

Zaadcel

Een vrouw met blauwe ogen krijgt een kind met bruine ogen (bruin is dominant). Welk(e) genotype(s) kan de vader hebben?

Twee honden die kunnen tongrollen worden met elkaar gekruist. Van hun nakomelingen kan 1/3 niet tongrollen. Wat is hier aan de hand?

De ziekte van Duchenne (d) komt veel vaker bij mannen voor. Dit is dus waarschijnlijk een:

1. y-chromosomale overerving
2. x-chromosomale overerving
3. ziekte veroorzaakt door defect testosteron
4. alleen via de vader te erven

Een kleurenblinde vader krijgt twee dochters met een vrouw die drager is. Hoe groot is de kans dat de dochters ook kleurenblind zijn? Noteer je 'berekening'

Groene oogkleur erft intermediair over. Een kind heeft groenbruine ogen. Wat was het genotype van de ouders? Let op notering.

Bij welk type voortplanting ontstaat altijd een nieuw genotype?

1. Geslachtelijke voortplanting
2. Ongeslachtelijke voortplanting

Waardoor ontstaan geen veranderingen in het genotype?

1. Mutaties
2. Geslachtelijke voortplanting
3. Ongeslachtelijke voortplanting

De 1e cavia heeft een bruine vacht, is homozygoot voor de vachtkleur. Bruin is dominant. 

De 2e cavia heeft een witte vacht en is ook homozygoot.  

De 'andere cavia' is ook bruin maar deze heeft een ander genotype dan de 1e cavia.  Welk genotype hebben de cavia's?

Bb

BB

bb

'Andere cavia'

Een homozygote plant voor de eigenschap 

van gele bloemen. Als je niet meer aan info hebt, 

wat kan het genotype van de plant dan zijn?

Bb en Bb

BB en bb

Alleen bb

Alleen BB

Wanneer ben je drager?

• Wanneer je niet zelf ziek bent
• Maar wel het gen bezit (je genotype is heterozygoot Aa)
• Jouw kind kan van jou het gen van de ziekte krijgen en heeft daardoor een verhoogde kans. 

Voorbeeld CF

Taaislijmziekte (CF) is een erfelijke ziekte en zorgt voor problemen met de vertering van voeding en (chronische) luchtweginfecties.

Marieke is zwanger, haar man is drager van een erfelijke ziekte, zijzelf niet. Welke afbeelding past bij dit gezin?Wat weet je over de kans die de kinderen van Marieke en haar man hebben op de ziekte?

1. Alle kinderen zijn drager
2. De helft van de kinderen is drager, de andere helft heeft de ziekte
3. De helft van de kinderen is drager, de andere helft is gezond
4. de helft van de kinderen is drager, 25 % is ziek en 25 % is gezond

Iemand die wel het gen voor de zieke hypofosfatase bezit maar zelf niet ziek is, wordt een drager genoemd.

Is Stephanie een drager? En Henry?

1. Alleen Stephanie is een drager.
2. Alleen Henry is een drager.
3. Stephanie en Henry zijn beiden drager.
4. Stephanie en Henry zijn beiden geen drager.

IF; Bevruchting in een lab

1. Geslachtelijke voortplanting
2. Ongeslachtelijke voortplanting

Klonen

1. Geslachtelijke voortplanting
2. Ongeslachtelijke voortplanting

Wat is biotechnologie?

1. Het inbrengen van nieuwe informatie in Bacteriën
2. een verzamelnaam voor technieken waarbij organismen worden gebruikt om producten te maken voor de mens.

Bij biotechnologie gebruiken wij organismen om producten voor ons te maken. Wat voor soort producten en middelen worden er geproduceerd met biotechnologie?

Bij genetische modificatie verandert de mens de erfelijke informatie van andere soorten. Hoe heet de techniek die we daarvoor gebruiken?

1. Biotechnologie
2. Recreatief-DNA-techniek
3. Genetische modificatie
4. Recombinant-DNA-techniek

Hoe noemen we een genetisch gemodificeerd organisme?

Als men wil achterhalen wie de dader is in een misdrijf, waar kijken ze dan naar?

Waar zijn rechercheurs naar opzoek op de plaats delict van een misdaad?

Misdaden oplossen en bestrijden met DNA onderzoek.

• Elk mens heeft zijn eigen unieke DNA. Deze kan je halen uit de cellen in je bloed, sperma, huidschilfers, haar.

• Het zichtbaar maken van het DNA als                                                                              een patroon van strepen en banden.

• Uit het DNA kunnen ze het fenotype                                                           achterhalen.

Wie was hier de dader?

1. verdachte 1
2. verdachte 2
3. verdachte 3
4. het slachtoffer

Lijkt simpel maar dat is het niet altijd.

geïnteresseerd in meer? 

Kijk dan het volgende filmpje..