12.2 Geen leven zonder water (deel 2)

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 2

12.2 Zonder water geen leven

M&N leerjaar 2

Wat gaan we doen?

• Uitleg over kringlopen
• Zelfstandige werktijd
• Uitleg 12.2 deel 2
• Kennistest

Waar ga je over leren?

• Herhaling van alle kringlopen
• Dichtheid
• Concentratie en dosis

Uitleg over kringlopen

Kringloop?

Voorbeelden van kringlopen.

Waterkringloop

Voedselkringloop

Verbranding is een reactie die precies het tegenoversgestelde doet als fotosynthese. Verbranding vind plaats in alle cellen van het lichaam

Reactie van verbranding: zuurstof + glucose > water + koolstofdioxide  

Koolstofkringloop

Bij de koolstofkringloop kijk je alleen naar het atoom koolstof  > dus de C

Tijdens fotosynthese en verbranding gaan de koolstofatomen van de ene stof over in de andere.

Dus van CO2, naar glucose, naar CO2

uitleg atoom

Alle stoffen zijn opgebouwd uit atomen. Atomen zijn de kleinste bouwsteentjes die gebruikt worden om verschillende stoffen te maken.
Atomen worden afgekort met 1 of 2 letters.

Voorbeeld: Koolstof = C of IJzer = Fe

uitleg glucose

Glucose is een stof die is opgebouwd uit verschillende soorten atomen. 

Glucose (C6 H12 06) bestaat uit

C > Koolstof

H > Waterstof

O > zuurstof

Weektaak

12.2 opdracht 1 t/m 29 (overslaan 25, 26).

Uitleg over 12.2 deel 2

Als er landijs smelt, stijgt de zeespiegel.

Water en ijs zijn niet precies even zwaar. Daardoor drijft ijs op water.

Dit heeft te maken met de dichtheid.

Faseovergangen

Stoffen kunnen van fase veranderen.

Elke vorm van een faseovergang heeft zo zijn eigen naam. 

Welke ken je al?

De fasen

Vast - bijvoorbeeld de tafels

Vloeibaar - Wat er in je flesje water zit.

Gas - de lucht om ons heen.

Wat is dichtheid

De dichtheid geeft aan hoeveel massa (gewicht) van een stof aanwezig is in een bepaald volume. 

De massa van 1 cm3 heet dichtheid

Hoe hoger de dichtheid, hoe zwaarder de stof.

Dichtheid

Hier heb je 8 bolletjes in 1 cm³ dus kleinere dichtheid.

Dichtheid = 8 g/cm³

Hier heb je 27 blokjes in 1 cm³ dus grotere dichtheid.

Dichtheid = 27 g/cm³

dichtheid van gassen

helium is lichter dan lucht = 

helium heeft een kleinere dichtheid

warme lucht heeft een kleinere dichtheid

dan koude lucht

Dichtheid

Dichtheid,

massa en volume

Veiligheid drinkwater

Concentratie van stoffen: 

• De hoeveelheid opgeloste stoffen in een vloeistof. 
• Concentratie is de hoeveelheid opgeloste stof in milligram per liter water (mg/L)

Dosis: 

• De hoeveelheid van een stof die je binnenkrijgt.

Rekenen met de dosis.

Als voorbeeld nemen we Kwik in drinkwater. Stel dat je twee liter water drinkt op een dag, hoeveel kwik krijg je dan binnen?


2 Liter x 1,0 mg = 2,0 mg kwik.


Dus:

aantal liter * waarde van de stof  = dosis

VRAGEN?

Wisselmoment: vragen?

Kennistest 

Er volgen nu drie vragen om de voorkennis van de leerling te testen.

Waterdamp

Vloeibaar

water

sneeuw en ijs

door verwarming

het kan stollen en verdampen

door 

afkoeling onder nul

Hoe noemen we de faseovergang van gas naar vast

1. Sublimeren
2. Condenseren
3. Verdampen
4. Rijpen

Fase-driehoek

verdampen

condenseren

stollen

smelten

rijpen

vervluchtigen

/ sublimeren

Vast (s)

Vloeibaar (l)

gas (g)

Het begrip concentratie betekend...

1. Het aantal opgeloste stof per liter water.
2. Het aantal liter water per opgeloste hoeveelheid stof.
3. Hoe sterk iets is.
4. Ander woord voor dosis.

De dosis is..

1. De hoeveelheid stof die voor 1 totale mens is toegestaan
2. Aantal gram van de stof wat per kg lichaamsgewicht is toegestaan.
3. De concentratie bepaalde stoffen die in drinkwater mogen voorkomen.

Weektaak

12.2 opdracht 1 t/m 29 (overslaan 25, 26).