2.5 De schijf van 5

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 2

Thema 2 Voeding en vertering

2.5 Gezonde voeding

wat gaan we vandaag doen?

Herhalen 2.4 Organen voor vertering

2.5 Gezonde voeding

zelf aan de slag

Zet de onderdelen van de spijsvertering in de goed volgorde.

mond

slokdarm

maag

12-vingerige darm

dunne darm

dikke darm

endeldarm

anus

De twaalfvingerige darm zit tussen de dunne en de dikke darm.

1. Juist
2. Onjuist

In de lever wordt gal gemaakt.

1. Juist
2. Onjuist

De maagportier sluit de slokdarm af van de maag.

1. waar
2. niet waar

Je ziet hier een afbeelding van de spijsverteringsorganen. De naam van nummer 11 is ...

1. maag
2. lever
3. alvleesklier
4. galblaas

Je ziet hier een afbeelding van de spijsverteringsorganen. De naam van nummer 06 is ...

1. dunne darm
2. twaalfvingerige darm
3. endeldarm
4. dikke darm

Een functie van darmperistaltiek is het vermengen van voedsel met verteringssappen.

1. Juist
2. Onjuist

Welk verteringssap zorgt voor het emulgeren van vetten?

1. Alvleessap
2. Darmsap
3. Gal
4. Maagsap

In welk deel van het darmkanaal komen darmplooien en darmvlokken voor?

1. Dunne darm
2. Endeldarm
3. Slokdarm
4. Twaalfvingerige darm

Schrijf hier 1 van de vragen neer die je zelf verzonnen hebt.

Bespreking huiswerk

Als de galblaas verstopt zit kunnen er problemen met de vertering ontstaan. welke problemen? 

Als je diarree hebt wat moet je dan doen? 

Welk orgaan werkt dan niet goed? 

Inleiding

Goede voeding is nodig voor een goede gezondheid.

Je lichaam gebruikt je voeding als bouwstof, brandstof, reservestof en/of beschermende stof.

Al deze functies samen bepalen hoeveel en welke voeding je nodig hebt.

2.5 Gezonde voeding

Je eet en drinkt gezond als je van alle voedingsstoffen voldoende binnenkrijgt.

De basis van gezonde voeding is gevarieerd eten (afwisseling).

Het Voedingscentrum geeft voorlichting over goed en gezond eten.
Een hulpmiddel is de Schijf van Vijf.

Schijf van Vijf

De Schijf van Vijf bestaat uit 5 vakken met voedingsmiddelen die je dagelijks nodig hebt.

Elk vak staat voor een productgroep.

Schijf van Vijf

Elke productgroep heeft voordelen voor je gezondheid en levert een belangrijke voedingsstof:

- groen: vooral vitaminen

- geel: vooral vetten

- roze: vooral eiwitten

- oranje: vooral koolhydraten

- blauw: vooral water

Schijf van Vijf

Maar de producten in de vakken leveren ook andere voedingsstoffen.

Zo zitten in vetten ook vitaminen.

Voedingsvezels vind je vooral in de vakken groen en oranje.

Mineralen komen in alle vakken voor.

2.5 Gezonde voeding

Een groot deel van je voedsel gebruik je als brandstof.

Brandstof geeft je lichaam energie.

De hoeveelheid energie in voedsel wordt aangegeven met kilojoule (kJ).

Een andere eenheid voor energie in voedsel is kilocalorie (kcal).

Je kunt de eenheden naar elkaar omrekenen.

2.5 Gezonde voeding

Hoeveel energie je nodig hebt, verschilt van persoon tot persoon. Het hangt onder andere af van je:

- Geslacht (jongens hebben meer energie nodig dan meisjes)

- Lichaamsgrootte

- Lichamelijke inspanning

- Leeftijd (jongeren hebben meer energie nodig dan ouderen)

- Koud klimaat (hebben meer energie nodig dan warm klimaat)

Aan de slag

B: 2.5 4 vragen verzinnen

Maken 1,3,5

K: 4 vragen verzinnen (schijf van 5 blz 113/114)

Maken: 1,3 en 6

ondervoeding

= tekort aan bepaalde

 voedingsmiddelen

ondervoeding?

ondervoeding?

eetstoornissen

Een eetstoornis is een psychische stoornis die wordt gekenmerkt door verstoord eetgedrag.

anorexia

boulimia

bing eating disorder

anorexia nervosa

grote angst om aan te komen

afvallen op een extreme manier

- niet of nauwelijks eten

- veel lichaamsbeweging

Anorexia

boulimia nervosa

Ook een grote angst om aan te komen

- extreem lijnen

- vreetbuien 

-braken / laxeermiddelen

Eetbuistoornis

- Vreetbuien 

- Ernstig overgewicht

mensen met een eetstoornis

- proberen dit te verbergen

- zullen dit zo lang mogelijk ontkennen

- zullen niet (snel) om hulp vragen

-voelen zich vaak schuldig

-stellen vaak hoge eisen aan zichzelf