Paragraaf 5 hfst2 2h

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

paragraaf 5

Burgers aan de macht

De republiek

We noemden Nederland in de Gouden Eeuw 'de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden'.

De republiek bestond uit 7 gewesten (een soort provincies).

Ieder gewest had een eigen bestuur: de gewestelijke staten.

7 gewesten

De  7 gewesten werden apart bestuurd. (Gewestelijke Staten)

Ze werken samen in de Staten - Generaal.

Bestuurders worden regenten genoemd.
 

Staten - Generaal

- buitenlandse zaken

- oorlog en vrede

Gewestelijke Staten

- rechtspraak

- bestuur (eigen wetten)

Johan van Oldenbarnevelt,

raadpensionaris  in 17e eeuw

Johan de Witt,

raadpensionaris in 17e eeuw

Raadpensionaris

• Soort minister-president van de gewesten
• Vertegenwoordigde het belangrijkste gewest (Holland) in de Staten-Generaal
• Hij wilde rust en vrede om de handel veilig te stellen!
• Machtstrijd met de stadhouder (van Oldenbarnevelt en Maurits)

Stadhouder

• opperbevelhebber van leger en vloot
• geen oorlog: geen werk...

De Republiek der Nederlanden?

•  In de 17e eeuw was Nederland een Republiek met 7 gewesten (staatjes): Hol, Ze, Ut, Gld, Ov, Gr, Fr
• Elk bestuur had zijn eigen bestuur. (vergadering met vertegenwoordigers van de steden en adel)
• De gewesten werkten samen in de Staten-Generaal (beslissingen over buitenlandse politiek, leger en vloot)
• De Republiek werd bestuurd door regenten uit rijke families/bovenlaag
  
• Het gewone volk had niets te vertellen!

Hoe heet, wat wij nu al Nederland kennen, in de 17e eeuw?

1. De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden
2. De Republiek der Zeventien Verenigde Nederlanden
3. Koninkrijk Nederland
4. De Bataafse Republiek

Hoe heet de bijeenkomst van alle gewesten bij elkaar?

1. Gewestelijke Staten
2. Landvoogdes
3. Stadhouder
4. Staten-Generaal

Wat is de Staten-Generaal

1. De Eerste en Tweede kamer
2. De belangrijkste generaal van het leger

Wat zijn de Generaliteitslanden?

1. De gewesten die vertegenwoordigd waren in de Staten-Generaal
2. De koloniën
3. De gebieden die bestuurd werden door de Staten-Generaal
4. De gebieden die geen afgevaardigden hadden in de Staten-Generaal

Raadspensionaris ( 2 antwoorden)

1. opperbevelhebber Staatse leger
2. hoofd van Staten-Generaal
3. benoemt regenten
4. bepaalt militair beleid

Wat is een stadhouder?

1. Legeraanvoerder
2. Burgemeester
3. Voorzitter van Staten-Generaal
4. Hoogste baas van de VOC

De ................ besliste of Nederland oorlog ging voeren of niet

1. gewestelijke staten
2. Staten-Generaal

Wat is de belangrijkste functie van de raadspensionaris?

1. Legeraanvoerder
2. De koning van Nederland
3. Voorzitter Staten-Generaal
4. Familielid van Oranje

Op het bekendste schilderij uit de Gouden Eeuw: de Nachtwacht, staan mensen van de .... afgebeeld

1. Schutterij
2. Staten-Generaal
3. Staten van Holland
4. Statenbijbel

STATEN GENERAAL ZIJN VERANTWOORDELIJK VOOR ....

1. BINNENLANDS BELEID + MILITAIR BELEID
2. BUITENLANDS BELEID + RECHTSPRAAK
3. BINNENLANDS BELEID + REGENTEN
4. BUITENLANDS BELEID + MILITAIR BELEID

De Gewestelijke Staten was...

1. Prins Maurits en Johan van Oldenbarnevelt
2. Staten-Generaal en de Stadhouder
3. Het bestuur van een gewest (provincie)
4. Het bestuur van een stad

De Staten Generaal gaf de VOC en WIC speciale rechten nl: (2 antwoorden)

1. handelsmonopolie
2. vrede sluiten en oorlog voeren
3. aandelen verkopen
4. een multinational

De Staten Generaal gaf de VOC en WIC speciale rechten nl:

1. handelsmonopolie
2. vrede sluiten en oorlog voeren
3. aandelen verkopen
4. een multinational

Waar bestond vroeger de Staten-Generaal uit?

1. Burgemeesters
2. Vertegenwoordigers uit de gewesten
3. 1e en 2e kamer
4. Ministers en de koning

De VOC werd op initiatief van de Staten-Generaal opgericht, omdat...

1. andere landen handelscompagnieën oprichtten en de Republiek met hen wilde concurreren.
2. de winsten in de Republiek daalden doordat handelscompagnieën elkaar beconcurreerden.
3. er flinke winst viel te behalen op de scheepsbouw. Meer schepen leverde meer geld op.
4. de Staten-Generaal graag landen wilden veroveren om hun macht en rijkdom te tonen.

schema van het bestuur.