M2C: Gesteente verandert - H2P2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Schaalberekening

1 : 200.000
1 : 3.500.000

Schaalberekening op de kaart.
--> Hoe moeten we dit lezen? 
--> Hoe spreek je bovenstaand getal uit? 
--> Welke berekeningen kunnen wij maken? 

geografische schaalniveau's

• inzoomen en uitzoomen

1. mondiaal schaalniveau
2. internationaal schaalniveau (continentaal)
   
3. nationaal schaalniveau
4. regionaal schaal niveau
5. lokaal schaalniveau
   

Van de bergen naar de zee

Verwering

Het uit elkaar vallen van gesteente noemen we verweren. 

Er zijn 2 soorten verwering: 

1. Mechanische verwering

2. Chemische verwering.

Mechanische verwering

De samenstelling van het gesteente verandert niet, maar het gesteente valt wel uit elkaar. 

Dit kan op 3 manieren

Mechanische verwering

In het gesteente zitten allerlei scheuren en spleten. Water komt in deze scheuren en spleten te zitten. 
Wanneer het dan gaat vriezen, bevriest dit water, hierdoor zet het een beetje uit. 

Uiteindelijk worden de scheuren en spleten steeds groter. 

Mechanische verwering

De zon verwarmt het gesteente en hierdoor zet het gesteente een beetje uit. Wanneer het gesteente 's nachts dan weer afkoelt gaat dit gesteente krimpen. 

Door dit uitzetten en krimpen kan het in stukken breken. 

Mechanische verwering

Plantenwortels kunnen ook door gesteenten heen groeien en hierdoor het gesteente breken. 

Dit is ook een vorm van mechanische verwering. 

Nu: 

Lezen paragraaf 1. 
Maken opdrachten 1 t/m 7 van paragraaf 1. 
Sla vraag 3 over. 

Chemische verwering

Wanneer de samenstelling van het gesteente verandert noemen we het chemische verwering. 

Het aantasten van gesteente of verkleuren is een voorbeeld hiervan. 

Chemische verwering

Hoe sterk de chemische verwering optreedt heeft te maken met het klimaat. 

In een warm en vochtig klimaat verweert iets sneller dan wanneer het koud en droog is. 

Grotten

Het ontstaan van grotten?

Dit komt ook door chemische verwering! 

Zuur water lost het kalksteen op!

Aan de slag! 

Nakijken van opdrachten 1t/m 5 van paragraaf 1. 

Lezen van paragraaf 2. 

Maken  paragraaf 2. 

Bovenloop, middenloop, benedenloop.

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

Mechanische/ Fysische verwering: 

• temperatuurverschillen, (Krimpen en uitzetten van gesteente) 
• vorstverwering( Door druk wordt gesteente uitelkaar gedrukt ) 
• organogene/ biologisch-fysische werking (planten wortels drukken het gesteente stuk)
  

Chemische verwering: 

Verandering van samenstelling in eht gesteente

Kalk> Water 

IJzermineralen > Oxidatie (roest)

Erosie

0

Erosie

Uitschurende en transporterende werking van met puin beladen water, wind of ijs.

Erosie door golven

Erosie door wind - paddestoelrots

Erosie door water -  V-dal

Erosie door ijs - U-dal

Sedimentatie

Het neerleggen van materiaal als de transportsnelheid van water, wind of ijs afneemt, noemen we ...

1. Verwering
2. Erosie
3. Sedimentatie

Het uiteenvallen van hard gesteente onder invloed van weer en de werking van planten, noemen we ...

1. Verwering
2. Erosie
3. Sedimentatie

Het uitschuren van materiaal door water, wind en ijs

1. Verwering
2. Erosie
3. Sedimentatie

§ 4 Gebergten

Wat denken jullie dat de hoogste berg ter wereld is?

1. De K2 (killermountain)
2. De Mont Blanc
3. De Mount Everest
4. Kilimanjaro

Wat denk jij? 

Verklaar je antwoord!

Is dit gebergte oud of jong?

Oud gebergte

• Afgesleten toppen (door verwering en erosie)
• Dalen zijn niet zo diep
• Botsing is meer honderden miljoenen jaren geleden 
• Bijvoorbeeld de Eifel of de Ardennen
  

Jong gebergte

• Hoge, spitse toppen 
• Diepe dalen
• Soms is gebergtevorming (botsen van twee platen), nog steeds aan de gang
• Tientallen miljoenen jaren geleden
• Bijvoorbeeld de Alpen en de Himalaya