Les 1: De opkomst van de moderne stoommachine

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Planning 

Mededelingen

Uitleg 2.1 

Welk begrip hoort bij de volgende omschrijving:
'beweging tegen slavenhandel en slavernij'

1. racisme
2. discriminatie
3. liberalisme
4. abolitionisme

welk jaar schafte de Britten de slavernij af?

1. 1807
2. 1833
3. 1848
4. 1794

wat is de juiste volgorde?

1. Britse rijk, Frankrijk, Nederland, VS
2. Frankrijk, Britse rijk, Nederland, VS
3. Britse rijk, Frankrijk, VS, Nederland
4. Frankrijk, Britse rijk, Nederland, VS

Burgers en stoommachines

1. De opkomst van de stoommachine

De leerdoelen

1. Je kunt beschrijven hoe en waardoor de productie toenam.

2. Je kunt beschrijven wat veranderde in de samenleving.

3. Je kunt beschrijven wat veranderde in de verhouding tussen werkgevers en werknemers.

Wat weet je al van de opkomst
van de moderne stoommachine?

Huisnijverheid

• Stof voor kleding (textiel) werd nog met de hand en "simpele" werktuigen gemaakt.  

spinnenwiel

en weefgetouw

Het Britse wereldrijk

• Begin 18e eeuw
• De bevolking groeide --> meer kleding nodig. 
• Kleding van katoen kwam van de plantages.

                                          Het Britse Rijk 

                                              rond 1700

                                                     --->

De stoommachine

James Watt is de uitvinder van de moderne stoommachine. 

Dit leidde tot grote veranderingen in de productie.

Wind- en waterkracht

Stoommachine zorgde voor:  

• vervanging van de spierkracht van mens en dier
• de wind- en waterkracht.

De industriële revolutie

Gevolg: door de uitvinding van de moderne stoommachine en daarmee de veranderende productiemethoden, ontstond de industriële revolutie. 

Andere machines

De stoommachines dreven andere machines aan. 

In grote fabriekshallen stonden vele machines opgesteld. 

Het werktempo van de arbeiders werd bepaald door de machines.

Gevolgen opkomst industrie

minder mensen werkten in de huisnijverheid en landbouw, maar veel mensen vertrokken naar de steden om te werken in de industrie- en dienstensector.

Industriële samenleving

• Groot-Brittannië 
• Daarna volgden ook andere landen. 
• De steden en arbeiderswijken raakten overvol.

De stoomtrein

Door de komst van de stroomtrein kon alles en iedereen sneller worden verplaatst.

Rijke ondernemers

Alleen kapitalisten konden een bedrijf of fabriek opstarten. 

Zij waren de werkgevers. 

De werknemers (arbeiders) werkten hard, maar... 

Werkomstandigheden

Bizar slecht: 

• lage lonen, lange werkdagen (12-16 uur) kinderarbeid, geen weekend/vakantie, gevaarlijke en onhygiënische fabriekshallen 

Vakbonden

• De ondernemers maakten winsten en profiteerden van de arbeiders. 
• De arbeiders richtten vakbonden op om voor zichzelf op te komen (en te staken).

Voor Havo:

Bekijk de website over de eerste stoomtrein en spoorlijn.

Bekijk de website over de eerste spoorlijn. Klik op:

https://www.canonvannederland.nl/nl/eerstespoorlijn