2.6 SOA's en geboorteregeling

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

6.2 SOA's en geboorteregeling

Leerdoelen

1. Je kunt de risico's op infectie met seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA's) toelichten.
2. Je kent methoden om zwangerschap te voorkomen en hun voor- en nadelen.

Wat weet je over SOA's?

SOA's

Kunnen worden overgedragen worden door:

• Sperma
• Bloed
• Vaginaal vocht
• Contact van slijmvliezen (bijv. mond/anus)

Speciale gevallen:

• Herpes: speeksel
• Schaamluis: textiel
• HIV, HepB, syfilis: bloed

Welke SOA komt het meeste voor onder jongeren?

1. Chlamydia
2. Genitale wratten
3. Herpes genitalis
4. Gonorroe

Sommige soa’s kunnen worden overgedragen door uit hetzelfde glas te drinken als iemand die een soa heeft

1. Waar
2. Niet waar

De soa’s syfilis en gonorroe kun je krijgen door van een vies toilet gebruik te maken

1. Juist
2. Onjuist

Van welke SOA's kun je onvruchtbaar worden?

1. Syfilis & Gonorroe
2. Chlamydia & Syfilis
3. Gonorroe & Chlamydia
4. Chlamydia & Herpes genitalis

Chlamydia en Syfilis worden veroorzaakt door een:

1. virus
2. bacterie
3. schimmel
4. geen bovengenoemde organismen

Aids wordt veroorzaakt door?

1. Salmonela bacterie
2. Hiv virus
3. Stafylococcen
4. HPV

Waarom is AIDS zo gevaarlijk?

1. Aids tast de rode bloedcellen aan
2. Aids maakt je witte bloedcellen stuk
3. Aids tast de bloedplaatjes aan
4. Aids maakt je lever kapot

Behandeling

Genezen (bijv. antibiotica)

Niet alles is te genezen 

• Symptoom bestreiden (herpes)
• Overdracht voorkomen (PrEP)

Hoe kan je aids genezen?

1. Antibiotica
2. Vaccinatie
3. Niet
4. Penicilline

Welke van de volgende SOAs kan niet worden verholpen met antibiotica?

1. Chlamydia
2. Gonorroe
3. Herpes genitalis
4. Syfylis

Hoe voorkom je SOA's?

Communicatie

Gebruik condoom

Testen

Waar kun je een SOA-test laten doen?

1. Bij de huisarts
2. Bij de GGD
3. In het ziekenhuis
4. Thuis

Bij een GGD kun je je anoniem
op SOA's laten testen

1. ja
2. nee

Je hebt onveilige seks gehad. Hoe lang moet je wachten tot je je kan laten testen?

1. Dit kan direct de volgende dag: hoe sneller hoe beter
2. Je moet tenminste 6 maanden wachten.
3. Na 1 week kun je testen op soa, testen op Hiv kan na 3 maanden
4. Je moet tenminste 6 weken wachten

Aan de slag

Lezen

basisstof 6: soa en geboorteregeling

Maken:

Havo: 56-60

Wat weet je over anticonceptie?

Een condoom is gemaakt van…

1. Rubber
2. Plastic

Een condoom is beperkt houdbaar:

1. Waar
2. Niet waar

Hoeveel % is een condoom betrouwbaar?

1. 100%
2. 50%
3. 90-95%
4. 95-97%

Twee condooms over elkaar beschermt nog beter dan wanneer je één condoom gebruikt.

1. Waar
2. Niet waar

Dat kan geen kwaad. Je kunt je stopweek overslaan

Wat doet de anticonceptie pil?

1. Zorgt ervoor dat je niet ovuleert
2. Het is een Vitamine-pil
3. Zorgt ervoor dat je niet ongesteld wordt
4. voorkomt innestelen van de eicel

De anticonceptiepil beschermt je tegen een soa.

1. Waar
2. Niet waar

Ook andere anticonceptiemiddelen, zoals het spiraaltje, het anticonceptiestaafje, de anticonceptiepleister, de anticonceptiering en de prikpil beschermen heel goed tegen zwangerschap. Voor alle middelen geldt dat ze alleen goed tegen zwangerschap beschermen, als je ze goed en volgens de regels gebruikt.

Waar in het lichaam van de vrouw wordt een spiraaltje geplaatst?

1. In de eierstok
2. In de vagina
3. In de eileider
4. In de baarmoeder

Welke voorbehoedsmiddel/anticonceptie is onomkeerbaar?

1. Coitus interuptus
2. Sterilisatie
3. Prikpil
4. Implanon / hormoonstaafje

Sterilisatie

Niet omkeerbaar bij vrouw, omkeerbaar bij man (afhankelijk van methode)

Wat wordt er doorgeknipt bij sterilisatie?

1. Bij de man: de zaadleiders Bij de vrouw: de eierstokken.
2. Bij de man: de zaadleiders Bij de vrouw: de eileiders
3. Bij de man: de urinebuis Bij de vrouw: de eierstokken
4. Bij de man: de urinebuis Bij de vrouw: de eileiders

Als je dan toch ongewenst zwanger bent geraakt:

Al deze methodes hebben zware bijwerkingen

Tot:	Manier
75 uur	Morning after pil	Voorkomt/vertraagt eisprong
9 weken	Abortuspil	Stoot ingenesteld embryo af
13 weken	Zuigcurettage	Wegzuigen baarmoederslijmvlies en embryo
24 weken	Abortus	Operatief verwijderen foetus

Binnen hoeveel uur na de seks moet de morning after pil genomen worden als het niet helemaal goed is gegaan met de anticonceptie?

1. 80 uur
2. 75 uur
3. 72 uur
4. 69 uur

Hoeveel mensen in Nederland die een kind willen zitten met vruchtbaarheids problemen?

1. 1 op de 6
2. 1 op de 15
3. 1 op de 50
4. 1 op de 100

Waar ligt de oorzaak?

1. 20% man, 40% vrouw, 30 beide, 10% onduidelijk
2. 40% man, 20% vrouw, 30 beide, 10% onduidelijk
3. 30% man, 30% vrouw, 30 beide, 10% onduidelijk
4. 20% man, 20% vrouw, 20 beide, 40% onduidelijk

Invloeden op vruchtbaarheid

• Leeftijd
• roken, alchohol, drugsverbruik
• Giftige stoffen (bijv. bestrijdingsmiddelen en sommgie geneesmiddelen)
• infecties, SOA's
• Erfelijke aandoeningen
• Hormoonstoornissen 

oplossingen

IUI: intra-uterine inseminatie

Aan de slag

Lezen

basisstof 6: soa en geboorteregeling

Maken:

Havo: 61-66