1.5op 12-10-2022

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

1.5  Machtige staten 

Programma

• Terugblik
• Uitleg
• Aan de slag
• Afsluiten  

Wanneer veranderde de prehistorie in de historie?

1. het jaar 0
2. het moment dat mensen konden schrijven
3. het moment dat mensen op een plek bleven wonen
4. het moment dat de landbouw ontstond

Waar ontstonden de eerste landbouwsamenlevingen?

1. Europa
2. Amerika
3. het Midden-Oosten
4. Azië

Is dit een primaire of
secundaire bron?

1. Primair
2. Secundair

Noem zelf een voorbeeld van een secundaire bron

Wat is een revolutie?

1. een kleine verandering in korte tijd
2. een grote verandering in een lange tijd
3. een kleine verandering in een lange tijd
4. een grote verandering in een korte tijd

Rond 3000 v. Chr. was het verschil tussen Europa en het Nabije Oosten dat er in het Nabije Oosten al steden en stadstaten ontstonden en in Europa dorpen bleven.

1. waar
2. niet waar

In Egypte ontstonden voedseloverschotten door?

1. Vruchtbare slib en irrigatielandbouw.
2. Vruchtbare slib en goede landbouwmethoden.
3. Irrigatielandbouw en goed beheer ervan.

Je kon koning worden in Egypte als je

1. Als boer heel erg rijk te worden door de landbouw en dan de macht te grijpen.
2. Als boer goed met boeren samen te werken en ze zo te manipuleren dat ze je steunen.
3. Als boer andere boeren goed kon laten samenwerken, de organisatie van de irrigatiewerken te regelen.

Een voorbeeld van een ambacht is?

1. Schrijver
2. Ambtenaar
3. Timmerman
4. Slager

Een staat is 1 land met vaste grenzen en één bestuur

1. waar
2. niet waar

Hoe heet deze vorm van
landbouw?

1. akkerbouw
2. veeteelt
3. vegetatie
4. irrigatie

Wat is een staat?

1. Een land met duidelijke grenzen en een eigen bestuur
2. Een provincie binnen een gebied
3. Een provincie binnen een land
4. Een land met een koning

1.5- Machtige staten

• Vruchtbare halve maan 
• 10.000 V.C 

• Verspreidde snel> rond 3000 V.C alle jagers-verzamelaars boer

Irrigatie

• Jaarlijkse overstroming in de zomer> waaronder akkers
• Slik blijft achter (vruchtbare modder)
• Met kanalen en dammen genoeg wateropslag voor droge seizoenen 

gevolgen 

• Belangrijk dat boeren goed samenwerken> grote boeren nemen organisatie op zich en worden soort nieuwe leiders
• Voedseloverschotten leidden tot:

1. bevolkingsgroei
2. hogere levensverwachting
3. dorpen veranderden in steden
4. ontstaan nieuwe beroepen 

Egypte

• Vanaf 3500 V.C > steeds meer steden gingen samenwerken
• Ontstaan 2 landen: Boven Egypte & Beneden Egypte
• 3000 V.C> leider van boven Egypte greep macht over Beneden Egypte

• Vanaf nu: alle Egyptenaren vielen onder bestuur van één Farao en Egypte werd een staat

Staat

• een land met duidelijke grenzen, dat valt onder één bestuur
• Egypte; Farao>

Leider van het oude Egypte

Bestuur 

• Farao kreeg hulp van ministers en ambtenaren:

1. Hield toezicht op naleven wetten
2. gaf leiding aan onderhoudt irrigatiesysteem
3. Haalde belasting op 

Belastingen

• loon voor ambtenaren
• ambachtslieden en kunstenaars die werken voor de staat
• paleizen en graftombes
• oorlog  

1.6 - Priesters en mummies 

Sociale verschillen 

• Farao en hoge bestuurders vormden 'elite' 
• onderaan slaven>

gevangen soldaten of Egyptenaren met schuld

Geloof

• Polytheïsme: meerdere goden
• half mens/half dier
• in tempels brachten priesters offers namens het volk
• Rituelen waren noodzakelijk om goden tevreden te houden 

Na de dood...

• Goden bepalen wiens ziel in het hiernamaals terecht komt> eerst goed leven leiden
• Osiris 
• 's nachts naar het dodenrijk, overdag naar het lichaam 

wat is Polytheïsme?

1. een geloof met maar één god
2. een geloof zonder god
3. een geloof met meerdere goden
4. meerdere geloven samen