Zorg bij geneesmiddelen

• maatschappelijke zorg
• MBO
• Studiejaar 1

Zorg bij geneesmiddelen

Beroepsgericht 1, lesweek 7

Geneesmiddelen

Wat is een geneesmiddel

Een geneesmiddel (ook wel medicijn genoemd) is een natuurlijke of synthetische stof die een bepaalde, gewenste werking op het lichaam uitoefent.

Farmacologie

Geneesmiddelenleer

De wetenschap van de geneesmiddelen

Welke medicijnen ken jij?

Benaming van geneesmiddelen

Drie benamingen:

• Merknaam
• Stofnaam
• Officiële naam/soortnaam

Waaruit bestaat de benaming van geneesmiddelen?

Rol van de arts

• Symptomen (subjectief en objectief)
• Diagnose stellen
• Zo nodig medicijnen voorschrijven

Diagnose

Medicijnen

Ziekteverschijnselen/klachten

Geneesmiddelen

Het vaststellen van een ziekte of aandoening

Symptomen

Hier kun je medicijnen halen.

Vrij verkrijgbare medicijnen zijn:

1. Medicijnen die je met een recept bij de apotheek om moet halen.
2. Medicijnen die je kunt kopen bij drogist, apotheek of supermarkt.
3. Medicijnen die de huisarts heeft voorgeschreven.
4. Medicijnen waarin vitaminen en mineralen zitten.

Wat is het verschil tussen medicijnen op doktersrecept en vrij verkrijgbare medicijnen?

Noem een voorbeeld van vrij verkrijgbare medicijnen.

Wie mogen geen medicijnen voorschrijven?

1. arts
2. verloskundige
3. verpleegkundige
4. tandarts

Rol van de apotheek

• Verkoop vrij verkrijgbare medicijnen
• Medicijnen uitgeven 
• Huisapotheek: bevat vrij verkrijgbare medicijnen
• Instellingsapotheek

Op een recept moet staan

• Gegevens van de arts
• Voor wie het medicijn bedoeld is
• De afleveringsdatum
• Naam van het geneesmiddel, sterkte en hoeveelheid
• Gebruiksvoorwaarden en bewaarvoorschrift.

Extra etiketten

• Soms een extra kleur

Hoe heet het informatieboekje dat bij medicijnen zit?

reglement

gedragsregels

bijsluiter medicijnen

Bijsluiter

Alle gegevens van het medicijn

Belangrijke informatie over:

Indicatie: de reden waarom iemand het medicijn krijgt

Dosering en toedieningswijze: hoe vaak moet de cliënt het medicijn gebruiken, zijn er voorschriften voor toediening

contra-indicatie:  reden om een medicijn juist niet voor te schrijven (bijv. zwangerschap)

Bijwerkingen

Werking van medicijnen

• Aanpakken van de oorzaak van ziekte
  
• Symptoombestrijding
• Aanvullen van tekorten
• Voorkomen van ziekten
• Placebo

Bijwerkingen van medicijnen

Bijsluiter

Alert op zijn

Rapporteren

Veel voorkomende bijwerkingen:

Overgevoeligheidsreacties

Beïnvloeding van het dagelijks functioneren

Gewenning

Resistentie

Medicijnverslaving

Onderlinge beïnvloeding

soorten medicijnen

medicatie dient bewaard te worden volgens het bewaaradvies van

1. de apotheker
2. de zorginstelling
3. de verpleegkundige
4. de arts

Bewaren van geneesmiddelen

• Bewaar op de juiste plek
  
• Bewaar in de originele verpakking
• Bewaar op een veilige plaats
• Let op de houdbaarheid
• Geef oude geneesmiddelen af bij de apotheek.

Toediningswijzen geneesmiddelen

• Via de mond (drankjes, tabletten)
• Via de darmen (zetpil ingebracht via de anus)
• Via de huid (crème, zalf)
• Via de slijmvliezen (oogdruppels, inhalators of spray via mond/inademing)
• Per injectie (onderhuids, in een spier of bloedvat)

Oraal

1. Medicijnen via de Anus
2. medicijnen via de huid
3. medicijnen via een spuit
4. Medicijnen via de Mond

Dermaal

1. Medicijnen via de longen
2. medicijnen via de huid
3. medicijnen via de anus
4. medicijnen via de mond

Rectaal

1. Medicijnen via de longen
2. medicijnen via de huid
3. medicijnen via de anus
4. medicijnen via de mond

inhalatie

1. Medicijnen via de longen
2. medicijnen via de huid
3. medicijnen via de anus
4. medicijnen via de mond

Zorg voor geneesmiddelen

• Zorg overnemen
  
• Controleren
• Registreren
• Kritisch en zorgvuldig

Gebruik jij weleens geneesmiddelen?

Zelfmedicatie

• Geneesmiddel innemen dat niet is voorgeschreven door een arts
  
• Meest verkochte zelfmedicatie: pijn- en koortswerende middelen
  
• Paracetamol heeft voorkeur als pijnstiller
  
• Aspirine heeft meer bijwerkingen. Acetylalicylzuur werkt bloedverdunnend. Gevaarlijk voor jonge kinderen!
  
• Pijnstillers met Naproxen (Aleve, Femex) of ibuprofen (Advil, Nurofen) zijn sterker,  maar kunnen maagklachten veroorzaken. Ook zijn er andere ernstigere risico's. Dus geef deze niet zomaar aan een cliënt.
  

Richtlijnen zelfmedicatie

• Stel je op de hoogte van de regels
• Geef een cliënt alleen geneesmiddelen die zonder recept bij drogist of apotheker te verkrijgen zijn
• Gebruik geen (oude) medicijnen van een andere cliënt
• Lees de bijsluiter goed, dien het geneesmiddel op de juiste wijze toe en overschrijd de dosering niet
• Controleer de bijsluiter goed bij zelfmedicatie bij kinderen
• Wees heel voorzichtig met zelfmedicatie bij cliënten die al geneesmiddelen gebruiken
• Als de klachten, ondanks de zelfmedicatie, langer dan drie dagen aanhouden, verergeren of terugkomen, raadpleeg een arts!!

Medicijnen uitzetten, betekent dat je de medicijnen klaarzet.

1. Juist
2. Onjuist

Uitzetten medicatie - de Baxter rol

• Uitzetten gebeurt vaak door de apotheek in een zogenaamde baxterrol
• Incidenteel gebeurt het door verzorgenden 
• Medicijnen uitzetten is een kritische en risicovolle handeling; degene die dat doet moet deskundig en bekwaam zijn
• Maak gebruik van een actueel medicijnoverzicht van de cliënt
  (apotheek)
• 
  Leg schriftelijk vast wie de medicijnen heeft uitgezet

Kijk naar deze 2 filmpjes over de baxter rol

Noem vijf voor en nadelen van de baxter

medicijnadministratie

Hier wordt in bijgehouden:

• of de medicijnen zijn toegediend en door wie
  
• Hoe de cliënt reageert op het medicijn.

Kunnen medicijnen je rijvaardigheid beïnvloeden?

1. Ja, alle medicijnen
2. Nee
3. Ja, sommige medicijnen
4. Alleen als je ze samen met alcohol gebruikt.

Wat vonden jullie van deze les?

0100

Zijn er nog vragen?

Opdrachten

Thieme Persoonlijke verzorging; 7.29 zorg bij geneesmiddelen

Alle opdrachten

Kwaliteit bijsluiters