Week 7 - Regels en normen voor besluitvorming (deel 1)

• Bestuursrecht
• MBO
• Studiejaar 2

Bestuurs- en Staatsrecht 

Let op: toets 2 vindt plaats in lesweek 2 OP4.

In OP4 vindt maar 1 toets plaats, die voor een hoger punt kan worden herkanst.

Als er in de wet rechtstreeks een bestuursorgaan is aangewezen om een bevoegdheid uit te oefenen, hoe heet dit dan?

1. attributie
2. delegatie
3. mandaat

Is het college van B&W verantwoordelijk voor besluiten die zij hebben gedelegeerd aan bijvoorbeeld de gemeenteraad?

1. ja, want zij zijn rechtstreeks door de wet aangewezen voor deze bevoegdheid en niet de gemeenteraad
2. nee, want als dit is gedelegeerd aan een ander bestuursorgaan, hier dus de gemeenteraad, dan is de gemeenteraad zelf verantwoordelijk

Mandaat (art. 10:1 Awb)

In geval van mandaat mag een bestuursorgaan of ambtenaar in naam van een ander bestuursorgaan besluiten nemen. 

De bevoegdheid wordt niet overgedragen, maar wordt in naam uitgevoerd van het bestuursorgaan dat het mandaat verleend. De verantwoordelijkheid blijft dus bij de mandaatgever.             Is het handig om het werk te verdelen! 

Mandaat is toegestaan, tenzij de wet dit uitdrukkelijk verbiedt (bijv. art. 10:3 lid 2 Awb). 

Voorbeeld mandaat 

Art. 43 van de Participatiewet bepaalt dat het College van B&W beslist over aanvraag uitkering. 

In de praktijk worden deze aanvragen op basis van mandaat afgehandeld door ambtenaren in naam van het College van B&W. 

Hoofdstuk 5 - besluitvorming

Afgelopen weken stilgestaan bij de verschillende soorten besluiten (beschikkingen en besluiten van algemene strekking). 

Vandaag staan we wat langer stil bij de totstandkoming van een besluit/beschikking. 

Totstandkoming beschikking 

1. Aanvraag van een beschikking

Vaak is het aanvragen van de beschikking het startpunt tot het nemen van een besluit. Art. 1:3 lid 3 Awb zegt hierover het volgende: 

''Onder aanvraag wordt verstaan: een verzoek van een belanghebbende, een besluit te nemen.''

Bij het aanvragen van een beschikking, dient met een aantal zaken rekening te worden gehouden.. 

1. Aanvraag van een beschikking

• Hoofdregel: aanvraag wordt ingediend bij het bestuursorgaan, dat bevoegd is op de aanvraag te beslissen (art. 4:1 Awb)
• Eventueel gebruik maken van formulier (art. 4:4 Awb)
• De aanvraag wordt ondertekend en bevat de volgende info (art. 4:2 Awb): 

         - naam + adres aanvrager

         - datum aanvraag

         - een aanduiding van de beschikking die wordt gevraagd

        - de aanvrager verschaft de nodige info/stukken

Om Paaspop, dat dit weekend plaatsvindt, te mogen organiseren, moet er ook uiteraard toestemming worden verkregen en dus een aanvraag zijn gedaan. Zoek uit bij welk publiekrechtelijk rechtspersoon dit precies is gedaan, wat zij exact hebben moeten aanvragen om deze toestemming te verkrijgen en welke info zij bij deze aanvraag hebben moeten aanleveren.

Onvolledige aanvraag

Wanneer een burger bij het aanvragen van de beschikking niet aan alle voorwaarden heeft voldaan, dan mag het B.O. de aanvraag niet zomaar naast zich neer leggen. Zie art. 4:5 lid 1 Awb. 

Het B.O. kan besluiten de aanvraag niet te behandelen, maar alleen wanneer de aanvrager eerst de kans heeft gehad om de aanvraag aan te vullen binnen een door het B.O. gestelde termijn. 

Opdracht

Maak nu opdracht 1 en 2 tm e

complicaties bij aanvragen - Wet Bibob

Wat speelt er momenteel bij de vakantieparken van Peter Gilles? Leg in je eigen woorden uit.

Wet Bibob

Kan worden ingezet wanneer overheid vermoedt dat een beschikking wordt gebruikt om strafbare feiten te plegen (a-grond) of daar voordeel uit te halen (b-grond). Dit kan reden zijn om een beschikking te weigeren of in te trekken.

Naast eigen onderzoek kan een B.O. het Landelijk Bureau Bibob vragen om advies. Op basis daarvan wordt een definitief besluit genomen.  Er zijn drie mogelijke adviezen: 

• Er is sprake van een ernstige mate van gevaar         
• Er is sprake van een mindere mate van gevaar
• Er is geen sprake van gevaar

De wet bevordering integriteitsbeoordelingen door het openbaar bestuur. 

Wat is nu het doel van de wet Bibob ?

1. Bestuursorganen een instrument geven om het faciliteren van criminele activiteiten te voorkomen.
2. Bestuursorganen de bevoegdheid geven om criminele activiteiten te bestraffen.

Horen van de aanvrager (4:7 Awb): 

• bij  plan tot (gedeeltelijke) afwijzing; én 
• als de beslissing wordt gebaseerd op gegevens die afwijken van de gegevens die door de aanvrager zijn verstrekt.

• voorbeeld: aanvrager toevoeging die zelf (inkomens)gegevens heeft verstrekt hoeft niet te te worden gehoord als op basis van die gegevens toevoeging wordt afgewezen. 

Horen van 3e-belanghebbenden (4:8 Awb): 

• indien deze naar verwachting bedenkingen zal hebben bij de desbetreffende beschikking 

• voorbeeld: omwonenden bij het afgeven van een evenementenvergunning i.v.m. geluidsoverlast)

                           2. Hoorplicht

Bij het voorbereiden van een beschikking moet rekening worden gehouden met de hoorplicht.

ABRvS, 27-12-2018, nr. 201806459/1/A2

toevoegingszaak 

Uitzonderingen hoorplicht (art. 4:11 Awb)

In sommige gevallen kan de hoorplicht achterwege blijven, namelijk wanneer: 

• sprake is van spoed

• de aanvrager/belanghebbende eerder de gelegenheid heeft gehad om zijn mening kenbaar te maken en er sindsdien geen nieuwe feiten en omstandigheden zijn. 

• het doel van de beschikking alleen kan worden bereikt, wanneer de belanghebbende niet van te voren op de hoogte wordt gesteld van het besluit. 

• Ook bij financiële beschikkingen (bijv. belastingaanslag) is er geen hoorplicht (art. 4:12 Awb). 
  

Als de organisatie van Paaspop alles heeft aangeleverd waarom is gevraagd en op basis hiervan de gemeente voornemens is de aanvraag toe te wijzen, moeten zij de organisatie dan nog horen?

1. ja
2. nee

Als de organisatie van Paaspop alles heeft aangeleverd waarom is gevraagd en op basis hiervan de gemeente voornemens is de aanvraag af te wijzen, moeten zij de organisatie dan nog horen?

1. ja, want er dreigt een afwijzing
2. nee, want het gaat om hun eigen stukken dus niks nieuws voor de voor de organisatie om zich over uit te laten

Als de organisatie van Paaspop alles heeft aangeleverd waarom is gevraagd, maar de gemeente wil het nu afwijzen gelet op gegevens van omwonenden, moeten zij de organisatie dan nog horen?

1. ja, want dit is nieuwe info waarop zij nog moeten kunnen reageren alvorens er een beslissing volgt
2. nee, want hiervoor is de mogelijk van bezwaar bedoeld

wie zijn in het geval van de casus paaspop nu belanghebbenden?

1. de organisatie van paaspop
2. de omwonenden
3. beiden

3. Beslistermijn 

Basisregel (art. 4:13 Awb) is max. 8 weken. Máár... bijzondere wet gaat voor algemene wet. Het B.O. kan de termijn eventueel verlengen op grond van art. 4:14 Awb). Wanneer het B.O. zich niet houdt aan de beslistermijn, dan dient de aanvragen een ingebrekestelling te sturen. 

Doet het B.O. dat niet, dan recht op: 

• Dwangsom  (als B.O. écht helemaal niets van zich heeft laten horen); en/of
• Beroep (je stapt naar de rechter) (zie art. 7:1 lid 1 sub f Awb én art. 8:55d lid 1 Awb). 

Soms volgt bij het niet tijdig beslissen automatisch een positieve beschikking. In dat geval krijg je waar je om had gevraagd. Kan alleen wanneer dit in bijzondere wet is bepaald. art. 4:20a Awb.

De Vreemdelingenwet 2000 noemt geen beslistermijn voor de afhandeling van een aanvraag voor een verblijfsvergunning. Welke termijn geldt op grond van de Awb in dat geval?

1. Zie artikel 4:13 lid 1 en 2 Awb. Binnen een redelijke termijn, dus max zes weken na ontvangst van de aanvraag.
2. Zie artikel 4:13 lid 1 en 2 Awb. Binnen een redelijke termijn, dus max acht weken na ontvangst van de aanvraag.
3. Zie artikel 4:11 lid 1 en 2 Awb. Binnen een redelijke termijn, dus max zes weken na ontvangst van de aanvraag.
4. Zie artikel 4:11 lid 1 en 2 Awb. Binnen een redelijke termijn, dus max acht weken na ontvangst van de aanvraag.

Uniforme openbare voorbereidingsprocedure

Wanneer er sprake is van een grote groep belanghebbenden, dan moeten zij in de gelegenheid worden gesteld hun zienswijzen naar voren te brengen nog vóór de beslissing. Bijv. bij een bestemmingsplan. 

In dat geval gebruik maken van uniforme openbare voorbereidingsprocedure. Voordat een besluit wordt genomen, wordt het ontwerp besluit ter inzage gelegd zodat belanghebbenden daarop kunnen reageren. Pas daarna wordt het definitieve besluit genomen(art. 3:10 - 3:18 Awb).

• Beslistermijn is 6 maanden (art. 3:18 Awb). 
• Tegelijk of zo spoedig mogelijk na bekendmaking, wordt ook mededeling van het besluit gedaan aan degenen die bij de voorbereiding hun zienswijzen naar voren hebben gebracht (art. 3:43 Awb)

4. Bekendmaking 

Als het besluit eenmaal is genomen, wordt de aanvrager/belanghebbende geïnformeerd. Pas daarna treedt het besluit in werking (art. 3:40 Awb). 

Bekendmaking gebeurt door (art. 3:41 Awb): 

• toezending/overhandiging (lid 1)
• Indien dit niet mogelijk is, dan op een andere geschikte wijze. Bijvoorbeeld publicatie in de krant (lid 2). 

5. Intrekken/wijzigen beschikking 

Voor een groot aantal beschikkingen kent de Awb géén regels voor het intrekken/wijzigen daarvan. Eigenlijk alleen voor subsidieregelingen (art. 4:48 - 4:50 Awb). Regels voor intrekken/wijzigen komen met name voort uit algemene beginselen van behoorlijk bestuur (komen later deze les aan bod). 

Rekening dient te worden gehouden met het onderscheid tussen het intrekken van: 

• een belastende beschikking            kan worden ingetrokken, wanneer belangen van derden zich daar niet tegen verzetten);  en 
• een begunstigende beschikking           kan o.a. worden ingetrokken wanneer beslissing is genomen op basis van onjuist/onvolledige gegevens of als sanctie. 

5. Intrekken/wijzigen beschikking 

Bij het intrekken van een begunstigende beschikking kan men kiezen voor twee opties: 

1. Terugnemen: er is sprake van terugwerkende kracht. Kan zéér ingrijpend zijn. Wordt voor gekozen als iemand bijv. opzettelijk verkeerde informatie heeft verstrekt bij aanvraag uitkering. 
2. Opzeggen: Heeft alleen gevolgen voor de toekomst. Bijv. intrekken terrasvergunning houdt in dat vanaf dat moment geen terras meer mag worden geplaatst.