Thema 5 blok 2 deel 1

• mens en maatschappij
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Lesdoel:

• Aan het van de les kan je uitleggen hoe een middeleeuwste stad is ontstaan.
  
• Aan het eind van de les weet je wat een Gilde en kan je voorbeelden ervan geven.
• Aan het eind van de les kun je drie stadsrechten benoemen.

Onstaan steden

Rond het jaar 1000 verdubbelt de bevolking.

Zij gaan werken op het platteland met nieuwe uitvindingen = meer voedsel

Boeren houden voedsel over en verkopen dit = ze worden handelaar of beoefenen een ander beroep: meubelmaker

Handelaren stichten steden

Handelaren willen graag hun landbouwproducten verkopen maar waar?

- kruispunt van wegen en rivieren.

Hier kwamen veel mensen langs.

Het begon met een herberg, een kleine markt en een paar huisjes.

In het jaar 1000 werden deze wegen veiliger => geen vikingen meer.

De dorpen werden steden.

https://schooltv.nl/video/de-eerste-steden-ontstaan-van-middeleeuwse-steden/

Ambachten

Een beroep waarbij je dingen met de hand maakt heet een ambacht.

Deze producten werden op de markt in de stad verkocht.

Er waren veel ambachtslieden: bakkers, schoenmakers, meubelmakers, zilversmeden.

Ambachten

Ambachten

Werken in een gilde

• Omdat de oogst groter wordt, hoeft niet iedereen meer boer te zijn: er ontstaan andere beroepen: ambachten
• Mensen met hetzelfde ambacht zitten in een gilde.
• Het gilde controleerde ook de kwaliteit van de producten en stelde de verkoopprijs vast.
• Bij ziekte en overlijden kreeg het gezin hulp van het gilde.

De meeste gilden hadden een prachtig gildehuis. Hier werden, behalve vergaderingen, ook feesten gehouden. Heel het leven draaide om het gilde.

Voorbeelden van ambachten in een middeleeuwse stad:

- smid

- bakker

- timmerman

- meubelmaker

- brouwer

- kleermaker

Van leerling 

tot meester

• Je mag alleen een eigen bedrijf hebben, als je lid van een gilde bent.
  

• Hiervoor moet je eerst meester worden:

1. Je begon al erg jong als leerling;
2. Daarna werd je gezel;
3. En pas als je meesterproef had gedaan kon je meester worden. Je was dan vaak al ver boven de 30 jaar!

Middeleeuwse ambachtslieden aan het werk.

Stadsrechten

Inwoners van de stad moesten gehoorzamen aan de Heer(bijv. graaf)

Afspraken tussen de inwoners en de Heer:

1. Zelf bestuur
2. Bouwen stadsmuur
3. Markten organiseren
4. Tol heffen