2425 3GL H5.2

• Economie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

Welkom

Economie  ||  2024-2025

Hoofdstuk 5 - Is er werk voor jou?

Programma

• Vorige les
• Lesdoelen
• Theorie
• Aan de slag
• Evaluatie

Welke arbeidsmotieven hadden we ook alweer?

Arbeidsmotieven

Redenen om te werken noem je arbeidsmotieven.

Voorbeelden van arbeidsmotieven zijn:

• geld verdienen
• nuttig en zinvol bezig zijn
• contact met andere mensen hebben
• regelmaat in je leven hebben
• nieuwe dingen leren

Opgave 15

Uitwerking vraag 15

 a 1 € 1.934 × 12 ÷ 52 = € 446,31

2 € 1.934 ÷ 40 × 24 = € 1.160,40

b 1 € 3.459,45 × 12 ÷ 52 = € 798,33

2 € 798,33 ÷ 36 = € 22,18

H5.2 

Wat voor ondernemingen?

Aan het einde van de les

kun je de productiesectoren benoemen

kun je beschrijven wat arbeidsverdeling is

kun je de verschillende ondernemingsvormen beschrijven

Welke soort bedrijven zijn er allemaal waar je kunt werken?

Elk bedrijf z'n eigen sector

Productie en arbeid kun je in verschillende

productiesectoren indelen:

• primaire sector
  
•     landbouw, visserij, winning van grondstoffen
  

• secundaire sector
  
•  industrie, bouw, ambachten (bakker, slager)
  

• tertiaire sector
  
•  commerciële dienstverlening
  

• quartaire sector
  
•  niet-commerciële dienstverlening
  

Ieder een eigen taak

Aan de slag

Maken 2.7 

Zachtjes overleggen! / Aan docent vragen

Klaar? Nakijken

Niet af? Huiswerk!

Tot 5 minuten voor tijd

www.cbs.nl

Werken voor jezelf

• Je kunt werknemer zijn, je bent dan in loondienst bij een werkgever.
  
• Je kunt ook als zelfstandig ondernemer werken.
  
• Een zelfstandige verdient zijn inkomen met zijn eigen bedrijf.
  
• Veel zelfstandigen hebben een eenmanszaak.
  
• Een zelfstandige zonder personeel is een zzp’er.
  

Wie zou later eigen baas willen worden? In wat voor sector zou je eigen baas willen worden?

Heb je zekerheid?

Vaste baan

• arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd
  
• ontslagbescherming
  
• veel zekerheid
  

Flexibele baan

• arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd = tijdelijke baan
  
• werk als oproepkracht of werk via uitzendbureau
  
• weinig zekerheid

Zelfstandig ondernemer

• Je kunt ook als zelfstandig ondernemer werken. Je verdient je inkomen met je eigen bedrijf.

• Ongeveer 13% van alle werkenden zijn zelfstandigen. 
• Zij hebben een eigen onderneming. 
• De winst die ze daarmee behalen, is hun inkomen. 

• Een deel van deze ondernemers heeft personeel in dienst, de rest is zzp’er (zelfstandige zonder personeel) 

Wat is het verschil tussen werken in loondienst en als zelfstandige?

• Loondienst (werknemer)
• arbeidsovereenkomst
• loon en vakantiedagen en vakantiegeld
• bij werkloosheid, ziekte en arbeidsongeschiktheid een vangnet

• Zelfstandige
• de winst is hun inkomen

Ondernemingsvormen

Als je zelfstandig ondernemer bent, moet je een ondernemingsvorm kiezen.

Veel voorkomende ondernemingsvormen zijn:

• Eenmanszaak
• Vof (vennootschap onder firma)
• Bv (= besloten vennootschap)
• Nv (= naamloze vennootschap)

Eenmanszaak

Eenmanszaak = er is één eigenaar die zelf de leiding heeft. De eigenaar kan wel personeel in dienst hebben.

Vennootschap onder Firma (VOF)

Vof (vennootschap onder firma) = er zijn twee of meer eigenaren (vennoten of firmanten) die samen de leiding hebben. 

Kom je in de schulden?

Als de eenmanszaak of VOF failliet gaat dan zijn de eigenaren aansprakelijk. Het kan dus zijn dat ze de schulden moeten betalen met hun privé vermogen (spaargeld). 

Inkomstenbelasting

• Voor de eigenaars van een eenmanszaak en vof is de winst hun inkomen.
• Daarover betalen zij inkomstenbelasting. Dat is een belasting die iedereen over zijn privé-inkomen moet betalen.

• In een vof spreken de vennoten af hoe zij de winst verdelen.

Aandelen

• Als je een aandeel koopt koop je een stukje van een bedrijf. Je wordt dan mede-eigenaar. 
• De waarde kan omhoog en omlaag gaan. 
• Als mede-eigenaar mag je meebeslissen en je krijgt een stuk van de winst (dividend). 
• Als je aandelen bezit ben je een aandeelhouder. 
• Aandelen worden uitgegeven om te kunnen investeren. 

BV en NV

• Besloten vennootschap (BV)
• Bij een besloten vennootschap worden er aandelen uitgegeven. 
• De aandelen van een BV mogen niet zomaar verhandeld worden. 

• Naamloze vennootschap (NV)
• Bij een naamloze vennootschap worden er aandelen uitgegeven. 
• De aandelen van een NV worden verhandeld op de effectenbeurs. Iedereen kan een aandeel kopen. 
• bv's en nv's betalen over hun winst vennootschapsbelasting 
• De winst die overblijft kan worden uitgekeerd als dividend of gebruikt worden in de bedrijfsvoering

Samengevat

Als je zelfstandig ondernemer bent, moet je een ondernemingsvorm kiezen.

Veel voorkomende ondernemingsvormen zijn:

• Eenmanszaak
• Vof (vennootschap onder firma)
• Bv (= besloten vennootschap)
• Nv (= naamloze vennootschap)

En goede doelen dan?

Een goed doel kiest een andere ondernemingsvorm. Namelijk een stichting. 

Een stichting is opgericht om een bepaald doel te bereiken. 

Een stichting komt aan geld door subsidies en donateurs. 

Een stichting mag geen winst maken.

Kan wel personeel in dienst hebben. → salaris

Aan de slag

(af)maken t/m h5.2

Zachtjes overleggen! / Aan docent vragen

Klaar? Nakijken

Niet af? Huiswerk!