De Griekse Tragedie - Theorieles

• Kunst, Drama
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

 De Griekse Tragedie

Wat weten jullie al over de Griekse Tragedie?

De Griekse Tragedie was een vorm van theater in het Oude Griekenland. Tragedies waren droevige stukken, die meestal geen vrolijke einde hadden. Bijna alle tragedies gingen over mythen of sagen.

Vandaag:

De Griekse Tragedie

• Oorsprong
  
• Kenmerken
• Belangrijke toneelschrijvers
• "Antigone"

Doel = Kennis opdoen over de Griekse Tragedie en deze kennis kunnen toepassen op "Antigone".

De oorsprong van de Griekse Tragedie

• Dithyrambe (feestzangen ter ere van Dionysos)
  
• Toneelspeler toegevoegd door Thespis
  
• Tweede en derde door Aischylos en Sophokles
  
• Toneelwedstrijd op het jaarlijkse Dionysos-festival
  

Kenmerken van de Griekse Tragedie

• Altijd een mythe of sage ons onderwerp/inspiratie
  
• Het onderwerp is de lijdende mens
  
• Een vast schema:
  

1. Proloog (introductie)
   
2. Parados (eerste lied)
   
3. Epesodia en stasima (bedrijven en koorlieden)
   
4. Exodos (uittochtslied)
   

Kenmerken van de Grieks Tragedie

• De drie eenheden van Aristoteles:
  

1. Eenheid van handeling (logische volgorde van de scènes)
   
2. Eenheid van tijd (1 dag, zonsopgang tot zonsondergang)
   
3. Eenheid van plaats (steeds dezelfde plek)
   

• Geweld en politiek niet op het toneel
  

De acteur

• Uitsluitend mannen
  
• Belangrijk personages: versierde gewaden en toneellaarzen
• Laaggeplaatste personages: blootsvoets en eenvoudig

• Meerdere rollen door gebruik van maskers
  
• 3 personen op het toneel
• Prota-, Anta- en Tritagonist

Voorbeeld van maskers

Het koor

• Essentieel
  
• Rol van ideale toeschouwer
  
• Rol van middelmatigheid
  
• 12 - 15 mensen (choreuten)
  
• Koorleider als woordvoerder (deelnemer aan dialogen)
  

De belangrijkste toneelschrijvers

• Aischylos
  
• Sophokles
  
• Euripides
  

Opdracht (15 min.): In groepjes gaan jullie je inlezen over een toneelschrijver. Jullie halen de belangrijkste informatie uit de tekst en presenteren deze vervolgens als een type leraar .

Aischylos

Aischylos

• Diepreligieuze stemming en morele ernst
  
• Sfeer: mysterieus en duister
  
• Aristocratisch en religieus
  
• Hooggestemde en beeldrijke taal
  
• Het toneel als een spiegelbeeld van het leven
  
• Meer op stemming gericht dan op handeling
  
• Bekendste werk: de Oresteia

Sophokles

Sophokles

• Veranderingen ingebracht:
  

1. Koor werd een lyrisch intermezzo
   
2. Drie drama's niet meer verbinden
   
3. Koor kreeg een rol in de handeling
   
4. Religie nog steeds aanwezig
   

• Personages: vrij handelende wezens, menselijk, ingewikkelder
  
• Het menselijke, het rationele
  
• Bekendste werk: Antigone en Oedipus
  

Euripides

Euripides

• Sceptische en kritische geest 
  
• Een realist in personages (zwakheden tonen) en in relatie tussen god en mens (de mens is onafhankelijk en verantwoordelijk voor eigen daden)
• De lyrische koren blijven een belangrijke rol spelen
• Bijzondere aandacht naar de vrouw.
• Bekendste tragedies: Medea, Bacchanten, Iphigeneia in Aulis, Trojaanse Vrouwen, Hekabe, Elektra en Hippolytus

Kennis testen!

Bij welke god ligt de oorsprong van de Griekse Tragedie?

1. Dionysos
2. Aphrodite
3. Artemis
4. Demeter

Wie bracht de eerste toneelspeler?

1. Aischylos
2. Euripides
3. Thespis
4. Sophokles

Dit is de juiste volgorde: 1. Proloog, 2. Exodos, 3. Epeisodia/stasima, 4. Parodos

KLOPT

KLOPT NIET

Welke hoort er niet tussen?
Eenheid van ...

1. Tijd
2. Handeling
3. Personages
4. Plaats

Zet het kenmerk bij de juiste persoon! 2 per toneelschrijver.

Aischylos

Sophokles

Euripides

Religieus van aard

Realist, skeptisch

Mens is onafhankelijk

Menselijke personages

Mysterieuze sfeer

Koor als lyrisch intermezzo

"Antigone"

• Tragedie van Sophokles
  
• Dochter van Oedipus
  

Wat herkennen jullie van de Griekse Tragedie in het verhaal van Antigone?