4.2 Een verdeelde wereld 2024 deel 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

4.2 Een verdeelde wereld

Deel 2

Leerdoelen

• Je kunt met een voorbeeld uitleggen hoe ook buiten Europa de spanningen tussen de wereldmachten opliepen.
• Je kunt uitleggen hoe de oorlog in Vietnam ontstond en welke gevolgen hij had voor de Verenigde Staten.

• Je kunt uitleggen wat wederzijdse afschrikking is en welk effect dit had op de politieke toestand in de wereld.

• Je kunt beschrijven hoe in het Westen op het communisme werd gereageerd.

Azie 1945

• Zwakte v/d Europeanen duidelijk door dekolonisatie, denk aan Indonesië. 
• Superioriteit verdwenen
  
• Nationalisme sterker
• In Vietnam: verzet door Vietminh tegen de kolonisators, opgericht in 1941
• (Vietminh: groepering die in opstand kwam tegen Franse overheersers)
• Machtsvacuüm (macht valt ineens weg...wie nu de baas?
• Terugkeer kolonialisme?
  
• V.S. is daar op tegen: vrijheid (en vrije wereldhandel)
• Sovjet-Unie ook: gelijkheid
  

Achtergrond Vietnam

• Vietnam = kolonie van Frankrijk (Frans-Indochina)
• Na WO 2 strijd om onafhankelijkheid
• Fransen weg in 1954 na laatste slag bij Dien Bien Phu
• Geneefse vredesakkoorden met afspraken: 
• 1. Scheiding tussen Noord en Zuid 
• 2. Geen aansluiting bij één van de blokken 
• 3. 1956 vrije verkiezingen (en hereniging)
  
• Maar Amerikanen houden zich daar niet aan
• Dus een strijd van 1955-1975

Dus, Frankrijk trekt zich terug. Het noorden is Communistisch. Het zuiden-kapitalistisch, maar de regering daar wordt niet vertrouwd door de bevolking.
- Waarom gaat USA zich hiermee bemoeien?
- Welk begrip past daar bij?

Trumanleer & Dominotheorie

• Trumanleer -> USA gaat zich overal actief inzetten tegen het communisme. 
• Dominotheorie -> Als één land communistisch wordt, zullen de omringende landen volgen 

(WORDEN ALTIJD GEVRAAGD OP SO EN PROEFWERKEN)

USA to the rescue (of niet?)

• Eerst een aantal honderd militaire adviseurs voor het zuiden
• Later honderdduizenden soldaten; containmentpolitiek
  
• USA superieur in aantal en in bewapening, maar...
  
• 3 redenen dat het faliekant misgaat voor USA

1. De onzichtbare vijand

• Tegenstanders van Zuid-Vietnam & USA= 
• NVA (Noord Vietnamees Army) + 
• Vietcong (Zuid Vietnamese sympathisanten) 

• Vietnam is voor het grootste deel dicht bebost gebied. 
• --> Amerikanen ontbreekt het aan ervaring en kennis in onbekend gebied. 

1. De onzichtbare vijand

• Vietcong voert een guerrillaoorlog.
• Grote schade in kleine stiekeme aanvallen.
• Boobytraps 
  

• Aanleg tunnels

2. Corruptie

• Zuid-Vietnamese bevolking is corruptie zat en keert zich tegen Amerikanen 

3. Amerikanen draaien door

• Frustratie en woede onder Amerikanen en West-Europeanen
• Agent  Orange (ontbladeringsmiddel)
• Napalm 
• Massale moordpartijen (onder de invloed van drugs)

Ontbladeringsmiddel, vegetatie werd vernietigd

Derde generatie Vietnamezen nog steeds zwaar verminkt geboren

"The Terror of War"

beeld van wegrennende meisjes uit een Vietnamees dorp tijdens de Vietnam-oorlog in 1972

3. Amerikanen draaien door

• In Vietnam 3 keer zoveel munitie afgeschoten als in de gehele Tweede Wereldoorlog.
• Minstens 2 miljoen Vietnamezen vonden de dood. 
• Jaren 60 -> iedereen heeft televisie= massamedium
• Oorlog komt voor het eerst dagelijks op TV 

• Publieke opinie over de oorlog barst los
• Niet langer onverslaanbaar geacht!

Opkomst Hippies

• Tegen de oorlog (en vooral de manier waarop)
• Massale demonstraties 
• Woodstock; "3 Days of Peace & Music" 

Aan de slag:

Maken P4.2: opdracht 8 t/m 14

Check jezelf goed op je geformuleerde antwoorden.

Volgende week toets.

Leerdoelen

• Je kunt met een voorbeeld uitleggen hoe ook buiten Europa de spanningen tussen de wereldmachten opliepen.
• Je kunt uitleggen hoe de oorlog in Vietnam ontstond en welke gevolgen hij had voor de Verenigde Staten.

• Je kunt uitleggen wat wederzijdse afschrikking is en welk effect dit had op de politieke toestand in de wereld.

• Je kunt beschrijven hoe in het Westen op het communisme werd gereageerd.

1. Van wanneer tot wanneer de presidenten aan de macht waren.
2. Wat was hun politieke kleur (republikein / democraat) 
3. Welke (buitenlandse) politiek ze voerden in de Koude Oorlog
4. Wat hun (militaire) strategie was in de Vietnamoorlog 
5. Welke successen en mislukkingen ze hebben behaald 
6. Extra: gek feitje 

Kies 2 personen en wissel uit:

1. Dwight D. Eisenhower

2. John F. Kennedy

3. Lyndon B. Johnson

4. Richard M. Nixon

Huiswerk volgende keer

• https://open.spotify.com/playlist/4QbwGdHW3i01kxuXjw8cUd?si=e0e472d35857471f 

• Kies één nummer uit en beantwoord de volgende vraag:

• Leg uit hoe dit nummer kritiek geeft op de Vietnam oorlog

Aanraders:

Films:

Platoon (hard over de strijd) Netflix

Good morning vietnam (kritisch over oorlog) Netflix

Forrest Gump (luchtiger) Netflix

Muziek:

Meneer de president - Boudewijn de groot

Creedence Cleerwater rivival - Fortunate son

Jefferson airoplaine - White Rabbit

Eve of destruction - Barry McGuire

Goodbye saigon - Billy Joel

Vind je dat dit liedje de publieke opinie over de Vietnamoorlog goed weergeeft?