7 Ademen en eten: 7.1 +7.2

• Biologie

Waardoor is er altijd voldoende glucose?

Fijn dat jullie er zijn! 

Vandaag 7.1 + 7.2

Toets: donderdag 23 december

Eilandjes van Langerhans

Bijnieren

De Bijnieren

• liggen bovenop de nieren
• produceren  het hormoon adrenaline (vlucht- en vechthormoon)

Komt vrij als je b.v schrikt

Adrenaline zorgt ervoor dat het opgeslagen glycogeen (in de lever en spieren) wordt omgezet in glucose. 

Hierdoor gaat de bloedsuikerspiegel snel omhoog

en kun je snel reageren omdat er voldoende glucose is om door verbranding in je spiercellen je spieren goed en snel te laten werken.

Even in het kort

adrenaline:

• werkt snel en kort
• zorgt voor de omzetting van glycogeen in glucose (in spieren en lever)
• glucosegehalte in het bloed stijgt
• snellere hartslag en ademhaling

Insuline en glucagon hebben een tegengestelde werking aan elkaar.

Diabetes

Diabetes type 1 (jeugdsuikerziekte) = Een auto-immuunziekte. Bèta cellen worden vernietigd door het eigen immuunsysteem. Gevolg: gebrek aan insuline.

Diabetes type 2 = Er wordt wel insuline gemaakt, maar lichaamscellen nemen geen glucose op.

Gevolg van beide types: Bloedsuikerspiegel blijft hoog

Waarom kan insuline niet geslikt maar wel gespoten worden?

Insuline is een eiwit en eiwitten worden in het spijsverteringskanaal worden afgebroken tot aminozuren.

Glucosegehalte meten

• Mensen met diabetes moeten zelf de hoeveel glucose in het bloed meten.
  
• Te laag (hypo): ze moeten snel iets eten of drinken waar suiker in zit.
  
• Te hoog (hyper): ze moeten zelf insuline spuiten. Teveel suiker in het bloed

7.2 Ademen

7.2 Ademen

Vandaag antwoord op de volgende vragen:

• Hoe is je ademhalingsstelsel gebouwd?
• Hoe haal je adem?
• Hoe komt zuurstof in je bloed?

In de longblaasjes vindt gaswisseling plaats.
Gaswisseling is....

1. Koolstofdioxide in je bloed en zuurstof eruit
2. De verbranding van zuurstof en het ontstaan van koolstofdioxide
3. Het wisselen van rode en witte bloedcellen
4. Zuurstof in je bloed en koolstofdioxide uit je bloed

Ademhalen bij dieren

1. Vogels met tracheeën en vissen met kieuwen
2. Vissen met kieuwen en eencelligen met stigma's
3. Insecten met stigma's en vogels met longen
4. Vogels met longen en eencelligen met stigma's

Bij ademhalen is...

1. Zowel de huig als het strotklepje is dicht
2. De huig is open het strotklepje is dicht
3. zowel de huig als het strotklepje is open
4. De huig is dicht, het strotklepje is open

7.2 Ademen

• Neusholte en keelholte - Hier komt de lucht binnen
• Keelholte - Hierlangs gaat de lucht naar de luchtpijp
• Luchtpijp - Bevat kraakbeenringen, vervoert lucht naar longen
• Bronchiën - Splitsing van de luchtpijp naar de longen
• Luchtpijptakjes - Kleinere vertakkingen
  van de bronchiën

• Longblaasjes - Via deze blaasjes gaat zuurstof
  in de bloedbaan en koolstofdioxide uit de bloedbaan

7.2 Ademen

Waarom is het beter door je neus te ademen?

• Je neus ‘keurt’ de lucht
  - Reukzintuigcellen ‘keuren’ de lucht op schadelijke stoffen.
• Je neus houdt stof tegen
  - Neusharen filteren de inkomende lucht, maken de lucht schoon.
• Je neus maakt de lucht vochtig en warm
  - Bloedvaatjes in het slijmvlies in de neus geven warmte af, inkomende lucht wordt verwarmd.
  - Het slijmvlies maakt slijm, hieruit verdampt water --> ingeademde lucht wordt vochtig.

De mond heeft deze onderdelen niet!

7.2 Ademen

Slijmvliezen in luchtwegen

• Ingeademde lucht schoner maken --> trilhaarcellen met trilharen bewegen slijm met vastgeplakte stofdeeltjes en bacteriën naar boven, naar je keelholte
  
• Ingeademde lucht opwarmen --> slijmvliezen bevatten veel bloedvaatjes die warmte afgeven
  
• Ingeademde lucht vochtig maken --> slijmcellen maken slijm, water uit het slijm verdampt
  

Schone, warme en vochtig lucht beschermt de tere luchtpijptakjes en luchtblaasjes.

Droge lucht irriteert het slijmvlies --> eerder kans op infecties.

7.2 Ademen

Hoe haal je adem?

7.2 Ademen

7.2 Ademen

Hoe komt zuurstof in je bloed?

7.2 Ademen

Week 50

Noordhoff opdrachten 7.2 en 7.3 maken