12.1 Eigenschappen doorgeven [les 3 HAVO]

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Welkom

Tas van tafel

Laptop + notitiespullen pakken
Ga in deze LessonUp

Huiswerk bespreken

Opdrachten 1 t/m 9 van 12.1

Leerdoel vorige les

Ik kan een kruisingsschema maken

Voorbeeld: ik kruis een blondharige cavia met een bruinharige cavia. Hoe zullen de nakomelingen er uit zien?

Wat is de beste omschrijving van chromosomen?

1. erfelijke eigenschappen
2. genen
3. opgerold DNA
4. opgerolde sliertjes in de celkern

Met het genotype gg heb je 2 recessieve allelen

1. juist
2. onjuist

Met het genotype AA ben je heterozygoot

1. juist
2. onjuist

Wanneer je het genotype BB hebt, krijg je het dominante fenotype

1. juist
2. onjuist

Wanneer een dier een recessief fenotype heeft, weet je wat zijn genotype is

1. juist
2. onjuist

Tigo zegt: Het fenotype wordt bepaald door de erfelijke eigenschappen en de omgeving.

Mads zegt: Het genotype ligt vast, deze kun je niet aanpassen.

Wie heeft er gelijk?

1. Tigo
2. Mads
3. Tigo & Mads
4. Geen van beiden

Thijn heeft bij de supermarkt zaden van een moestuinplantje gekregen. Hij besluit de zaden in de potjes met grond te doen en geeft ze regelmatig water. De zaadjes ontkiemen en het plantje gaat groeien. Wat kun je zeggen over het genotype en fenotype na ontkieming?

1. genotype: verandert fenotype: verandert
2. genotype: verandert fenotype: blijft het zelfde
3. genotype: blijft het zelfde fenotype: verandert
4. genotype: blijft het zelfde fenotype: blijft het zelfde

23

46

Hoeveel chromosomen bevatten de onderste lichaamscellen afkomstig van een mens?

Oorlellen kunnen vast of los zijn. De ouders in de afbeelding hiernaast hebben beide losse oorlellen.

Welk gen is dominant?

1. Gen voor losse oorlellen
2. Gen voor vaste oorlellen
3. Geen van beiden
4. Niet te zeggen

Bij mensen is het gen voor bruine ogen dominant over het gen van blauwe ogen. De vader van Juul en Jacques heeft blauwe ogen. Moeder heeft bruine ogen. Juul heeft blauwe ogen.

Hoe groot is de kans dat Jacques bruine ogen heeft?

Tip: Maak een kruisingsschema

1. 0%
2. 50%
3. 75%
4. 100%

De ziekte van Huntington is een erfelijke aandoening

die bepaalde delen van de hersenen aantast. Hiernaast is

van twee verschillende personen een chromosomenpaar

afgebeeld. De genen die bepalen of iemand de ziekte wel

of niet heeft, zijn aangegeven met letters.

Is het gen voor de ziekte dominant of recessief?

1. Het gen is dominant
2. Het gen is recessief
3. Dit is niet uit de gegevens op te maken

PKU is een erfelijke stofwisselingsziekte. Dit wordt onderzocht met bloed uit een hielprik bij pasgeboren baby's. Wanneer het kind PKU heeft zal het kind een speciaal dieet moeten volgen.

Twee ouders die beide gezond zijn hebben al een kindje met PKU. Hoe groot is de kans dat hun tweede kind ook PKU heeft?

1. 0%
2. 25%
3. 50%
4. 75%

Bij cavia’s is de aanleg voor zwart haar dominant over die voor wit haar. Twee cavia’s (heterozygoot voor deze aanleg), worden met elkaar gekruist. Hoe groot is het percentage nakomelingen in de F1 dat wit haar zal hebben?

1. 0%
2. 25%
3. 50%
4. 100%

Bij fruitvliegjes komen vliegen voor met normale vleugels en met korte vleugels.
Een vlieg met normale vleugels wordt gekruist met een vlieg met korte vleugels. Alle 80 nakomelingen hebben normale vleugels. Deze worden onderling opnieuw gekruist.

Hoeveel procent van deze nakomelingen is heterozygoot?

1. 0%
2. 25%
3. 50%
4. 75%

Leerdoel

Je kent de term intermediair en kan deze toepassen in kruisingsschema's  

Intermediair

Bij intermediair is er sprake van geen recessief of dominant allel. De allelen zijn even dominant/recessief ten opzichte van elkaar en komen dus beiden tot uiting

Noteer hier je antwoorden van de vorige slide.

Aan het werk

Wat? Ga bezig met opgaven 10 t/m 19 van par 12.1

Wanneer? Huiswerk voor volgende week

Hoe? Werkboek

Vragen? Vraag je buurman/vrouw. Daarna pas de leraar

Tijd? 20 minuten

Degenen die extra uitleg nodig hebben gaan niet aan het werk