NL

• Nederlands
• Secundair onderwijs

Wat geeft jou kracht in het leven?

Hoe ga je om met de moeilijkheden in het leven?

Hendrik Marsman

Hendrik Marsman

'Lex Barbarorum'
Welke woorden herken je?

Wat zou de schrijver bedoelen met de titel?

Waar denk je dat het gedicht over gaat?

Hoe gaat de schrijver om met de moeilijkheden in het leven?

Hendrik Marsman

Het Vitalisme

Hendrik Marsman

• Belangrijke Nederlandse dichter tijdens het Interbellum
  - Vertegenwoordiger van vitalisme en expressionisme
• Vroeg werk en invloeden
  - Debuut in tijdschriften Stroomingen (1918) en De             Beweging (1919)
  - Eerste bundel Verzen in Duitsland gedrukt
  - Invloed van expressionistische schilders en De Stijl
• Persoonlijk leven
  - Geplaagd door longontstekingen en depressies
• Latere periode
  - Laatste bundel Tempel en kruis (1940): hoogtepunt van zijn oeuvre

Vul aan in Bundel

De Stijl

De Schreeuw - Munch

- Emoties centraal: Uitdrukken van gevoelens en subjectieve ervaringen.

- Afwijzing van realisme: Vervormde weergave van de werkelijkheid om innerlijke waarheid te tonen.

- Kleur als emotioneel middel: Kleuren worden symbolisch en expressief gebruikt, niet realistisch.

- Focus op existentiële thema’s: Angst, vervreemding en de menselijke conditie zijn terugkerende onderwerpen.

Het Vitalisme:

- Welk woord herken je? 

Het Vitalisme

• Vrijheidsdrang
• Zelfbeschikking
• Verheerlijking van de natuur 
• Overgave aan levensdrift
• Intens leven
• Veel angst voor de dood
• Protest tegen de maatschappij
  -> Voelen zich bekneld door: waarden, normen en regels

• Overwinnen van het lijden

Vul aan in Bundel

Expressionisme -> Vitalisme

• Van angst naar kracht: Waar het expressionisme focust op innerlijke strijd en kwetsbaarheid, zoekt het vitalisme naar de viering van leven, kracht en energie.

• Verbondenheid met natuur: In De Schreeuw versterkt de natuur de emotie van angst; het vitalisme ziet de natuur juist als bron van levenskracht.

• Reactie op moderniteit: Beide stromingen reageren op de onrust van hun tijd, maar waar het expressionisme de crisis benadrukt, probeert het vitalisme hoop en vitaliteit terug te brengen.

Neem je bundel

BLZ. 2-3

1. Lees eerst de vragen. 

2. Markeer tijdens het lezen in de tekst de typische kenmerken van het Vitalisme die je kan terugvinden in de tekst. 

3. Antwoord op de vragen. 

Hoe past de boodschap van dit gedicht bij het vitalisme?

Welke andere voorbeelden van vitalisme kun je in de literatuur of popcultuur vinden?

Vind je dat een goede manier van omgaan met verdriet en lijden?
Waarom wel of niet?

In welke literaire stroming past het werk van Hendrik Marsman?

1. Romantiek
2. Vitalisme
3. Symbolisme
4. Realisme

Wat typeert Marsman’s schrijfstijl het meest?

1. Korte, krachtige zinnen en een focus op beeldspraak.
2. Lange, ingewikkelde zinnen en plechtige taal.
3. Abstracte beelden zonder concrete verwijzingen.
4. Historische verhalen in rijm.

Wat is een terugkerend thema in Marsman’s gedichten?

1. Lijden en opoffering.
2. Godsdienstige toewijding.
3. Energie, kracht en leven
4. Liefde en romantiek.

Welke emotie wordt door vitalistische schrijvers vaak benadrukt?

1. Verdriet
2. Hoop
3. Energie en opstandigheid
4. Gelatenheid

Wat is de belangrijkste gedachte binnen het vitalisme?

1. Alles draait om het lot en de overgave aan de natuur.
2. De levensdrang en energie zijn de essentie van het bestaan.
3. Het streven naar rijkdom en macht is het hoogste doel.
4. Innerlijke rust en acceptatie van verdriet staan centraal.

Welke van de volgende uitspraken sluit het meest aan bij vitalisme?

1. Verdriet moet geaccepteerd worden als deel van het leven.
2. Het lot bepaalt ons leven, wij hebben geen invloed.
3. Rust en sereniteit zijn belangrijker dan actie.
4. Het leven moet gevoeld worden, met alle kracht en energie die het biedt.

Wat zou een vitalist doen in een moeilijke situatie?

1. Er alles aan doen om de situatie te overwinnen.
2. Rustig blijven en de situatie accepteren.
3. Het lot de situatie laten bepalen.
4. De situatie vermijden en op zichzelf terugtrekken.

Wat zijn de kenmerken van het Vitalisme?

Welke poëzietermen ken je nog?

Verbind met elkaar:

Klinkerrijm: verschillende lettergrepen die op elkaar volgen bevatten

dezelfde klinker. Daardoor valt de klank op

Beginrijm of letterrijm: verschillende woorden die op elkaar volgen 

beginnen met dezelfde medeklinker(s)

Twee begrippen met

een tegenovergestelde

betekenis worden met

elkaar verbonden

Een persoon of voorwerp

in de werkelijkheid wordt

verbonden met een

beeld door ‘als’, ‘zoals’ of

‘gelijk’.

Assonantie

Alliteratie

tegenstelling

vergelijking

Neem je bundel

1. Lees eerst de vragen. 

2. Markeer tijdens het lezen in de tekst de typische kenmerken van het Vitalisme die je kan terugvinden in de tekst. 

3. Antwoord op de vragen. 

Zijn de gedichten van dezelfde auteur?

Ja

Nee

J.C. Bloem

Het Symbolisme

• Introspectie en contemplatie
• Melancholisch 
• Afkeer van grootse thema’s

Verbind bij wie wat hoort:

J.C. Bloem (Symbolisme)

Hendrik Marsman (Vitalisme)

Een stukje bos, ter grootte van een krant

Het leven is een strijd en een bron van kracht die gevierd moet worden.

Het leven draait om introspectie en tevredenheid in kleine momenten

Ontzaggelijke schalen van lucht en aarde

Radicale tegenstellingen benadrukken kracht en verlangen

Verregend, op een miezerige morgen

Subtiele, alledaagse metaforen verheffen het gewone.

Maak een Tweet/X van max. 140 tekens in de stijl van Marsman of Bloem