Thema 2 Blok 2: Van rondtrekken naar een vaste woonplaats

• Mens en Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Thema 2 Voedsel

Blok 2 Van rondtrekken naar een vaste woonplaats

Wat meet je als je het weer wilt bepalen?

1. Regen en warmte
2. Temperatuur, neerslag en wind
3. Wind en neerslag
4. Licht, warmte en neerslag

Hoe kun je het klimaat van een gebied bepalen?

1. Je meet de warmte, neerslag en de wind
2. Je meet hoe warm het is gedurende 1 jaar
3. Je meet het weer over lange tijd
4. Je kijkt naar de zomer- en wintertemperauur

Welke klimaattypes zijn er?

1. Savanne klimaat
2. Poolklimaat
3. Gematigd klimaat
4. Tropisch klimaat

Noem twee kenmerken van het tropisch regenwoud.

1. Poolklimaat
2. Tropisch klimaat
3. Steppe klimaat
4. Gematigd klimaat

Noem twee kenmerken van het poolklimaat.

1. Woestijn klimaat
2. Tropisch klimaat
3. Savanne klimaat
4. Steppe klimaat

Noem twee kenmerken van het woestijnklimaat

1. tropisch klimaat
2. Savanne klimaat
3. Pool klimaat
4. Gematigd klimaat

Noem twee kenmerken van het tropisch gematigd klimaat.

Welk klimaat heeft Nederland?

6. Noordpool

5

2

1. Evenaar

3

4

Tropisch klimaat

Savanne

Woestijn

Gematigd klimaat

Poolklimaat

Steppe

Blok 2 Kennen en kunnen 

• Vertellen hoe mensen planten gingen verbouwen en dieren gingen houden 
  
• Uitleggen wat het verschil is tussen akkerbouw, veeteelt en landbouw
• De belangrijkste landen, wateren, streken en steden in het Midden-Oosten aanwijzen op een kaart
• Voorbeelden noemen van hoe mensen het landschap veranderden om aan landbouw te kunnen doen, vroeger en nu

Vruchtbare halve maangebied: Ontstaan van de eerste landbouwsamenlevingen

Ontstaan van landbouw

• In het Midden Oosten was de grond heel vruchtbaar
• Jagers en verzamelaars trokken hier veel rond, maar hoefde eigenlijk niet weg (10.000 jaar geleden)
• Voedsel in overvloed
• Doordat mensen veel op 1 plek bleven zagen ze hoe planten groeiden uit zaden die op de grond lagen, zo is de landbouw ontdekt (akkerbouw + veeteelt = landbouw)

Akkerbouw

• De zaadjes van de grootste en lekkerste vruchten werden geplant
• Wilde planten werden steeds geschikter om te verbouwen
• Verbouwen op speciale velden: akkers

Veeteelt

• Dieren die veel melk gaven werden gehouden en gefokt
• Wilde dieren werden tammer door contact met mensen
• Het houden van dieren heet veeteelt

Samenwerken

• Doordat mensen niet meer rondtrokken ontstonden de eerste dorpen
• Gebieden werden beschermd, gereedschap gemaakt en nieuwe technieken bedacht voor betere landbouw
• Voorbeelden: het bemesten van de akkers en water uit de rivier over de droge grond laten lopen (irrigatie)

Zelfstandig werken

Maken opdracht 1 t/m 9 

Omcirkel de opdrachten zodat je weet welke je moet maken

Blok 2 Kennen en kunnen 

• Drie redenen noemen waarom boeren zich over de hele wereld hebben verspreid en jagers en verzamelaars hebben verdreven
• Voorbeelden noemen van waar en waarom mensen nu nog steeds natuurlandschappen veranderen in een ingericht landschap
• vertellen waar in Nederland de eerste boeren woonden
• voorbeelden noemen van resten van de eerste boeren in Nederland

Wat is landbouw?

Natuurlijke selectie

• Het houden van dieren had ook zijn nadelen, ziektes gingen over van dieren op mensen.
• In de dorpen bleven alleen de sterkste mensen overleven.
• Jagers en verzamelaars hadden hier nog niet mee te maken tot zij in contact kwamen met landbouwsamenlevingen.
• Jagers en verzamelaars stierven uit door natuurlijke selectie, waren niet bestand tegen de ziektes.

Eerste gevechten en oorlogen

• Toen de eerste boeren ontstonden, kwamen ook de eerste gevechten
• Mensen hadden bezit en een eigen stuk land
• Ze hadden iets om te beschermen en dingen om mee te vechten
• Jagers en verzamelaars werden uit vruchtbare gebieden verdreven

Eerste boeren in Nederland

Nederland had een heel ander klimaat dan het Midden Oosten

Natter en kouder

Andere soort gewassen verbouwen, andere materialen en warmere kleding

Bomen werden gekapt en het vee kon grazen in de bossen.

Bossen veranderde van natuurlandschap in ingerichte landschappen

Eerste boeren in Limburg en Drenthe (7.000 jaar geleden ook wel de steentijd)

Zelfstandig werken

Maken opdracht 7 t/m 10 (verdiepingsopdrachten 11 en 12)

Omcirkel de opdrachten zodat je weet welke je moet maken

Planning les 3 van Blok 2

• Herhaling
• Uitleg blok 2
  
• Zelfstandig werken
  
• Afsluiting

Hoe heet het gebied waar de eerste landbouwsamenlevingen ontstonden?

1. Het volle maangebied
2. De hoorn des overvloeds
3. Het halve maangebied
4. De zonnevloed

Waarom stierven de jagers en verzamelaars uit?

1. Ze werden ziek
2. Ze konden geen voedsel meer vinden
3. Ze aten elkaar op
4. Ze werden verdreven door de boeren

Leg het begrip natuurlijke selectie in eigen woorden uit

In welke gebieden van Nederland woonden de eerste boeren?

1. Limburg en Flevoland
2. Friesland en Overijssel
3. Drenthe en Limburg
4. Overijssel en Drenthe

In welke tijd leefden de eerste boeren in Nederland?

1. Steentijd
2. Bronstijd
3. IJstijd
4. IJzertijd

Blok 2 Kennen en kunnen 

• Uitleggen waarom boeren in verschillende delen van de wereld verschillende producten verbouwen
• Vertellen in welke landen van de wereld het meeste voedsel wordt geproduceerd

Producten

Opdracht:

Bedenk in een groepje van 3 of 4 welke landbouwproducten in een klimaat worden verbouwd. Bedenk er zoveel mogelijk.

Voor tropisch klimaat, Savanne/steppe, gematigd klimaat en poolklimaat

Verschillende producten

• Tropisch klimaat: producten die warmte en veel water nodig hebben (koffie, cacao, bananen, mango's, rijst)
• Savanne: Vooral grassoorten (graan, katoen, pinda's)
• Gematigde klimaten: gebieden met warme zomers vooral citrusvruchten. Gebieden met koele zomers aardappelen.
• Poolgebieden: Niet geschikt voor landbouw.

Zelfstandig werken

Maken opdracht 13 t/m 17 

Omcirkel de opdrachten zodat je weet welke je moet maken

Ben je klaar? Kijk de opdrachten na, leren voor topo, verder werken. Blok 2 aftekenen