1. Leesstrategieën

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 2

tekstdoelen en tekstsoorten

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

Wat is het tekstdoel?

Sleep de tekstsoorten naar het juiste tekstdoel

Informeren

Activeren

Overtuigen

Amuseren

Amuseren

Overhalen

Overtuigen

je vermaken

Proberen iemand iets te laten doen of juist niet

Wat is een tekstdoel?

1. Artikel
2. Recept
3. Instrueren
4. Blog

Wat is een tekstsoort?

1. Informeren
2. Overtuigen
3. Amuseren
4. Gebruiksaanwijzing

Het onderwerp en de hoofdgedachte zijn hetzelfde

1. Waar
2. Niet waar

Welke leesstrategieën zijn er?

Bij globaal lezen, lees je....?

Als je de betekenis van een woord in een tekst niet kent, kan je....

1. Het overslaan
2. De vraag niet beantwoorden
3. De zin ervoor en erna lezen
4. Het vragen aan je buurvrouw/buurman

Globaal lezen is hetzelfde als verkennend lezen

1. waar
2. niet waar

Een tekst over rozen is hetzelfde geschreven voor een bloemist als voor een liefhebber van rozen

1. Waar
2. Niet waar

De lead van een tekst is

1. De titel van een tekst
2. De hoofdgedachte
3. Vetgedrukte tekst onder de titel
4. Een tussenkopje

Wat staat er in de inleiding?

Bij globaal lezen, lees je....?

Wat staat er in de kern?

Wat staat er in het slot?

Waarom is begrijpend lezen belangrijk?

Lees de inleiding:

Kantoortuinleed

Vroeger zaten mensen vaak in hun eentje of met z´n tweeën te werken in een eigen kantoortje. Maar in de jaren 80 van de vorige eeuw ontstond de kantoortuin, een grote ruimte met bureaus waar gemiddeld twaalf, maar soms ook meer dan vijftig medewerkers konden werken. De afgelopen tien jaar werd de kantoortuin steeds populairder. Het belangrijkste idee erachter: weg met al die aparte hokjes en meer onderlinge communicatie op het werk. Ook bespaarde een bedrijf met een kantoortuin vaak ruimte, dus geld. Ik heb me alleen nooit op mijn gemak gevoeld in zo’n massaal gebeuren, en blijkbaar ben ik niet de enige. Veel werknemers blijken eronder te lijden, waardoor ik er nu nog meer van overtuigd ben dat de kantoortuin beter kan worden afgeschaft.

Wat is het standpunt van de schrijver?

1. De kantoortuinen zijn een goede uitvinding voor onderlinge communicatie op het werk
2. De kantoortuinen moeten worden afgeschaft.

Verschillende leesstrategieën

1. een beeld van een tekst krijgen --> globaal lezen

2. een tekst goed begrijpen --> intensief lezen

3. bepaalde informatie opzoeken --> zoekend lezen

4. de inhoud van de tekst onthouden --> studerend lezen

5. je mening over de tekst vormen --> kritisch lezen 

Stappenplan globaal lezen

1. kijk naar de tekst. Let daarbij op de volgende onderdelen:

-titel                                                                  - ondertitel

- tussenkopjes                                             - lead

-afbeeldingen en onderschriften       - bron

2. Lees de volgende onderdelen:

- inleiding

- eerste en laatste zin van iedere alinea

- slot

ZOEKEND LEZEN

Aanpak -> Let op de volgende punten: 

• Opvallende lay- out (cursief, vet, opsomming e.d.),
• Bepaalde woorden

Stappenplan intensief lezen

1. Lees de tekst in zijn geheel.

2. Lees lastige delen nog een keer.

3. Bepaal de kernzin van elke alinea. Deze kun je markeren of onderstrepen als je dat handig vindt. 

4. Markeer de signaalwoorden en ga na welk verband alinea's met elkaar hebben.

5. Geef antwoord op de vraag: wat is de belangrijkste boodschap van de schrijver? (hoofdgedachte)

Lees de onderstaande tekst.

Voorwaarden voor sociale-huurwoning van een woningcorporatie

• De woningcorporatie bij wie u een huis wilt huren, kan ook eisen stellen. Bijvoorbeeld aan de hoogte van uw inkomen of de gezinsgrootte.
  
• Uw inkomen mag niet te hoog zijn. Woningcorporaties moeten jaarlijks minimaal 80% van hun vrijgekomen sociale-huurwoningen toewijzen aan huishoudens met een inkomen tot € 39.055 (prijspeil 2020). 10% mag naar huishoudens met een inkomen tussen € 39.055 en € 43.574 (prijspeil 2020). En 10% mag naar de hogere inkomens.
  
• Het kabinet wil de grens van € 39.055 voor meerpersoonshuishoudens (2 of meer bewoners) in 2020 verhogen naar € 42.000. Voor eenpersoonshuishoudens wordt de grens verlaagd naar € 35.000. Het gaat om voorgenomen beleid. Dat betekent dat de Eerste en Tweede Kamer de plannen van het kabinet nog moeten goedkeuren.

Het inkomen van Edwin is € 44.460 per jaar.
Op hoeveel procent van de vrijgekomen sociale-
huurwoningen maakt hij kans?

1. 10%
2. 80%
3. 40%
4. 20%

Welk leesdoel hoort bij welke strategie?

Snel vaststellen of een tekst bruikbaar is.

Beoordelen of de informatie juist/betrouwbaar is

Het vinden van bruikbare informatie

De belangrijkste informatie onthouden

 De tekst goed begrijpen

Vinden van hoofdzaken

oriënterend lezen

globaal lezen

intensief lezen

zoekend lezen

kritisch lezen

studerend lezen

Hoe is een goede tekst opgebouwd?

Een tekst bestaat uit:

• inleiding
• kern / middenstuk       - met alinea's - 
• slot

De indeling van een tekst

Inleiding 

middenstuk 
Slot

Inleiding

Kern

Slot

Dit deel is opgedeeld in alinea's 

Het onderwerp wordt benoemd

De lezer wordt nieuwsgierig gemaakt

Aandachttrekker: er wordt bijv. een vraag gesteld of een probleem besproken.

Een samenvatting van de tekst

Er wordt bijv. een vraag beantwoord of een oplossing bij een probleem besproken.

De tekst wordt stap voor stap uitgewerkt

Een conclusie