6. Communiceren & Assertiviteit

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1,2

Communiceren

Doelen

Je leert hoe je je behoeftes kunt uiten en oefent met hoe je je grenzen aan kunt geven. Je oefent met assertief reageren en weet het verschil tussen passief, assertief en aggressief reageren. 

Weet je wat je voorkeursstijl in reageren is.

Weet je hoe je meer verantwoordelijkheid kunt nemen voor je eigen geluk.

Positief punt van de week

Wat weet je nog van de vorige les?

Op welke punten heb jij gefocust met je
focustraining deze week?
Noem er minstens 2.

Stappen

1. Lichaam check-in; hoe voel ik me?

2. Schrijf op wat je behoefte is, gebaseerd op wat je voelt

3. Bepaal of je jezelf kunt geven wat je nodig hebt

(4. Vraag iets van een ander / uit je behoefte aan de ander = volgende training)

Wat houdt assertief gedrag in?

Assertief

Assertiviteit kenmerkt zich door op een goede manier voor jezelf op te kunnen komen zonder je daar rot onder te voelen of jezelf of de relatie schade toe te brengen. Je zegt wat je dwars zit zonder (passieve) agressie.  Je doet het vriendelijk en welwillend, kijkend naar oplossingen. 

Conclusie;  Assertiviteit is het uiten van je gedachten, gevoelens en meningen. Op een directe, eerlijke en gepaste wijze. Je komt op voor je eigen belangen en behoeftes, op een manier die passend is bij de situatie, en die respectvol is naar jezelf en naar de ander.

Gevolgen van assertief reageren

• voordelen voor jezelf en voor de ander, jij en zij weten waar jij voor staat en waar ze bij jou aan toe zijn
• geen dubbele gedachten, geen onverwachte uitbarstingen
• oplossend
  

Zijn er mensen in je omgeving die assertief zijn? Leg uit hoe?

Sub assertief/ passief

Dit zijn mensen die denken veel, kunnen zich heel erg ergeren maar ze zeggen het niet. Je zit in een treincoupé en je ergert je rot aan mensen die in de stilte coupé luidruchtig praten maar je durft er niets van te zeggen. Je windt je innerlijk er heel erg over op en dit levert stress en een heleboel nare gedachten op. Ze vinden het moeilijk om zich te uiten over wat ze dwars zit of waar ze behoefte aan hebben. Ze vragen ook zelden hulp en durven niet goed voor hun mening op te komen. voortdurende onzekerheid, minderwaardigheidsgevoelens en onvoldoende assertief gedrag kunnen problematisch en verstorend werken in het dagelijks leven en in werksituaties. En gelukkig is hier wat aan te doen.

Gevolgen van sub assertief/ passief reageren

• werkt alleen op korte termijn, op lange termijn leidt het tot problemen
• geen plezier, stress
• melden problemen vaak pas als het te laat is
  

Agressief

Het andere uiterste is de agressieve mens. Deze persoon is verbaal (en soms ook fysiek) geneigd tot geweld. Ze klinken vaak boos als ze ergens iets van zeggen. Ze willen het liefst dat iedereen zich naar hun wensen en behoeften schikt. En als mensen dat niet doen "dan gaan ze er wel eens even wat van zeggen of iets aan doen" en ze stropen letterlijk of figuurlijk hun mouwen al op. Deze mensen hebben ook geen makkelijk leven, ze zijn vaak boos en ervaren hierdoor stress. Ze jagen anderen dikwijls tegen zich in het harnas door hun vaak botte of bazige houding (die zij wel eens "eerlijkheid" noemen). Ze maken weinig vrienden en verzeilen regelmatig in conflicten. Ze kunnen dit heel erg vervelend vinden en vaak zie je ook dat ze naderhand heel erg spijt hebben maar ze hebben hun boosheid of woede op zo'n moment niet onder controle.

Gevolgen van agressief reageren

• je laat de ander ellendig voelen
• steeds vaker en erger agressief reageren
• je verliest grenzen uit het oog 
  

Wat lijkt het meest op jouw gedrag? Bij twijfel, kies dan het antwoord wat het meest bij je past.

1. Sub-assertief/passief
2. Assertief
3. Agressief
4. Passief-Agressief

Nee zeggen is voor veel mensen moeilijk, hoe zou dit komen?

Situatie - Nee zeggen

Je krijgt bijvoorbeeld de vraag van een kennis of je morgen een uurtje op haar zoon wilt passen. Je hebt er geen zin in en het gooit je dag in de war. Je kúnt wel, maar je wilt niet. En je beseft dat dat een prima reden is om nee te zeggen.

Leer om nee te zeggen als dat is wat je van binnen wilt zeggen. Als jij iets niet wilt, is dat een prima reden om iets niet te doen.

Maak je niet te druk om wat anderen denken. Mensen moeten misschien nog even wennen aan de nieuwe assertieve jij. Punt is, dat als jij vaak ‘nee’ zegt tegen specifieke voorstellen, mensen het niet meer aan je vragen.

Oefening - Waar zit je grens?

Stappen - Grenzen aangeven

1. Check-in; wat is mijn grens / behoefte?

2. Communiceer deze; helder, direct, met respect. Vanuit de 'ik' - modus. Je kunt ook altijd eerst vertragen; Hoe komt het dat je dit aan mij vraagt? /  Daar kom ik graag op terug.

3. Zet consequenties (maar geen harde voorwaardes).

4. Bij een eventuele reactie / weerstand; blijf in je compassie.

Voorbeeld - grens aangeven

Je klasgenoot vraagt of jij extra taken kunt doen voor het project. Je vindt dit eigenlijk teveel taken; je wilt de taken eerlijker verdelen. 

onduidelijke grens:

'Ik zal het proberen, het is wel veel'. 

duidelijke grens:

'Ik wil graag een goed cijfer voor het project, maar ik kan niet al deze taken uitvoeren. Taak .. + .. lukken mij wel.'

Voorbeeld - behoefte uiten

Je hebt een drukke week gehad en je vriend/vriendin wil afspreken, maar je hebt hier geen energie voor. 

onduidelijke behoefte:

'Ik heb het heel druk gehad deze week! Ik moest werken, naar school, ik had een toets. Dan gaan we zo ook nog naar de stad'

Reactie: 'Gelukkig gaan we straks iets leuks doen!'

duidelijke behoefte:

'Ik heb een drukke week gehad en ik voel me heel moe. Ik wil het even rustig aan doen zodat ik weer kan opladen; kunnen we morgen afspreken? 

Oefenen!

Situatie:

Situatie:

Situatie:

Tip 1: Begin klein

Begin klein:  Voor de beste resultaten is het belangrijk dat je stap voor stap verandert, en niet ineens verandert in een super assertief persoon. Zo voorkom je dat mensen in de war raken en dat ze je uitlachen in plaats van respecteren.

Begin dus klein. Niet alleen om anderen te laten wennen, maar ook om zelf te oefenen. Als iemand je vertelt wat je ‘moet doen’, zeg dan eens ‘nee’. Als iemand je verkeerd behandelt, geef dan eens je grens aan.

Ga van hieruit steeds een stukje verder. Blijf oefenen en blijf groeien.

Tip 2: Verantwoordelijkheid

Houd de verantwoordelijkheid bij jezelf (ik-boodschap)

Geen verantwoordelijkheid: 

Je maakte me verdrietig omdat je onze afspraak afgezegd heb.

Wel verantwoordelijkheid: 

Ik was verdrietig omdat onze afspraak niet door kon gaan en ik je iets belangrijkst wilde vertellen. 

Tip 3. Spreek vanuit compassie

(volgende les)

Wat is je actie van de week?

Wat haal je uit deze les?

Tot volgende week!