§1.2 De renaissance

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 1: Renaissance en Opstand

Tijdvak: Tijd van ontdekkers en hervormers

Periode: Vroegmoderne tijd

Kenmerkende aspecten:

• De Reformatie en de splitsing van de christelijke kerk
• De Opstand en het ontstaan van een onafhankelijke Nederlandse staat
• Veranderend mens- en wereldbeeld tijdens de renaissance

§1.2 De Renaissance

• hoe mensen anders gingen kijken naar de mens en de wereld om hen heen
  
• hoe mensen weer belangstelling kregen voor de oudheid
  
• hoe geleerden de mens centraal gingen stellen
  
• wat er veranderde in de kunst
  
• hoe de renaissance vanuit Italië werd verspreid
  

Kenmerkend aspect: het veranderde mens- en wereldbeeld in de renaissance

 

wat er veranderde in de kunst

hoe de renaissance vanuit Italië werd verspreid

De school van Athene (1511)

door Rafaël

Plato

Aristoteles

Apollo: God van schoonheid, kunst en muziek.

Athena: Godin van de krijgskunst en wijsheid

Aan het begin van de 16de eeuw kreeg de kunstenaar Rafaël van paus Juliu II de opdracht een aantal zalen in het Vaticaan met fresco's te decoreren. Een ervan 'de school van Athene'  verbeeldt op bijzondere wijze de hernieuwde belanstelling voor de klassieke oudheid. 

De mens en de wereld

• Tijdens de middeleeuwen richtten mensen zich op God en het hiernamaals. Deze mentaliteit veranderde rond 1500 in Italië.
  
• Mensen vormden toen een ander mens- en wereldbeeld. Ze geloofden in God, maar vonden het leven op aarde belangrijker dan het leven na de dood.
  
• Het veranderde mens- en wereldbeeld in de renaissance is een kenmerkend aspect van de tijd van ontdekkers en hervormers.
  

Belangstelling voor de oudheid

• Mensen in de tijd van ontdekkers en hervormers ontdekten dat de Grieken en Romeinen dezelfde mentaliteit hadden gehad als zij.
  
• Hierdoor meer belangstelling voor de klassieke oudheid ==> de oudheid herleefde ==>  renaissance (wedergeboorte) 
• De periode tussen de oudheid en de renaissance werd voortaan neerbuigend de middeleeuwen genoemd.
  

Het orgineel:

rond 120 na Chr.

De kopie:

rond 1580 na Chr.

De mens centraal

Geleerden uit de renaissance stelden de mens centraal ==> humanisten

• Humanisten waren christen, maar vonden dat je niet zomaar moest doen wat de kerk vertelde.
• Je moet zelf nadenken ==> daarvoor moet je vrijheid hebben en elkaars vrijheid respecteren. 

• De Nederlandse humanist Erasmus vond dat mensen zelf de Bijbel moesten kunnen lezen. Omdat er veel vertaalfouten in stonden, maakte hij een nieuwe vertaling van het Nieuwe Testament

Erasmus

canon van Nederland

0

Vernieuwing in de kunst

Ook kunstenaars namen vanaf 1500 de klassieke oudheid als voorbeeld.

• Ze gingen levensechte schilderijen en beelden maken. Een bekend voorbeeld is het door Michelangelo gemaakte beeld van David, een personage uit een verhaal uit het Oude Testament.
  
• Ook in gebouwen brachten ontwerpers klassieke elementen terug, zoals zuilen, friezen, bogen en koepels.
  

Zelfportret van Leonardo da Vinci als oude man, gemaakt tussen ca. 1510 – 1515

Tekening van een foetus in de baarmoeder, door Leonardo da Vinci, ca. 1510-1513.

Verspreiding

• De renaissance begon in Italië, maar werd in de 16e eeuw over Europa verspreid door reizende kunstenaars en geleerden.
  
• Ideeën konden in de renaissance sneller verspreid worden dan in de middeleeuwen. Dit kwam door de ontwikkeling van de drukpers in 1450. Tot die tijd werden boeken met de hand geschreven.
  

Stel 1 vraag over iets dat je deze
les nog niet zo goed hebt begrepen.

Schrijf 3 dingen op die
je deze les hebt geleerd