P5-les6-Veranderende sociale verhoudingen

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Wat weten we nog van de vorige keer?

- Je begrijpt wat er bedoeld wordt met de begrippen 'digitale kloof' en 'vrouwenquotum'.

- Je snapt hoe de sociale ongelijkheid is veranderd door: 

1. Europeanisering en globalisering   

2. Informatisering en digitalisering   

3. Veranderende man-vrouw verhouding   

4. Stijging opleidingsniveau   

5. Ontwikkeling naar postindustriële samenleving

Wat willen we vandaag bereiken?

- Je begrijpt hoe de sociale ongelijkheid is verminderd door meer rechten voor burgers.

- Je begrijpt hoe de sociale ongelijkheid is beïnvloed door:

• Afname sociale verzekeringen
• Dubbele marginalisering van gekleurde minderheidsgroepen
• De komst van flexwerkers en ZZP'ers.
  

 

Minder sociale ongelijkheid door meer rechten voor burgers

1848: Nieuwe grondwet > rechtstreekse verkiezingen, 

maar alleen 'vermogende' mannen mogen nog stemmen.

1917: alle mannen vanaf 24 jaar in Nederland krijgen actief kiesrecht

1919: actief kiesrecht voor vrouwen

En daarna is de leeftijd waarop men naar de stembus mocht verlaagd van oorspronkelijk 24 jaar (in stappen) naar 18 jaar in 1971.

Veranderende sociale verhoudingen die invloed hebben op sociale ongelijkheid  

De sociale ongelijkheid op het gebied van inkomen is de loop van de twintigste eeuw afgenomen, maar na 1985 weer toegenomen:

- Doordat de overheid sinds de jaren tachtig meer nadruk legt op eigen verantwoordelijkheid kunnen zwakkere groepen in de samenleving minder rekenen op bescherming van sociale verzekeringen. 

- Tegelijkertijd dreigt dubbele marginalisering van gekleurde minderheidsgroepen met een lage scholingsgraad. 

- Het aantal flexwerkers is toegenomen (werknemers met een aanstelling voor minder dan een jaar of met een wisselend aantal uren) en ZZP'ers (zelfstandigen zonder personeel) groeit gestaag. De positie van flexwerkers en ZZP'ers is vaak zwakker dan die van werknemers met een vast contract.  

 

Dubbele marginalisering

Tegelijkertijd dreigt dubbele marginalisering van gekleurde minderheidsgroepen met een lage scholingsgraad.

Dubbele marginalisering wil zeggen dat 

bepaalde groepen op twee manieren er

niet bij horen. Vanwege een andere afkomst

en vanwege een lage opleiding .

00:52

Is deze statistiek een voorbeeld van 'dubbele marginalisering'?

1. Nee, werkloosheid onder allochtonen is altijd hoog.
2. Nee, lager opgeleiden hebben altijd meer last van werkloosheid.
3. Ja, allochtonen zijn gemiddeld minder hoog opgeleid en komen moeilijker aan een baan.
4. Alleen meneer Rutte kan dit weten.

01:33

Heeft Touria last gehad van 'dubbele marginalisering'? Leg je antwoord uit.

02:18

Wat is een selectiepsycholoog?

02:56

Noem 2 kernconcepten die je herkent in het verhaal van Jaswant en leg je antwoord uit.

Sociale verzekeringen

Doordat de overheid sinds de jaren tachtig meer nadruk legt op eigen verantwoordelijkheid, kunnen zwakkere groepen in de samenleving minder rekenen op bescherming van collectieve regelingen. 

1. Geef 3 voorbeelden van sociale verzekeringen.

2. Waarom zou de overheid sinds de jaren tachtig meer nadruk zijn gaan leggen op eigen verantwoordelijkheid?

3. Noem 3 voorbeelden van zwakke groepen in de samenleving.

4. Leg uit dat zwakke groepen daardoor (meer nadruk op eigen verantwoordelijkheid) minder kunnen rekenen op bescherming van collectieve regelingen.

1. Geef 3 voorbeelden van collectieve regelingen.
2. Waarom zou de overheid sinds de jaren tachtig meer nadruk zijn gaan leggen op eigen verantwoordelijkheid?
3. Noem 3 voorbeelden van zwakke groepen in de samenleving.
4. Leg uit dat zwakke groepen daardoor (meer nadruk op eigen verantwoordelijkheid) minder kunnen rekenen op bescherming van collectieve regelingen.

Flexwerkers en ZZP'ers

Het aantal flexwerkers en ZZP'ers is flink toegenomen de afgelopen jaren. 

Flexwerker = Werknemers met een aanstelling voor minder dan een jaar of met een wisselend aantal uren) 

ZZP'er = Zelfstandigen zonder personeel groeit gestaag. 

De positie van flexwerkers en ZZP'ers is vaak zwakker dan die van werknemers met een vast contract. 

00:34

Zou jij ZZP'er willen zijn/worden? Waarom wel of niet?

06:46

Is de arbeidssituatie van een ZZP'er een voorbeeld van sociale ongelijkheid? Leg je antwoord uit?