§5.3 De kerk in de late middeleeuwen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

§5.3 De kerk in de late middeleeuwen

In de late middeleeuwen komt een nieuwe groep op: de burgerij. Dit zijn vrije mensen in de stad. Zij zijn verdeeld in verschillende lagen. Zet de late middeleeuwers op de juiste plek in de sociale piramide

Rijke kooplieden en ambachtslieden

Het stadsbestuur

Bedelaars en daklozen

Gewone arbeiders

Winkeliers en ambachtslieden

Leg uit wat het voordeel van stadsrechten voor de heer is

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Wat het christelijke geloof in de late middeleeuwen inhoudt

- Hoe de kerk in de late middeleeuwen georganiseerd is

- Hoe de kerk in de late middeleeuwen omgaat met christenen met afwijkende geloofsopvattingen

- Hoe de verhouding tussen de christelijke kerk en islam zich ontwikkelt

Geef een voorbeeld van een zonde

Wat betekent 'memento mori'? Leg in eigen woorden uit

Geloven in de middeleeuwen

In de middeleeuwen hoort heel Europa bij de katholieke kerk

Mensen zijn veel bezig met het leven na de dood

Als je teveel zondes begaat, zou je als straf in de hel komen

Door goede daden te doen kan je je zondes weer goedmaken

Een goed christen zijn

In de middeleeuwen bidden mensen erg veel

Vaak richten zij dit gebed op een heilige

Soms reizen ze zelfs naar een heilige plek: een bedevaart

Om trouw aan God te tonen geven ze ook geld aan de kerk

Een overledene die veel voor het geloof gedaan heeft en daarom dicht bij God staat

Organisatie van de kerk

Kloosters vallen onder de paus, gewone gelovigen onder bisschoppen

Bisdom

De parochies in een bepaald

gebied vormen een bisdom

Parochie

Alle gelovigen van een dorp of stadswijk

Onder leiding van een pastoor

Parochie

Alle gelovigen van een dorp of stadswijk

Parochie

Alle gelovigen van een dorp of stadswijk

Onder leiding van een pastoor

Onder leiding van een pastoor

Onder leiding van een bisschop, benoemd door de paus (bisschop van Rome). Heeft zijn eigen kerk: de kathedraal

Organisatie van de katholieke kerk

Paus

De Paus is de leider van de Katholieke Kerk

Bisschop

De Bisschop is de leider van een kerkelijke provincie (Bisdom)

Priester

Een priester is de leider van een kerk in een stad of dorp. Hij leert mensen over het Christendom.

Nieuwe kloosterorden

De kerk wordt steeds rijker, sommigen vinden dit fout

Sommige gelovigen stichten daarom nieuwe kloosterorden

Ze hebben strenge regels, geen bezit en leven van giften

Omdat zij soms moeten bedelen heten ze ook wel bedelorden

Dit was niet zoals Jezus leefde, namelijk in armoede

Ketters

Sommigen wijken echter af van de officiële leer van de kerk

De paus laat deze ketters vervolgen door een rechtbank

Deze inquisitie kan mensen laten boeten of zelfs laten doden

Zo wil de paus ketters weer bij de 'juiste leer' brengen

Jodenvervolging

Ook voor mensen met een ander geloof zoals joden en moslims waren christenen streng. In Europa leefden kleine groepen joden. Zij werden gediscrimineerd en soms zelfs met geweld verjaagd of vermoord (pogroms)

Filmpje

De eerste kruistocht

De kruistochten 

Omdat de moslims Jeruzalem bezetten zijn ook zij een vijand

De paus roept meerdere keren op dit gebied te bevrijden

Deze kruistochten slagen niet voor een lange tijd

Voordelen kruistochten

De kruistochten hadden naast doden ook meerdere voordelen

Handel

Door de nieuwe contacten tussen oost en west neemt de handel toe

Wetenschap

De Arabieren hadden veel kennis van de Grieken en Romeinen bewaard. Hier komt het westen nu weer mee in aanraking. Techniek en wetenschap maken grote sprongen.

Cijfers

De Europeanen werkten nog met Romeinse cijfers. Deze waren niet zo handig. Van de Arabieren leerden zij de Arabische cijfers die we vandaag de dag nog steeds gebruiken.

1

Kruisboog

De moslims maken kennis met Europese wapens. Zo nemen ze bijvoorbeeld de kruisboog over.

Noem 2 voorbeelden om van je zonde af te komen

Leerdoelen

Je kunt uitleggen:

- Wat het christelijke geloof in de late middeleeuwen inhoudt

- Hoe de kerk in de late middeleeuwen georganiseerd is

- Hoe de kerk in de late middeleeuwen omgaat met christenen met afwijkende geloofsopvattingen

- Hoe de verhouding tussen de christelijke kerk en islam zich ontwikkelt