H8.2 Radioactiviteit

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

H8.2 radioactiviteit

Vmbo-t 3

Wat betekent geabsorbeerd?

Welke soorten staling kunnen mensen zien?

Welke 5 verschillende soorten straling kan je opnoemen?

Wat doet ioniserende straling?

Leerdoelen

Aan het eind van deze paragraaf:

• Kun je het verschil beschrijven tussen natuurlijk radioactief en kunstmatig radioactief.
• Begrijp je hoe radioactiviteit van een bron wordt gemeten en in welke eenheid. 
• Kun je het verschil beschrijven tussen stabiele en instabiele atoomkernen.
• Kun je berekenen hoe de activiteit van een radioactieve bron in de loop van de tijd afneemt. 

Radioactiviteit

Radioactieve stoffen zenden ook sterk een ioniserende straling uit.

Radioactiviteit

Sommige stoffen geven spontaan (zelf) ioniseren de straling af.

Wat is ioniserende straling ook alweer?

Dit is straling die moleculen kapot kan maken.

Deze straling noemen we radioactief.

Radioactief?

Wat betekent het woord radioactief dan eigenlijk?

Radio betekent zenden.

Het woord radioactief betekent dus actief zenden. Iets wat radioactief is zendt zelf straling uit. Zonder hulp.

Natuurlijk/kunstmatig

Er zijn natuurlijke radioactieve stoffen, deze geven zelf radioactieve straling af.

Er zijn ook stoffen die gemaakt zijn en radioactieve straling afgeven. Deze zijn kunstmatig radioactief.

Geigerteller

Ioniserende straling kun je met een geigerteller meten.

Hij geeft klikjes als er straling aanwezig is, hij verklikt dus eigenlijk de straling.

Instabiele kernen

Een radioactieve isotoop heeft atoomkernen die instabiel zijn. Daarmee wordt bedoeld dat die kernen spontaan (dus zonder invloed van buitenaf) veranderen.

Op het moment dat zo'n atoomkern verandert, zendt deze een kleine hoeveelheid straling uit. Dit wordt radioactief verval genoemd.

Radioactief verval

Als een kern van een radioactieve stof straling geeft, is hij net in verval geraakt. Dan is de kern van het atoom verandert in een andere (niet radioactieve) stof. Dit kunnen alleen radioactieve stoffen en dat kunnen ze maar 1x.

Als ze in verval raken, zenden ze dus straling uit.

Meten van radioactiviteit

Je meet radioactiviteit dus met een geigerteller.

Je meet dit in Bequerel (Bq)=1 Bq is stralingsdeeltje per seconde.

Halveringstijd

De kernen van een radioactief isotoop veranderen dus steeds. Hoe snel dit gebeurd wordt aangegeven in de halveringstijd.

Dus een halveringstijd van 1 dag houdt in:

0 dagen - 300 Bq - 100%

1 dag - 150 Bq - 50% 

2 dagen - 75 Bq - 25%

De halveringstijd van radioactief Jodium is 6 uur. Hoeveel procent is er nog over na 18 uur?

1. 0 %
2. 25 %
3. 12,5 %
4. 6,25 %

M&M's proef

Doel: Kijken hoe het aantal M&M's afneemt als je steeds het aantal met de M naar beneden weghaalt.

Uitleg

Voor dit experiment krijgen jullie straks een bekertje met daarin 50 M&M's. Op de ene kant van een M&M staat niets en op de andere kant staat een M. Als je de M&M's voorzichtig uit het bekertje op de tafel laat vallen komt een deel van de M&M's met de M boven en een ander deel met de onbeschreven kant.

Stappenplan

• Jullie beginnen met 50 M&M's in een beker. Deze M&M's laat je uit de beker op tafel vallen.
• Dan tel je alle M&M's met de tekst zichtbaar en doet deze weer terug in de beker. 
• Het aantal vul je in in de tabel bij gooi 2.
• De M&M's waarbij de tekst aan de onderkant staat leg je apart neer. Deze doen niet meer mee.
• Vervolgens herhaal je dit tot je 3 of minder M&M's over hebt in de beker.
• Dit hele proces herhaal je 4 keer waarbij je dus steeds opnieuw met 50 M&M's begint. (Let op je krijgt maar 1 beker met M&M's. Dus snoepen is nog niet toe gestaan ;) )
• Als je dit 4 keer hebt gedaan bereken je per gooi (rij) het gemiddelde afgerond op hele M&M's.
• Maak nu een grafiek van het aantal M&M's waarmee tegen het nummer van de gooi.

Aan de slag 

• lezen paragraaf 8.2
• Maken opdracht 1 t/m 9 blz. 211 
• Deze mag je ook online maken