3: LZ 1 - H4

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Wat gaan we doen? 

* Herhaling hoofdstuk 1 t/m 3 

* Uitleg over hoofdstuk 4

* Bezig met je huiswerk

Herhaling hoofdstuk 1 t/m 3

We gaan de theorie herhalen over:

• Kernzinnen
• Hoofdgedachte
• Tekstdoelen
• Tekstverbanden

De belangrijkste zin van een alinea noem je ook wel:

1. de hoofdgedachte
2. het onderwerp
3. de kernzin
4. de hoofdzin

De belangrijkste zin uit de hele tekst noem je ook wel:

1. de hoofdgedachte
2. het onderwerp
3. de superkernzin
4. de deelonderwerpen

Kortom...

Wanneer je een tekst wil samenvatten, dan ga je dus op zoek naar alle kernzinnen en de hoofdgedachte! Je hebt dan de hoofdzaken uit de tekst gehaald! De bijzaken (voorbeelden, extra toelichting) heb je niet nodig voor je samenvatting. 

Er zijn veel verschillende tekstdoelen, geef aan wat vaak het tekstdoel is van een artikel in een krant

1. informeren
2. amuseren
3. instrueren
4. overtuigen

Er zijn veel verschillende tekstdoelen, geef aan wat vaak het tekstdoel is van stripverhaal

1. informeren
2. amuseren
3. instrueren
4. activeren

Er zijn veel verschillende tekstdoelen, geef aan wat vaak het tekstdoel is van een recept

1. informeren
2. amuseren
3. instrueren
4. activeren

De tekstdoelen

Informeren

Amuseren 

Overtuigen 

Activeren 

Instrueren 

(Adviseren)

(Waarschuwen)

Wat is het verschil tussen de tekstdoelen activeren en overtuigen?

Tekstverbanden

In de tekst hebben de zinnen vaak met elkaar te maken, ze houden verband met elkaar. Deze ken je als het goed is:

* opsomming 

* tegenstelling 

* voorbeeld

Je herkent de tekstverbanden vaak aan een signaalwoord.

Sleep de signaalwoorden naar de bijpassende tekstverbanden. 

opsomming

voorbeeld

tegenstelling

conclusie

onder andere

bovendien

kortom

daarom 

zo

dus

toch

ten eerste

echter 

Dus...

Je kan de signaalwoorden (hopelijk) plaatsen bij het tekstverband. Dit moet je ook echt kennen!!!!

Nu gaan we kijken of je het tekstverband herkent in een hele zin. 

Deze ken je al

Welk tekstverband zie je?
Die leerling doet niet goed mee, maar gelukkig snapt hij het al wel.

1. opsomming
2. tegenstelling
3. voorbeeld
4. conclusie

Welk tekstverband zie je?
Hij was er wel klaar mee, dus ging hij stiekem zitten gamen.

1. opsomming
2. tegenstelling
3. voorbeeld
4. conclusie

Welk tekstverband zie je?
Er komt nog veel nieuwe informatie, zoals drie nieuwe tekstverbanden.

1. opsomming
2. tegenstelling
3. voorbeeld
4. conclusie

Welk tekstverband zie je?
Het gaat zo over: tijdsvolgorde, oorzaak-gevolg en voorwaarde.

1. opsomming
2. tegenstelling
3. voorbeeld
4. conclusie

De 'nieuwe' tekstverbanden

Chronologisch tekstverband

Een tijdsvolgorde (chronologie) herken je aan signaalwoorden zoals: vroeger, later, nu, eerst, daarna, vervolgens, nadat, dadelijk, terwijl, intussen, tijdens, inmiddels, sinds. Bijvoorbeeld:

– Eerst bereikten de Nederlandse voetbalvrouwen de kwartfinale, daarna gingen ze door naar de halve finale en vervolgens wisten ze de finale te winnen!

De 'nieuwe' tekstverbanden

Een oorzaak – gevolg 

herken je aan signaalwoorden zoals: daardoor, doordat, zodat, de oorzaak hiervan is, waardoor, ten gevolge van. 

Bijvoorbeeld:

– Doordat Ilse een enge film had gekeken, durfde ze niet meer in het donker te fietsen.

Oorzaak: een enge film kijken.

Gevolg: niet meer in het donker durven fietsen.

De 'nieuwe' tekstverbanden

Voorwaardelijk tekstverband

Een voorwaarde herken je aan signaalwoorden zoals: als … (dan), indien, tenzij, mits. 

Bijvoorbeeld:

– Als Jasper anders en beter gaat leren, dan gaat hij dit jaar nog over.

Jasper móét dus anders en beter gaan leren als hij dit jaar nog over wil gaan. De voorwaarde is dus: anders en beter gaan leren.

Aan de slag - opdracht 1 (blz. 90)

• We bekijken het schema op blz. 91
• We lezen tekst 3 - Zeldzame albinoransuil gespot bij de Coentunnel
• We lezen tekst 4 - 'Alstublieft, om te poepen een dochter'
• We lezen tekst 5 - FEBO-fashion!
• We maken opdracht 1 af

Opdracht 1 - Vraag 1

TEKST 3
Bekijk vraag 1. Wat moet je invullen bij het cijfer 1?

1. tegenstelling
2. voorbeeld
3. oorzaak-gevolg
4. eerst

TEKST 3:
Bekijk vraag 1. Wat moet je invullen bij het cijfer 2?

1. maar
2. bijvoorbeeld
3. nadat
4. net als

TEKST 3:
Bekijk vraag 1. Wat moet je invullen bij het cijfer 3?

1. tegenstelling
2. voorbeeld
3. oorzaak-gevolg
4. eerst

TEKST 4:
Bekijk vraag 1. Wat moet je invullen bij het cijfer 1?

1. Althans
2. waardoor
3. namelijk
4. verovolgens

TEKST 4:
Bekijk vraag 1. Wat moet je invullen bij het cijfer 2?

1. oorzaak-gevolg
2. toelichtend
3. opsommend
4. tijdsvolgorde

TEKST 5:
Vul de open plekken in (cijfer 1, 2, 3, 4)

1. Voorwaarde
2. Mits
3. Om te beginnen, daarnaast, bovendien
4. maar

Bekijk vraag 2: Lees tekst 3. Noteer de beide delen van de tegenstelling uit alinea 1

Tegenstelling uit alinea 1

fotograaf

kaketoe

de witte vogel

albinoransuil

hij

Vraag 3: Welke voorbeelden van uiterlijke verschillen bij albino-uilen worden er genoemd? Koppel de juiste kenmerken aan de juiste soort uil

geen pigment

rode ogen

goud/bruine ogen

bruine veren

witte veren

onopvallend zijn

Vraag 4: wat is een nadelig gevolg van albinisme bij uilen?

Een nadelig gevolg van albinisme bij uilen is dat ze wel opvallen in de bosjes en bomen, waardoor ze dus een makkelijk prooi zijn voor haviken. 

Lees tekst 4 nog een keer: Wat wordt er bedoeld met 'dat vertalen ook een vak is'?

1. ‘Vertalen is ook een vak’ betekent dat vertalen niet voor iedereen is weggelegd en dat je goed uit moet kijken met je vertaling!
2. ‘Vertalen is ook een vak’ betekent dat in het Spaans nu wordt geholpen dingen te begrijpen.
3. ‘Vertalen is ook een vak’ betekent dat er in Spanje rijen worden gevormd om klanten snel te helpen.
4. ‘Vertalen is ook een vak’ betekent dat mensen fouten maken in Spaanse vertalingen.

Vraag 6: wat was de directe oorzaak van de langere wachtrijen voor de kassa?

De directe oorzaak voor de langere wachttijden was het kriskras door elkaar staan van mensen voor de kassa.

Huiswerk?

Boekopdracht tweede leesboek inleveren op papier op 11 maart

Voor na de vakantie