Lezen H4 TL3

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 3

Begrijpend lezen

Hoofdstuk 4

Wat gaan we doen? 

* Nakijken opdr. 1 en 2

* Herhaling stof tot nu toe

* Aan de slag met het huiswerk

De belangrijkste zin van een alinea noem je ook wel:

1. de hoofdgedachte
2. het onderwerp
3. de kernzin
4. de hoofdzin

De belangrijkste zin uit de hele tekst noem je ook wel:

1. de hoofdgedachte
2. het onderwerp
3. de superkernzin
4. de deelonderwerpen

Kortom...

Wanneer je een tekst wil samenvatten, dan ga je dus op zoek naar alle kernzinnen en de hoofdgedachte! Je hebt dan de hoofdzaken uit de tekst gehaald! De bijzaken (voorbeelden, extra toelichting) heb je niet nodig voor je samenvatting. 

Er zijn veel verschillende tekstdoelen, geef aan wat vaak het tekstdoel is van een artikel in een krant

1. informeren
2. amuseren
3. instrueren
4. overtuigen

Er zijn veel verschillende tekstdoelen, geef aan wat vaak het tekstdoel is van stripverhaal

1. informeren
2. amuseren
3. instrueren
4. activeren

Er zijn veel verschillende tekstdoelen, geef aan wat vaak het tekstdoel is van een recept

1. informeren
2. amuseren
3. instrueren
4. activeren

De tekstdoelen

Informeren

Amuseren 

Overtuigen 

Activeren 

Instrueren 

(Adviseren)

(Waarschuwen)

Wat is het verschil tussen de tekstdoelen activeren en overtuigen?

Tekstverbanden

In de tekst hebben de zinnen vaak met elkaar te maken, ze houden verband met elkaar. Deze ken je als het goed is:

* opsomming           * tijdsvolgorde

* tegenstelling             * oorzaak-gevolg

* voorbeeld            * voorwaarde

Je herkent de tekstverbanden vaak aan een signaalwoord.

Sleep de signaalwoorden naar de bijpassende tekstverbanden. 

opsomming

voorbeeld

tegenstelling

tijdsvolgorde

oorzaak-gevolg

voorwaarde

onder andere

bovendien

zo

toch

ten eerste

echter 

eerst

daarna

doordat

tenzij

mits

daardoor

Dus...

Je kan de signaalwoorden (hopelijk) plaatsen bij het tekstverband. Nu gaan we kijken of je het tekstverband herkent in een hele zin. 

Welk tekstverband zie je?
Die leerling doet niet goed mee, maar gelukkig snapt hij het al wel.

1. opsomming
2. tegenstelling
3. voorbeeld
4. voorwaarde

Welk tekstverband zie je?
Doordat Ilse een enge film had gekeken, durfde ze niet meer in het donker te fietsen.

1. opsomming
2. voorwaarde
3. tijdsvolgorde
4. oorzaak-gevolg

Welk tekstverband zie je?
Er komt nog veel nieuwe informatie, zoals drie nieuwe tekstverbanden.

1. oorzaak-gevolg
2. tegenstelling
3. voorbeeld
4. tijdsvolgorde

Welk tekstverband zie je?
Het gaat zo over: tijdsvolgorde, oorzaak-gevolg en voorwaarde.

1. opsomming
2. voorwaarde
3. voorbeeld
4. tegenstelling

Welk tekstverband zie je?
Eerst bereikten de Nederlandse voetbalvrouwen de kwartfinale, daarna gingen ze door naar de halve finale en vervolgens wisten ze de finale te winnen!

1. tegenstelling
2. opsomming
3. tijdsvolgorde
4. voorwaarde

Welk tekstverband zie je?
Als je een echte Willem II-fan bent, dan zou ik een seizoenskaart kopen.

1. voorwaarde
2. voorbeeld
3. tegenstelling
4. oorzaak-gevolg

De 'nieuwe' tekstverbanden

Tijdsvolgorde: 

Ik heb net eerst de presentie gecheckt, toen heb ik de vorige hoofdstukken herhaald en nu komt de nieuwe uitleg. 

Oorzaak-gevolg: 

Doordat jullie nu goed hebben opgelet, kunnen jullie zometeen gemakkelijker je huiswerk begrijpen. 

En de laatste... 

Voorwaarde: 

Als je dit straks allemaal goed leert, haal je op je toets vast een goed cijfer. 

Welk tekstverband zie je in deze zinnen:
Bospop is een festival dat in Limburg wordt georganiseerd. Ook Solar en Pinkpop zijn grote festivals in Limburg.

1. Tijdsvolgorde
2. Oorzaak-gevolg
3. Opsomming
4. Voorwaarde

Aan welke signaalwoorden zie je dat dit een opsommend verband is?
Bospop is een festival dat in Limburg wordt georganiseerd. Ook Solar en Pinkpop zijn grote festivals in Limburg.

Welk tekstverband zie je hier?
Pinkpop weet regelmatig grote headliners te strikken. Daardoor zijn de tickets vaak snel uitverkocht.

1. Tegenstelling
2. Oorzakelijk-gevolg
3. Voorbeeld
4. Voorwaarde

Aan welk signaalwoord zie je dat het een oorzakelijk verband is?
Pinkpop weet regelmatig grote headliners te strikken. Daardoor zijn de tickets vaak snel uitverkocht.

Welk tekstverband zie je?
Ik vind rockmuziek te gek, maar van techno moet ik niet zo veel hebben.

1. Tegenstelling
2. Voorwaarde
3. Tijdsvolgorde
4. Opsomming

Aan welk signaalwoord zie je dat het een tegenstellend verband is?
Ik vind rockmuziek te gek, maar van techno moet ik niet zo veel hebben.

Welk tekstverband zie je hier?
Veel festivals, zoals Lowlands, zijn populair.

1. Tijdsvolgorde
2. Opsomming
3. Voorbeeld
4. Oorzaak-gevolg

Aan welk signaalwoord zie je dat dit een toelichtend verband is?
Veel festivals, zoals Lowlands, zijn populair.

Welk tekstverband zie je hier?
Als je zeker wilt zijn van Pinkpoptickets, dan moet je op tijd opstaan.

1. Opsomming
2. Tijdsvolgorde
3. Voorwaarde
4. Tegenstelling

Aan welke signaalwoorden zie je dat dit een voorwaardelijk verband is?
Als je zeker wilt zijn van Pinkpoptickets, dan moet je op tijd opstaan.

Welk tekstverband zie je hier?
In het festivalseizoen komt eerst Paaspop, daarna Pinkpop en ten slotte Lowlands.

1. Tijdsvolgorde
2. Opsomming
3. Oorzaak-gevolg
4. Voorwaarde

Aan welke signaalwoorden zie je dat het een tijdsvolgorde is?
In het festivalseizoen komt eerst Paaspop, daarna Pinkpop en ten slotte Lowlands.

Aan de slag!

Klassikaal een start maken aan opdr. 4.

Huiswerk voor woensdag:

Opdr. 4 maken (blz. 94).

Let op: dit is een goede oefening voor de toets!