H3. Naar een parlementaire democratie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

H3. Naar een parlementaire democratie, 1848-1914.

In hoeverre hebben de grondwet van 1848 en partijvorming in de tweede helft van de negentiende eeuw bijgedragen aan de totstandkoming van een parlementaire democratie?

In hoeverre hebben de grondwet van 1848 en partijvorming in de tweede helft van de negentiende eeuw bijgedragen aan de totstandkoming van een parlementaire democratie?

Koning Gorilla

‘D’r was eens een koning Gorilla genaamd

Een prachtexemplaar van een koning

Hij was om zijn zuipen en vloeken befaamd

Hij had zich nog nooit om z’n ondeugd geschaamd

Terwijl hij zijn huwelijkse plichten vergat

Zocht hij in bordelen verstrooiing

Het volk heeft z’n laatste Gorilla gehadWeg met zo’n pracht van een koning.’

Over welke koning gaat dit lied?

3.1 Willem III en de parlementaire democratie 

Koning Willem III die in 1849 zijn vader opvolgde was tegen de constitutionele monarchie en zou er twintig jaar strijd tegen voeren. Het eerste grote conflict was een geloofskwestie. Toen de paus in 1853 besloot om Nederland als kerkprovincie te met een aartsbisdom en bisdommen, zorgde dat voor protesten van de kant van de protestanten (Aprilbeweging).

De koning liet merken het met de protestanten eens te zijn. Dat had hij nooit mogen doen, want hiervoor waren ministers verantwoordelijk en in ruil daarvoor had de koning onschendbaarheid gekregen. De ministers waren verantwoordelijk. De ministers dienden hun ontslag in.

3.2 Het parlementaire stelsel zegeviert

3.3 De eerste politieke partijen

>1870: nieuwe politieke stromingen

Begrip: emancipatie

Groepen emanciperen = achterstanden opheffen en gelijke rechten creeëren voor bevolkingsgroepen die nog niet meetellen. 

Begrip: confessionalisme

Confessionalisme = politieke stroming die uitgaat van een godsgeloof. 

De Schoolstrijd

Liberalen v.s. confessionelen

Waar gaat de schoolstrijd over?

Op de vorige slide zag je drie bronnen waaruit de politieke voorkeur van de tekenaars blijkt. Geef bij iedere bron antwoord op de volgende drie vragen:
1. Welke politieke kwestie staat centraal in de bron?
2. Wat is het standpunt/ de boodschap van de maker?
3. Bij welke politieke stroming hoort de bron?

Aan de slag

Aan de slag

3.4 De confessionelen

3.4 De confessionelen

3.5 De socialisten

Aan de slag

3.6 De liberalen

Nederland krijgt in 1848 een parlementair stelsel, maar is nog geen parlementaire democratie.  

Begrip: democratie

Democratie = land waarin het volk de regeerders kiest

Begrip: liberalisme

Het liberalisme = een politieke stroming die de vrijheid van de burgers het belangrijkst vindt. 

3.7 Aletta Jacobs en vrouwenrechten