Geschiedenis werkplaats 5.1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

5.1: Woonplaats en werkplaats

Moeilijke woorden 5.1?

5.1 Woonplaats en werkplaats

In deze paragraaf leer je:

• hoe in Europa weer een landbouwstedelijke samenleving ontstond.
• hoe de economie zich ontwikkelde
• hoe ambachtslieden samenwerkten
• hoe handelssteden samenwerkten
  
  

kenmerkend aspect: de opkomst van handel en het ontstaan van steden.

platteland en stad:

voor de tijd van steden en staten:

- hofstelsel

- landbouwsamenleving

- grootste deel van de bevolking 

was (horige) boer.

platteland en stad:

vanaf ongeveer het jaar 1000 veranderen er dingen:

- Boeren gaan moerasgebieden droogleggen door sloten te graven. 

- Ook kapten ze bossen. 

- Gevolg: meer ruimte voor akkers (ontginnen).

- Boeren gingen een betere ploeg gebruiken.

gevolg: Grotere oogst, meer voedsel, mensen leven langer, bevolking groeit.

Ontstaan steden

• Na het jaar 1000 werd het veiliger in Europa
  

platteland en stad:

Boeren gaan hun landbouwoverschot verkopen, dit doen ze op markten. 

- knooppunten van land- en waterwegen.

- bij een kasteel of een klooster

Hierdoor groeit de handel.

platteland en stad:

De groeiende landbouwproductie had ook uitbreiding van de nijverheid tot gevolg. Door de groei van de bevolking kon een deel van de boeren ander werk gaan doen, bijv. een ambacht uitoefenen.

Beroepen in de steden

• Boeren verkochten hun producten op de markten in de steden
• Mensen konden voedsel kopen op de markt (hoefden het niet meer zelf te verbouwen)
• Gingen ander werk doen, zoals leerbewerker, bierbrouwer, smid (ambachten)
• Veel ambachtslieden gingen bij de stad wonen
  

platteland en stad

handelaren en ambachtslieden gingen steeds vaker bij een markt wonen, zo groeiden marktplaatsen vaak uit tot steden.

Dit noemen we verstedelijking

De geldeconomie:

vraag: wat iemand wil kopen.

aanbod: wat iemand wil verkopen.

Door de opkomst van de handel gingen mensen weer geld gebruiken. Elke stad, koning of hertog kon zijn eigen munten slaan. Hierdoor waren er geldwisselaars waar je munten kon ruilen. Ook ontstonden er in deze tijd banken.

Internationale handel

de Hanze: verbond tussen handelssteden aan de Oostzee en Noordzee.

- geen tol vragen aan elkaar.

- samen strijden tegen vijanden, zoals piraten.

- vorsten overhalen tot het beschermen van handelaren en om geen tol te heffen.

Internationale Handel:

Noord- Europa: bont, vis, graan, textiel (laken) en zout.

Zuid- Europa: wijn, zout, zuidvruchten zoals dadels, parfum en specerijen.

Wat was de Hanze?

Wat betekent 'gilde'?

1. een zeeschip
2. een bank
3. een beroepsvereniging in een stad

Wat is een kogge?

1. een bank
2. een zeeschip
3. een groepje mensen met hetzelfde beroep

Noem drie dingen die je geleerd hebt tijdens deze les.