H3 paragraaf 6 en 7 2022

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

De parlementaire democratie 3.6

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je uitleggen:

• Hoe het zit met de rechten     van de mensen?

• Wat trias politica is. 
• Hoe je invloed kan hebben   op de politiek. 

Een Kamerlid wil graag dat een minister in zijn wetsvoorstel een wijziging aanbrengt. Van welk recht maakt het Kamerlid gebruik?

1. Recht van interpellatie.
2. Recht van amendement.
3. Stemrecht.
4. Recht van initiatief.

Welke uitspraken over de Eerste Kamer zijn juist?
1. De Eerste Kamer mag wetsvoorstellen veranderen.
2. De Eerste Kamer stemt als eerste over een wet.
3. De leden van de Eerste Kamer worden indirect gekozen.
4. Er zijn 75 Eerste Kamerleden.

1. 1 en 2
2. 1 en 4
3. 2 en 3
4. 3 en 4

Zijn de uitspraken juist of onjuist?
1. De Tweede Kamer stemt over wetsvoorstellen.
2. De ministers stemmen over de wetsvoorstellen van de Tweede Kamer.

1. 1 is juist, 2 is onjuist
2. 1 is onjuist, 2 is juist
3. Beide zijn juist
4. Beide zijn onjuist

Welke zinnen zijn juist?
1. De Tweede Kamer neemt een wetsvoorstel aan als de meerderheid vóór stemt.
2. De Tweede Kamer controleert of de ministers alle plannen goed uitvoeren.

1. 1 is juist, 2 is onjuist
2. 1 is onjuist, 2 is juist
3. Beide zijn juist
4. Beide zijn onjuist

Een belangrijke taak van de Tweede Kamer is de ministers controleren

1. Juist
2. Onjuist

Wat is belangrijk in een democratie?

Kenmerken parlementaire democratie

1. Er zijn vrije en geheime verkiezingen en er is algemeen kiesrecht
2. De politieke macht ligt, namens de burgers, bij hij het parlement (Eerste en Tweede Kamer) 
3. Elk besluit wordt genomen met een meerderheid van de stemmen
4. Er is een grondwet
5. Er is sprake van 'scheiding der machten" ofwel een Trias politica

De scheiding der machten

Welke machten?

Trias Politica

Verdeling van de macht

Waarom?

• Maakt absolutisme en dictatuur onmogelijk
• Voorkomt onrechtvaardigheid
• Checks and balances: Verschillende machten
  controleren elkaar en ‘houden elkaar scherp’. 

Trias Politica

(Driemachtenleer)

Wetgevende:

Regering en parlement gaan over de wetgeving in Nederland.

Regering = koning + ministers

Parlement = Eerste en Tweede Kamer

Minister komt met wetsvoorstel, parlement besluit of het goedgekeurd wordt!!

Uitvoerende:

Ministers zorgen ervoor dat de wetten goed worden uitgevoerd.

Geven opdrachten en richtlijnen aan ambtenaren of gemeentes!

Rechterlijke macht:

De rechters..... Kijken of iemand de wet heeft overtreden

Onafhankelijk...

Overheid moet zich zelfs houden aan wat de rechter zegt!

Er is een grondwet

Er is een grondwet. Hieronder zie je een paar artikelen van de grondwet. Dit zijn allemaal grondrechten of mensenrechten.

Daarnaast heb je ook plichten,

zoals de plicht om belasting

te betalen.

Pressiegroepen

• Groepen die druk uitoefenen op politici om ze voor hun standpunten te winnen
• Belangrijke manieren = lobbyen en actievoeren
• 1. Belangenorganisaties -> komen op voor belangen van bepaalde groep in de samenleving (vakbonden & werkgeversorganisaties = sociale partners) ANWB, LAKS etc.

3.7 Gemeente en provincie

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je uitleggen:

• Hoe de macht is verdeeld in de gemeente en de provincie.

• Benoemen wat de taken zijn van de gemeente en provincie.
• Uitleggen hoe politici in de gemeente en provincie worden gekozen.
• Verschillende manieren noemen waarop burgers invloed uit kunnen oefenen op de politiek

Heeft Spijkenisse meer of minder inwoners dan 60.000?

meer

minder

Hoeveel gemeenten heeft Nederland?

12

52

154

285

344

487

687

877

965

1245

Wie zijn de volksvertegenwoordigers in de gemeente?

1. Wethouders
2. Burgermeester
3. Gemeenteraad
4. Tweede Kamer

Wie zijn de bestuurders in een gemeente?

1. Gemeenteraad
2. B&W
3. Wethouders
4. Ministers

Wie kies je bij verkiezingen?

1. Burgemeester
2. Gemeenteraad
3. Wethouders
4. Statenleden

Taken van de gemeente

Onder andere:

• burgerzaken
• orde en veiligheid
• Economie
• Zorg
• Verkeer
• Milieu
  

Wat is de hoofdtaak van het College van B & W?

1. Bepalen wat de gemeentraad moet uitvoeren
2. deze zorgen dat het geld opgemaakt wordt
3. Deze voeren het beleid uit dat de gemeenteraad gemaakt heeft
4. Deze hebben veel overleg met de Tweede Kamer

0

Noem minimaal 2 dingen die
de gemeente beslist

gemeente

college van B en W

gemeenteraad

dagelijks bestuur

[

burgemeester

leidt vergaderingen, openbare orde, sollicitatie → benoemd voor 6 jaar

elk een eigen werkterrein

wethouders

volks-vertegenwoordigers

stemmen over besluiten

controleren van B en W

Vul de begrippen op de juiste plek in de tekst in.

In nederland hebben alle gemeente een eigen                            De mensen die daarin zitten zijn de                              Zij beslissen wat er moet gebeuren in de gemeente.
De raadsleden horen allemaal bij een politieke                          . Iedereen vind andere dingen belangrijk. Nederland is een democratie dat betekend dat je mag                           op wie je wilt. Hoe meer stemmen een partij krijgt hoe meer ze voor het zeggen hebben.

Stemmen

gemeenteraad

partij

raadsleden

provincies

Er zijn 12 provincies in Nederland.

de provincie

zaken die te groot zijn voor een gemeente, maar waarbij het ook niet handig is om ze landelijk te regelen. Bv. nieuwe woonwijken

Provinciale Staten

Gedeputeerde Staten

commissaris van de Koning

{

voorzitter vergaderingen

Elk een eigen werkterrein.

Dagelijks bestuur

Volksvertegenwoordiging.

Stemmen over besluiten.

Controleren GS

]

Gekozen: 1x in de 4 jaar

Kiezen de Eerste Kamer

Door wie worden de gedeputeerde Staten Benoemd?

1. Door de Nederlander die kiest
2. Door de Provinciale Staten
3. Door de Commissaris van de Koning
4. Door de Eerste Kamer

Welke bestuurslaag heeft de meeste macht?

Zet van links naar rechts.

Provincie

Rijksoverheid

Gemeente

Aan de slag

§3.6: 2, 9, 12, 13

§3.7: 3, 5, 6, 9, 11, 12

Maken samenvatting wb blz. 60, 61 en begrippenlijst blz. 62 en 63

Voor als je het nog niet gemaakt had: 
H1 samenvatting blz. 16 en 17 Begrippenlijst blz. 17