3.2 Het bestuur van een stadstaat

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

3.2 Het bestuur van een stadstaat

Planning

• Introductie
• Leerdoelen
  
• Uitleg
• Leerdoelen
• Afsluiting 

Leerdoelen

In deze paragraaf leer je…

- hoe onderdanen werden bestuurd in een monarchie en een aristocratie

- kenmerken van het bestuur van een tiran

- hoe Atheense burgers zichzelf bestuurden

Wat weet je nog van 3.1 De Griekse wereld?

Bestuurders en onderdanen

Tot de 8e eeuw v.C. waren de meeste stadstaten een monarchie

In sommige stadsstaten was met ontevreden over de koning

De rijke machtigen mannen (adel) kwamen in opstand, ontstaan van aristocratie.

In een aantal gevallen greep een persoon na de opstand de macht, tirannie 

Goede en slechte tirannen

Tiran/ tirannie

Tegenwoordig een gewelddadige heerser maar vroeger ook goede tirannen zoals Pisistratus

Waarom goed?

Hij verbeterde ook de rechtspraak

(beslissen over toepassing van wetten).

Hij stelde rechters aan om op het platteland te beslissen over wetten.

Democratie

Demos (volk) kratein (heersen) dus letterlijk volksheerschappij

Clisthenes bedacht een heel andere manier om Athene te besturen: in deze nieuwe bestuursvorm kwam de macht in handen van de vrije volwassen mannen waarvan beide ouders in de stadstaat geboren waren.

Zij werden burgers met bepaalde rechten:

- land bezitten

- recht op te spreken en te stemmen in volksvergadering

Het systeem waarbij het volk beslist, heet democratie

Athene werd in 507 v.C. een democratie. Voor het eerst in de geschiedenis bestuurden burgers zichzelf.

Veel stadstaten volgden dit voorbeeld maar niet alle Grieken vonden de democratie de beste bestuursvorm

Politiek

Dingen die te maken hebben met het bestuur noemen we politiek

Er waren veel discussies over de politiek

Geleerden Socrates en Plato waren geen voorstander van democratie

Atheense Democratie

De Atheense volksvergadering van 40x per jaar bijeen:

- beslissingen over de polis: oorlog/ geldzaken/ benoemen ambtenaren

Bij belangrijke beslissingen minimaal 6000 burgers aanwezig zijn

Pericles werd een leider van de volksvergadering

De democratie eindigde in 338 v.C. toen Philippus II van Macedonië de heerschappij over Griekenland overnam

Opdracht

Wat: Leg het woord op het kaartje uit zonder het woord te gebruiken

 Hoe: In groepen van 4, pak steeds om de beurt een kaart

Tijd: 10 minuten

Klaar: Tel wie de meeste kaarten heeft, die heeft gewonnen

Leerdoelen

Wat zou je nu moeten weten....

- hoe onderdanen werden bestuurd in een monarchie en een aristocratie

- kenmerken van het bestuur van een tiran

- hoe Atheense burgers zichzelf bestuurden/ democratie

Afsluiting

Volgende week SO