Nieuwe Spiritualiteit

• LEF
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Hoofdstuk 3: Nieuwe Spiritualiteit

les 1 - inleiding; secularisatie

les 2 - religie of godsdienst

les 3 - spiritualiteit, ietsisme en individualisering

les 4 - Wicca (hekserij) en matriarchaat

les 5 - het heilige en het transcedente

les 6 - een eigen levensbeschouwelijk huis

Aan het eind van dit hoofdstuk kun je een eigen levensbe-

schouwelijk huis bouwen.

cijfer:

Een eindopdracht waarbij je begrippen uit 5 verschillende lessen moet kunnen toepassen.  

Nieuwe Spiritualiteit - les 1

Lesdoelen: 

1. Je kunt uitleggen waarom NL na de WOII is veranderd en hierbij  2 redenen noemen hoe dit zo is gekomen
2. Je weet wat secularisatie betekent en kan dit uitleggen a.d.h.v. een voorbeeld
3.  Je weet wat de verzuiling in NL in de jaren 1950 inhield.

Nieuwe Spiritualiteit - les 1

Secularisatie - betekent verwereldlijking. Hiermee wordt in dit geval bedoeld het proces waarin het maatschappelijk leven zich steeds meer losmaakt van de kerk of godsdienst. In Nederland is er bijvoorbeeld een strikte scheiding tussen kerk en overheid. Maar dit is niet altijd zo geweest. Vroeger had de kerk veel meer te vertellen en vonden veel mensen dit belangrijk. Tegen-woordig gaan we liever zelf op zoek naar onze spiritualiteit.

2 redenen voor secularisatie

Met de komst van nieuwe immigranten kwamen er nieuwe levensbeschouwingen in NL. Bijvoorbeeld Islam (+/- 1 miljoen moslims), boeddhisme en hindoeïsme

Mensen zoeken meer een eigen weg. Zij zijn hierbij minder kerkelijk. Ontzuiling sinds de jaren '60 heeft gezorgd voor meer diversiteit in het religieuze leven in Nederland.

Nieuwe Spiritualiteit - les 2

Lesdoelen:

1. Je kunt uitleggen wat het verschil is tussen religie en godsdienst
2. Je kan voorbeelden geven van een religie en een godsdienst
3. Je kent de verschillende vormen van theïsme en kan hier een voorbeeld bij geven.

Nieuwe Spiritualiteit - les 2

Religie - het woord religie dat is afgeleid van 'religare' wat in het Latijn verbinden betekent. Religie is dus een verbinding maken tussen het wereldse of aardse en het bovennatuurlijke of heilige. Dit kan via een god, maar dat hoeft niet. In het boeddhisme is geen god, maar heb jij zelf wel een goddelijke kern waarin je tot verlichting kan komen.

Godsdienst - Hierin staat het geloof in een god centraal. Dit kan zijn een persoonlijke God zoals in het christendom of de islam, maar kan ook een kracht of energie zijn die overal in aanwezig is. Tegenwoordig hoor je vaak. Ik geloof wel dat er "iets" is. In veel culturen is de vraag naar god niet aanwezig. Daar bestaat het gewoon zonder dat hieraan getwijfeld wordt.

Nieuwe Spiritualiteit - les 2

Vormen van theïsme

Theo = God

polytheïsme - meerdere goden

monotheïstisme - één god

pantheïsme - god is overal in (de natuur) aanwezig

atheïsme - god is zeker weten niet aanwezig (bestaat niet)

agnosticisme - ik weet het niet zeker of god aanwezig is of niet

Nieuwe Spiritualiteit - les 3

Lesdoelen:

Je kunt uitleggen wat de begrippen spiritualiteit, ietsisme en individualisering betekenen.

Je kunt een voorbeeld noemen van iemand die zich een ietsist noemt

Je begrijpt wat een antropomorf godsbeeld betekent.

Nieuwe Spiritualiteit - les 3

Spiritualiteit - hierbij gaat het net als bij religie om een verbinding tussen het wereldse en het heilige of sacrale. Maar bij het spirituele is een religieuze organisatie en officiële leer minder belangrijk en vaak zelfs niet aanwezig.

Afgeleid van het woord spiritus (latijn) wat geest betekent. 

Ietsisme - mensen die niet in een persoonlijke god geloven, maar wel het gevoel hebben dat er iets bovennatuurlijks moet zijn. Uit onderzoek blijkt dat 38 % van de Nederlanders zichzelf een ietsist zou noemen. 

Individualisering - mensen gaan zelf, als individu, op zoek naar antwoorden op levensvragen en laten zich hierbij niet leiden door een kerk, tempel, moskee of dominee, priester of imam.

Nieuwe Spiritualiteit - les 3

Antropomorf godsbeeld 

De Griekse filosoof Xenophanes die werd geboren rond 580 v. Chr. wist het zeker; de menselijke goden met hun menselijke, al te menselijke trekken schenen hem de naam god onwaardig. Hij verwijt de grote dichter Homerus dat hij de goden daden toedicht, die onder de mensen als schandelijk worden beschouwt, zoals diefstal, bedrog en overspel. Als paarden en ossen goden hadden zagen deze er ook uit als een paard of een os. Niet alleen geven de mensen goden kleding en sieraden (wat zou een god hier nou mee moeten?), maar de goden uit Thracië zien eruit als Thraciërs dus met rood haar en blauwe ogen terwijl de goden Afrika eruit zien als Afrikanen.

Ook het beeld van dieren die kunnen praten of goddelijke krachten hebben noem je een antropomorfe voorstelling van god maken.

Nieuwe Spiritualiteit - les 4

Wicca - wordt ook wel hekserij genoemd en is een typisch voorbeeld van nieuwe spiritualiteit. Volgens heksen is het goddelijke overal in de natuur aanwezig en is alles wat bestaat een goddelijke energie. Ook de kringloop van de natuur is hierbij belangrijk. Iedereen kan Wicca of heks worden. Een bekende Nederlandse heks is Susan Smit.

Matriarchaat - is het tegenovergestelde van een patriarchaat (pater = vader, mater = moeder). Een samenleving waarin kinderen tot de stam van de moeder behoren en waarin vrouwen een duidelijke overheersende rol hebben. We komen er langzaam achter dat er vroeger veel meer van dit soort samenlevingen moeten zijn geweest. 

Nieuwe Spiritualiteit - les 4

Magie- (tekst boek) behoort tot de oudste vormen van religie en speelde vroeger een heel belangrijke rol bij ziektes, het krijgen van een goede oogst of bij het afdwingen van regen tijdens droogte. Het gaat om het ervaren van onpersoonlijke machten en energieën. Je moet geen slachtoffer worden en ze zo manipuleren dat het voordeel oplevert. (Als ik voor een wedstrijd denk dat we gaan winnen verliezen we...) Dit kan door hulpmiddelen in te zetten en allerlei handelingen op een juiste wijze verrichten (dwangneurose?).

Susan Smit is een hedendaagse heks. In het boek vind je informatie over haar of bekijk de onderstaande link: https://www.npostart.nl/adieu-god/29-03-2021/VPWON_1323796?st=premium

Nieuwe Spiritualiteit - les 5

Het heilige - het heilige of sacrale was in oude culturen vaak in de natuur aanwezig; in bergen, grotten, rotsen, bronnen en rivieren, meteorieten, dieren, oude bomen, etc. Tegenwoordig heeft heilig een andere betekenis.

Het transcedente - het uitstijgen boven de werkelijkheid die we met onze zintuigen kunnen waarnemen. Het gaat dus om een werkelijkheid die zich boven of buiten onze wereld bevindt.

Nieuwe Spiritualiteit - les 5

Menhirs, grote stenen die na de                          laatste ijstijd overal in Frankrijk zijn                                                                          blijven liggen, werden gezien                                                                                 als heilige stenen

Nieuwe Spiritualiteit - les 5

Scientology, Bhagwan en andere nieuwe spirituele bewegingen.

Nieuwe Spiritualiteit - les 6

                             Een eigen levensbeschouwelijk huis

Je hebt in dit hoofdstuk kennis gemaakt met diverse nieuwe of bestaande spirituele bewegingen. In deze laatste les gaan we bepalen waar jij hierbinnen staat en welke argumenten je daar voor hebt. Hierbij lopen we nog een keer alle begrippen bij langs die je geleerd hebt. Zodat je de opdracht die dit hoofstuk afrondt goed kunt maken.

Nieuwe Spiritualiteit - les 6

TB. lezen blz. 58, 59

Beantwoord hierna de volgende vragen:

1. Wat is een fundering en waarmee wordt dit vergeleken in de tekst?
2. Wat bedoelen ze in de tekst met een doe-het-zelver?
3. Leg uit wat ze bedoelen met 'een standaard huis kun je naar eigen inzicht inrichten.

Nieuwe Spiritualiteit - eindopdracht

LEES VOOR DE EINDOPDRACHT GOED HET FORMULIER DOOR WAT JE HEBT ONTVANGEN!

BOUW JOUW EIGEN LEVENSBESCHOUWELIJK HUIS

 

Maak een presentatie van jouw eigen levensbeschouwing.

Gebruik hierbij begrippen die in de lessen zijn behandeld.

Deze vind je terug in de LessonUp in Teams en achterin H.3 in je tekstboek.