Les 1 Betogen havo/vwo leerjaar 2

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

Betogen

Les 1

Betoog

Waar denk jij aan
bij een betoog?

Wat is een betoog?

Een betoog is een overtuigende tekst, waarin je de lezer door middel van argumenten wilt overtuigen van jouw standpunt of mening.

Je probeert ook de redenering (tegenargumenten) van de tegenpartij af te zwakken.

Als je om je mening wordt gevraagd, moet je die altijd met een of meerdere argumenten kunnen onderbouwen. Een antwoord als ‘gewoon’ of ‘omdat ik dat vind’ is niet voldoende.

Kenmerken betoog:

Tekstdoel= overtuigen.

Schrijver geeft aan of hij het eens of oneens is met de stelling (standpunt).

Betoog schrijf je naar aanleiding van een stelling. De stelling moet duidelijk worden in de inleiding. Ook je korte mening.

Een stelling is een zin waarover je van mening kunt verschillen.

In een betoog geef je in het midden aan waarom je het eens of oneens (argumenten) bent met de stelling.

Een stelling:

• is een zin waarover je van mening   kunt verschillen.
• is niet te lang.
• bevat geen ontkenning.

Argumenten:

• zijn redenen voor je mening.
• je ondersteunt ze met voorbeelden.

Standpunten en argumenten

Een standpunt is een stelling waarvan jij de ander wilt overtuigen. Het is een twistpunt: je kunt het hierover met een ander oneens zijn:

De brief voor de koning is een geweldig boek.

Een standpunt kun je onderbouwen met een argument. Een argument ondersteunt het standpunt, het is de reden die (volgens jou) aantoont dat het standpunt klopt:

Enkelvoudig en meervoudig

Als er voor een standpunt één enkel argument wordt gegeven dan spreken we van enkelvoudige argumentatie. Geef je voor een standpunt meerdere argumenten, dan is er sprake van meervoudige argumentatie.

Wat voor een tekstdoel is een betoog?

Wat moet je als schrijver doen als je tekstdoel overtuigen is?

1. Je legt uit en geeft vooral feiten
2. Je probeert een mening te geven met argumenten.
3. Je probeert lezers te overtuigen iets te gaan doen.
4. Je schrijft een tekst die je voor de gezelligheid kunt lezen.

In een betoog probeert de schrijver je te overtuigen van zijn gelijk

1. Waar
2. Niet waar

Indeling betoog

Alinea   - inleiding - originele beginzin, verwerk stelling en geef alvast korte mening

Alinea  -   argument 1 - uitleg en voorbeeld

Alinea 3 - argument 2 - uitleg en voorbeeld

Alinea 5 - slot-samenvatting midden en conclusie

1

2

3

4

Inleiding

In een betoog geef je jouw mening --> standpunt innemen.

Zorg ervoor dat je de aandacht krijgt van de lezer van je betoog. Door bijvoorbeeld een anekdote, een actualiteit of de geschiedenis te gebruiken.

Dit standpunt noteer je al in de inleiding van je betoog.

Voorbeeld van standpunt:

"Ik vind dat het drinken van energiedrankjes op school verboden moet worden".

in de inleiding van een betoog

1. schrijf je in het kort je mening
2. schrijf je je mening nog niet
3. schrijf je alleen feiten
4. gebruik je belangrijke argumenten

Wat is het doel van de inleiding van een betoog?

1. De aandacht van de lezer trekken
2. Het onderwerp van de tekst introduceren
3. Het belangrijkste argument uitwerken
4. De titel van de tekst nuanceren

Kern

Onderbouw je standpunt met argumenten. Deze argumenten ondersteun je vervolgens met uitleg en voorbeelden. 

Je betoog wordt overtuigender als je eventuele tegenargumenten weerlegt: toon aan dat ze niet kloppen of dat ze minder zwaar wegen dan de argumenten voor je standpunt.

Argument 1

Benoem je argument

Om te beginnen, ten eerste, allereerst

Onderbouw je argument. Geef uitleg of gebruik een voorbeeld

Omdat, want, immers, namelijk

Argument 2

Benoem je argument

Ook, ten tweede, bovendien, verder, daarnaast

Onderbouw je argument. Geef uitleg of gebruik een voorbeeld

Omdat, want, immers, namelijk

Argument tegen weerleggen

Je geeft ook een argument tegen (dus een argument waar je het niet mee eens bent). Dat argument weerleg je met feiten.

Bijvoorbeeld: Sommige mensen zeggen dat afval scheiden geen zin heeft, omdat alles toch weer bij elkaar op een grote berg komt (argument tegen). Uit de gegevens van RD4 blijkt echter dat het overgrote deel van het ingezamelde afval ook echt apart wordt verwerkt (weerlegging van het argument).

Wat zijn argumenten?

Argumenten zijn ...

1. Belangrijke woorden in een tekst die een verband aangeven
2. Woorden die de mening van de schrijver aangeven
3. Een onderbouwing van de reden waarom je iets doet of niet doet
4. Voorbeelden die gegeven worden in de tekst

Een mening ondersteun je met een argument.

Wat is een synoniem voor argument?

1. Feit
2. Reden
3. Gevolg
4. Mening

Uit welke onderdelen bestaat een betoog?

1. Inleiding en kern
2. Titel, inleiding, kern en slot
3. Inleiding, kern en conclusie
4. Inleiding, kern en slot

Slot

Geef in het slot je conclusie. Maak bijvoorbeeld een afweging of vat de belangrijkste argumenten kort samen. Herhaal daarnaast je standpunt in iets andere woorden of beantwoord de vraag uit je inleiding.

Argument

Tegena

rgument

Standpunt

Weerlegging

De verbranding van afval veroorzaakt de helft minder broeikasgassen dan fossiele grondstoffen

Energie uit afval is net zo milieuonvriendelijk als het gebruik van olie en kolen. 

Kledingverbranding is een milieubewuste oplossing voor stadsverwarming

Ons initiatief is een passende oplossing voor 15 ton afval van het meest gedragen kledingmerk op de wereld, dat anders nutteloos op de stortplaats eindigt om daar alsnog verbrand te worden. 

Einde