13-3 A2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Welkom bij de les Nederlands!

• Telefoons in de tas
• Pak je spullen erbij

Planning

• Uitleg bedrijvende & lijdende vorm: hoofdstuk 3 grammatica
• Aan de slag!

Doel

Na deze uitleg:

• Weet je wat de bedrijvende en lijdende vorm is;
• Kun je een zin omzetten van bedrijvende naar lijdende vorm en andersom. 

BEDRIJVENDE EN LIJDENDE

Maak van de volgende zin een zin waardoor het lijdend voorwerp het onderwerp wordt:

De knappe meid kust de jongen.

De jongen slaat het meisje.

Het meisje wordt door de jongen geslagen.

Wat is het verschil tussen deze zinnen?

Jara laat de hond uit.

Onderwerp = Jara

Jara doet iets-> ze laat de hond uit. (Onderwerp is actief.)

Als het ONDERWERP de handeling verricht noem je de zin BEDRIJVEND of ACTIEF.

De hond wordt door Jara uitgelaten.

Onderwerp = de hond

De hond 'wordt' iets-> uitgelaten. (Onderwerp is passief.)

Het onderwerp ondergaat de handeling (het uitlaten). Als het ONDERWERP de handeling ondergaat, noemen we de zin LIJDEND of PASSIEF.

Omzetten bedrijvend ->lijdend

• Het lijdend voorwerp wordt onderwerp.
• Het onderwerp wordt een bijwoordelijke bepaling die begint met door.
• In het gezegde komt een vorm van het hulpwerkwoord worden te staan.
  

Let op!

De tijd van de zin moet hetzelfde blijven!

Als een bedrijvende zin in de onvoltooide tijd staat, moet je in de lijdende zin het hulpwerkwoord worden gebruiken.

• Jip schopt de bal. (o.t.t.) --> De bal wordt door Jip geschopt.
• Jip schopte de bal. (o.v.t.)--> De bal werd door Jip geschopt.

Als je een bedrijvende zin in de voltooide  tijd omzet in een lijdende zin, moet je het hulpwerkwoord zijn gebruiken.

• Jip heeft tegen de bal geschopt.  (v.t.t)--> De bal is door Jip geschopt.
• Jip had tegen de bal geschopt. (v.v.t.) --> De bal was door Jip geschopt.

oefenen...

De man heeft de computer gekocht. (v.t.t.)

De computer is door de man gekocht. (v.t.t.)

De man zal de computer kopen. (o.t.t.t.)

De man zou de computer gekocht hebben. (v.v.t.t.)

De computer zal door de man gekocht worden. (o.t.t.t.)

De computer zou door de man gekocht zijn. (v.v.t.t.)

Omzetten lijdend->bedrijvend

• De doorbepaling wordt het onderwerp.
• Het onderwerp wordt LV.
• Haal uit het gezegde de vorm van 'worden' weg.

Lijdend --> Het glas wordt door de man geheven.

Bedrijvend --> De man heft het glas.

Doel

Na deze uitleg:

• Weet je wat de bedrijvende en lijdende vorm is;
• Kun je een zin omzetten van bedrijvende naar lijdende vorm en andersom. 

Aan de slag!

• Grammatica: H3 opdr. 1 t/m 7

• Leesvaardigheid: Afronden opdrachten & nakijken + maken ‘voorbereiding toets’

• Spelling: werken aan H4

Afsluiting les

Wat heb je geleerd tijdens deze les?

Wat vind je nog lastig?