paragraaf 5.3 planten maken

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

5.3 begintaak:

teken een plant met de 4 onderelen/organen
en benoem deze

aan het einde van de les:

• kun je de verschillende onderdelen van een plant benoemen
• kun je een insectenbloeier en een windbloeier aanwijzen
• kun je het verschil vertellen tussen een kruisbestuiving en een zelfbestuiving
  

5.3 begintaak

maak twee rijtjes met kenmerken
1 rij met kenmerken van een windbloeier
1 rij met kenmerken van een insectenbloeier

Verspreiding van vruchten en zaden

-De meeste vruchten en zaden worden door de wind 

verspreid dmv pluisjes of vleugeltjes.

-Door dieren worden ook vruchten en zaden 

verspreid dmv eten en zaden die worden uitgepoept 

of blijven plakken aan hun vracht.

-Sommige planten zorgen zelf voor de verspreiding dmv wegslingeren van zaden.

Zaden en vruchten

Een vruchtbeginsel groeit uit tot een vrucht

Verspreiding door dieren:

uitwerpselen

Soms maken planten vruchten met sappig vruchtvlees

De bessen worden gegeten door vogels

Het vruchtvlees verteert, de zaden worden weer uitgepoept en vallen op de grond. Als dat een gunstige plek is, kan het zaad kiemen.

Esdoorn en Linde

Paardenbloem

Esdoorn: Verspreiding door de wind

Vaak hebben vruchten of zaden hulpmiddelen om lang in de lucht te kunnen zweven. De Esdoorn en de Linde hebben vleugels.

Paardenbloem: Verspreiding van de vruchtjes met de pluisjes als hulpmiddel

Verspreiding van zaden door de wind.

Wat gebeurt er in een plantenleven?

1. Zaad ontkiemt, er groeit een nieuwe plant.

2. Het plantje groeit uit tot een volwassen plant, de volwassen plant vormt bloemen.

3. Uit de bloemen ontstaan vruchten en zaden

4. De zaden worden vespreid, daarna gaat de plant dood.

Het gaat om een leven van een organisme --> Levenscyclus. 

Hoe worden zaden verspreid?

Zaden worden vespreid als ze nog in de vrucht zitten.

De vruchten rotten weg en de zaden blijven over. De zaden kunnen dan het volgend voorjaar ontkiemen.

zaadverspreiding kan door:

- de wind ( paardebloemen)

- dieren ( vogels) 

- kleren 

vogels eten bessen van allerleid bomen en struiken, ze eten dan alleen het vruchtvlees, de zaden poepen ze later op een andere plek weer uit. 

www.studiobiologie.nl

Welke delen heeft een bloem?

Bloemen zijn de voorplanting van een plant.

1. Bloembodem: hierop zitten de andere delen van de bloem vast

2. Kelkbladeren: beschermen de bloem als ze nog in de knop zitten 

3. Nectarkliertjes: zitten onderin de bloem en maken zoete vloeistof 

4. Kroonbladeren: gekleurde bloemblaadjes

5. Stamper: zit middenin de bloem (voortplanting)

6. Meeldraden: rondom de stamper

Onderdelen bloem

insectenplant 

windplanten 

Kenmerken van insectenbloemen

-Grote bloemen

-Opvallend gekleurde kroonbladeren

-Hebben een geur

- De meeldraden zitten in de bloem

-De stempels zijn klein

-Maken weining stuifmeel

Kenmerken van windbloemen

-Kleine bloemen

-Groene bloemen

-Hebben geen geur

-De meeldraden hangen buiten de bloem

-De stempels zijn groot

-Maken veel stuifmeel

Zelfbestuiving

Bestuiving is het overbrengen van stuifmeel van de meeldraad (mannelijk) naar de stamper (vrouwelijk).

Hier zie je zelfbestuiving.
Het stuifmeel van de plant komt terecht op de stempel van een andere bloem van dezelfde plant.

Kruisbestuiving

Hiernaast zie je een voorbeeld van kruisbestuiving.

Het stuifmeel komt terecht op de stempel van een andere bloem op een andere plant van dezelfde soort.

Als er stuifmeel van een plant op de stempel van een andere plant komt van een ander soort, vindt er geen bestuiving plaats.

Zet de onderdelen van de bloem op de juiste plek

stamper

kroonblad

meeldraad

vruchtbeginsel

stijl

stempel

nectarkliertje

kelkblad

helmknop

helmdraad

bloembodem

Stuifmeelkorrel

12

Helmknop met helmhokjes met daarin stuifmeel

7

Helmdraad

8

Stempel

3

Stijl

4

Helmdraad

8

Kroonblad

1

Kelkblad

2

Bloembodem

6

Bloemsteel

10

Zaadbeginsel met eicellen

11

Vruchtbeginsel

5

Herhaal de onderdelen van 

de bloem die je moet leren

Vruchtbeginsel

13

Helmknop

7

De nectar bevindt zich diep in de bloem(bodem)

9

nr. 3,4 + 13

De stamper

14

Kelkbladeren

6

Helmknop met helmhokjes

8

Stuifmeelkorrel (mannelijke geslachtscel)

2

Kroonblad

1

Eicel

5

Zaadbeginsel

4

Vruchtbeginsel

13

Stijl

12

Stempel

11

Stamper

14

Helmdraad

9

Stuifmeelbuis (Pollenbuis)

3

Meeldraad

10

Leer de onderdelen van de bloem

Bloemsteel

7