4.2 Zelfstandige Burgers Deel 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 4: Steden en Staten 

Paragraaf 4.2

Geschiedenis

Leerdoelen

4.2 Zelfstandige Burgers
In deze paragraaf leer je;

• hoe steden stadsrechten kregen.
• hoe burgers hun stad bestuurden.
• waardoor steden zelfstandiger werden en lage edelen macht verloren.

Geschiedenis

Terugblik 

4.1 Woonplaats en werkplaats

Je krijgt een aantal herhalingsvragen over de vorige les (vorige paragraaf). 

Hierin kun laten zien dat je de lesstof tot nu toe begrepen hebt en beheerst. 

Geschiedenis
Uitleg 4.1

Stad en Platteland

Boeren gingen hun spullen verkopen op markten =

Hierdoor groeide de handel = 

Handelaren en ambachtslieden gingen dichtbij een markt wonen = 

Sommige marktplaatsen groeiden uiteindelijk uit tot steden =

Oorzaak

Oorzaak

Gevolg

Gevolg

Wat valt je op? Waar ontstaan de eerste steden?

Het tijdvak 'Steden & Staten' kende een...

1. landbouwsamenleving
2. landbouw-stedelijke samenleving

Geschiedenis

Uitleg 4.2

Stadsrechten

• In de middeleeuwen vormden Nederland, België en Luxemburg één land.
• De Nederlanden
  
  
• In dit gebied lagen gewesten (provincies)
• Holland was een van de belangrijkste gewesten -> Den Haag

Geschiedenis

Uitleg 4.2

Stadsrechten

• Graaf Floris V was een belangrijke man in het gewest (de provincie) Holland 

Floris V gaf marktplaatsen de vrijheid (het privelege) om dingen zelf te gaan regelen;

• Stadsbestuur-
• met eigen stadswetten

Geschiedenis

Uitleg 4.2

Stadsrechten

• Door deze vrijheden kregen marktplaatsen/dorpen stadsrechten
• Deze krijg van vorsten of hoge edelen
• Met deze rechten werd een dorp een stad
  
  

Steden mochten vanaf dat moment:

• Zelf zorgen voor hun rechtspraak
• Een stadsmuur bouwen
• Eigen belasting heffen (laten betalen) - Tol

Geschiedenis
Oefening

Maak de juiste combinaties; welke omschrijving hoort bij wel begrip.

Begrippen

Provincies

Privilege van een stad

Beslissen over een toepassing in de wet door rechters

(Lage Landen) Gewesten in Nederland, België en Luxemburg

Gewesten

Nederlanden

Stadsrechten

Rechtspraak

Geschiedenis

Uitleg 4.2

Het stadsbestuur

• De stad was voor veel mensen een aantrekkelijke woonplaats.
• Inwoners van een stad met bepaalde rechten waren burgers. 
  
  
• Mannen konden burger worden als zij:
  - een jaar en een dag in de stad woonden,
  - een beroep hadden en
  - een geldbedrag betaalden. 

Geschiedenis

Uitleg 4.2

Het stadsbestuur

De macht in steden was meestal in handen van rijke en aanzienlijke families.

• Uit deze families kwamen burgers
   de schepenen.
  - Zij spraken recht
  - Zij bestuurden de stad 

Geschiedenis

Uitleg 4.2

Het stadsbestuur

• Het gebouw van het stadsbestuur heette het raadhuis.
  
  
• In het gewest Holland waren vanaf de 15e eeuw burgemeesters de hoogste stadsbestuurders.
  
  
• De vroedschap was een groep aanzienlijke burgers die het stadsbestuur adviseerde en controleerde.

Geschiedenis

Uitleg 4.2

Het stadsbestuur

• Het gebouw van het stadsbestuur heette het raadhuis.
  
  
• In het gewest Holland waren vanaf de 15e eeuw burgemeesters de hoogste stadsbestuurders.
  

Geschiedenis

Aan de slag

lezen 4.2 

maken 4.2  1 t/m 7