Les 6 en 7: Het ademhalingsstelsel

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

Startklaar

       

      Telefoon in het zakkie 

      Laptop dicht op tafel 
       Map en pen op tafel

       

      

Welkom bij Sciences

Unit 3.2.2: How does the human body work?

Learner Profile: Balanced/ Evenwichtig

ATL: Combine knowledge, understanding and skills to create products or solutions

Evaluate evidence and arguments

Related concepts: Energy Function

Key concept: Systems, Development

How do dynamic systems maintain a delicate balance between energy, function, and movement to drive the sustainable development of living organisms and ecosystems?

Global context: Fairness and development

Programma

• Voorkennis
• Leerdoelen opstellen
• Instructie
• Aan de slag
• Reflectie en leerdoelen check

Overzicht periode #

Week 1	Week 2	Week 3	Week 4	Week 5	Week 6	Week 7
Types of reproduction	...	...	...	...	...	...

Leerdoelen

• Je kunt de delen van het ademhalingsstelsel benoemen met hun kenmerken en functies.
• Je beschrijft hoe je inademt en uitademt.
  
• Je kunt beschrijven hoe zuurstof in je bloed komt en koolstofdioxide uit je bloed gaat.
• ...

 
 

Wat is verbranding?

1. Een reactie tussen brandstof en koolstofdioxide
2. Een reactie tussen brandstof en water
3. Een chemische reactie
4. Energie verbruiken

Waar in het lichaam vindt verbranding plaats?

1. Alleen in de spiercellen
2. In alle levende cellen van het lichaam
3. Alleen in het verteringsstelsel
4. In de spiercellen en dan wordt de energie vervoerd naar de rest van het lichaam

Waar komt energie vandaan?

1. Uit jouw lichaam
2. Uit jouw eten
3. Uit jouw cellen
4. Uit het water

Welk orgaanstelsel zorgt voor de voedingsstoffen in jouw lichaam?

1. Ademhalingsstelsel
2. Spierstelsel
3. Verteringsstelsel
4. Uitscheidingsstelsel

Welk orgaanstelsel zorgt voor zuurstof in jouw lichaam

1. Spierstelsel
2. Uitscheidingsstelsel
3. Verteringsstelsel
4. Ademhalingsstelsel

Welk gas ontbreekt?
Glucose + ??? -> Koolstofdioxide + water + energie

Verbranding in organismen

Longen =  zuurstof en koolstofdioxide 

darmen = brandstof

bloed = vervoer brandstof en zuurstof

Vul voor jezelf aan

Substraat: is wat wordt omgezet/verwerkt in een enzym

Active centrum: waar substraat bind met enzym

reactieproduct: wat uit de reactie komt

Orgaanstelsels 

1. Ademhalingsstelsel
2. Verteringsstelsel
3. Bloedvatenstelsel
4. Uitscheidingsstelsel:het lymfevatenstelsel en het urinewegstelstel

wordt ver-voerd naar de cellen

daardoor kun je bewegen

ademhalingsstelsel: inademen

ademhalingsstelsel: uitademen

spierstelsel

verteringsstelsel

uitscheidingsstelsel

bloedvatenstelsel

Het ademhalingsstelsel

Strottenhoofd

Luchtpijp

2 bronchiën --> luchtpijptakjes

longblaasjes

Middenrif: stevig gespierd vlies

Via de neusholte

Neusslijmvlies maakt de ingeademde lucht vochtig

Bloedvaatjes in de neusslijmvlies maken de lucht warm

Neusharen houden stofdeeltjes tegen

Reukzintuig in de neus: Waarschuwt voor giftige gassen

Luchtpijp

Onderkant van strottenhoofd

Wand: Hoefijzervormige kraakbeenringen

Vertakt zich in 2 bronchiën

--> luchtpijptakjes

Longblaasjes

Uiteinde van luchtpijptakjes

Longhaarvaten

- wanden erg dun

- uitwisseling CO2 en O2

Waarom is het gezonder om door de neus adem te halen?

Wat sluit de huig af?

1. De keel
2. De neusholte
3. De luchtpijp

Als je zwemt kun je een snorkel gebruiken om adem te halen. Wat is een nadeel van ademhalen door een snorkel?

Ademhalingsspieren

 Je beschrijft hoe je inademt en uitademt.

Hoe werkt dit?

Inademen: borstholte wordt groter

Uitademen: borstholte wordt kleiner

Bij het vergroten en verkleinen van je borstkas werken er spieren, de elasticiteit van weefsels en de zwaartekracht samen

Ademhaling

• Ribademhaling of borstademhaling: 

het bewegen van je ribben om te ademen

• Middenrifademhaling of buikademhaling: 

het bewegen van je middenrif om te ademen

Ze vinden meestal tegelijk plaats

Inademen

1. Tussenribspieren en middenrifspieren trekken samen.
2. Ribben kantelen omhoog en het middenrif wordt plat. 
3. Borstholte en je longen worden groter. 
4. Lucht in je longen krijgt meer ruimte, daardoor neemt de luchtdruk in je longen af. 
5. Lucht stroomt vanzelf naar binnen: je ademt in. 

Uitademen

1. Tussenribspieren en middenrifspieren ontspannen.
2. Ribben zakken naar beneden. Het middenrif wordt bol.
3. Borstholte en longen worden kleiner.
4. Lucht in je longen krijgt minder ruimte, luchtdruk neemt toe.
5. Lucht stroomt naar buiten: je ademt uit. 

Zet de stappen van inademen in de goede volgorde

Lucht stroomt je longen in

Je borstholte en longen worden groter

Tussenribspieren en middenrifspieren trekken samen

Luchtdruk in je longen neemt af

Ribben kantelen omhoog en middenrif wordt plat

Zet de stappen van uitademen in de goede volgorde

Je borstholte en longen worden kleiner

Lucht stroomt naar buiten

Tussenribspieren en middenrifspieren ontspannen

Luchtdruk in je longen neemt toe

Ribben zakken naar beneden en middenrif wordt bol

Hoe komt zuurstof in je bloed?

• Dit gebeurt in de longblaasjes

Hier gebeuren 2 dingen:

1. Zuurstof gaat vanuit de lucht in de longblaasjes naar het bloed.
2. Koolstofdioxide gaat vanuit het bloed naar de lucht in de longblaasjes, daarna adem je dit uit.

• Deze uitwisseling noemen we gaswisseling!

Gaswisseling

Uitwisseling van gassen

O₂ - CO₂

Bloed vervoert:

-O₂ naar de cellen

--> Wat gebeurt er in de cellen?

Gaswisseling

Bloed vervoert:

- CO₂ naar longblaasjes

uitademen

- CO₂ + water + energie (warmte)

Inademen

Uitademen

Gaswisseling

De uitwisseling van zuurstof en koolstofdioxide verloopt snel door: 

• veel longblaasjes dus groot oppervlak om uit te wisselen (70-90m2)
  
• wand van longblaasjes heel dun dus zuurstof en koolstofdioxide kunnen er makkelijk doorheen
  
• ook de vele haarvaten rond longblaasjes hebben dunne wand en bloed er doorheen wordt steeds ververst
• door je ademhaling ververs je steeds de lucht in je longen, dus steeds nieuwe zuurstof en je raakt de koolstofdioxide kwijt

0

Sleep de namen naar de juiste plaats 

Longblaasje

Luchtpijp

Keelholte

Bronchiën 

Neusholte

Wat gebeurt er in je longen als je slijmvlies niet werkt?

1. Je kunt niet meer goed hoesten...
2. Er komt steeds meer rotzooi in je longen...
3. Je kunt geen ziektekiemen naar buiten werken...
4. Je longen raken verstopt...

Je legt uit waarom het beter is om door je neus te ademen

1. Je neus keurt de lucht met het reukzintuig
2. Je neusharen houden stof tegen 
3. Je neus maakt de lucht vochtig (door water uit slijm) en warm (door bloedvaatjes). 

Waarom dus door je neus ademen?

Slijmvlies

• Aan binnenkant luchtpijp en bronchiën

Twee soorten cellen:

1. Slijmcellen: maken slijm

2. Trilhaarcellen: bewegen heen en weer en duwen slijm met daarin stof en ziektever-wekkers naar je keel. Dit hoest je uit of slik je door.

Dus zo krijg je schone, warme en vochtige lucht in je longblaasjes en beschadigen ze niet

Je legt uit hoe je ademhaling geregeld wordt

1. Via koolstofdioxidezintuigcellen in bloedvaten (aorta)
   
2. Impulsen naar ademcentrum in hersenen
   
3. Hersenen sturen signalen naar tussenribspieren en middenrifspieren die daardoor samentrekken
   

Waarom kan er snel gaswisseling plaatsvinden in de longen?

1. de wand van de luchtpijp is erg dun
2. er zit een laagje slijm in de longblaasjes
3. Het oppervlak van de longblaasjes is groot
4. alle antwoorden zijn goed