*Begrijpend lezen H2, BK 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

klas BK 2: 

Begrijpend lezen NN6 

Hoofdstuk 2

Hoofdzaken en bijzaken

Lesdoelen

Na deze les kun je: 

- Het verschil zien tussen hoofdzaken en bijzaken in een korte tekst.

Hoofdzaken en bijzaken

De belangrijkste informatie in een tekst noem je de hoofdzaken. 

Wat niet zo belangrijk is, zijn de bijzaken.

Als je de hoofdzaken van een tekst wilt vinden:

-   lees je de inleiding en het slot. 

-   lees ook de eerste en laatste zin van elke alinea (= kernzinnen), want hierin staat de belangrijkste informatie. 

In de rest van de alinea vind je vaak een uitleg of een voorbeeld en dat zijn bijzaken!

De lay-out (= opmaak) van een tekst helpt je vaak ook de hoofdzaken te vinden. 

In studieboeken staan bijvoorbeeld de hoofdzaken vetgedrukt of staat de uitleg in een andere kleur.

Bekijk de afbeelding van een mindmap.

Wat is het onderwerp?

Is het midden belangrijk of minder belangrijk?

Wordt de info belangrijker of minder belangrijk als je verder naar de buitenkant gaat?

Wat zijn de drie hoofdlijnen van buitensporten?

HOOFDZAKEN

-aan het begin (=inleiding)  of het einde (=slot)

- eerste en laatste zin van alinea (=kernzinnen)

                      BIJZAKEN

  - extra uitleg en voorbeelden

 - maken de tekst leuker, 

    duidelijker en beter te begrijpen

Wat is de hoofdzaak?
De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw De Jong voor haar honderdste verjaardag.
Mevrouw De Jong woont in een verzorgingshuis.

___________________

1. De burgemeester bezocht afgelopen zaterdag mevrouw De Jong voor haar honderdste verjaardag.
2. Mevrouw De Jong woont in een verzorgingshuis.

Wat is de hoofdzaak?
Alle leerlingen van klas twee hebben voor de herfstvakantie de boswachter geholpen.
De leerlingen moesten op de fiets naar het bos.
In het bos werden ze in groepen ingedeeld.

________________

1. Alle leerlingen van klas twee hebben voor de herfstvakantie de boswachter geholpen.
2. De leerlingen moesten op de fiets naar het bos.
3. In het bos werden ze in groepen ingedeeld.

Teksten met alinea's

- Elke alinea heeft een eigen 

hoofdzaak (eerste of laatste zin), want de schrijver 

wil in elke alinea iets belangrijks vertellen. 

- De rest van de zinnen zijn 

   bijzaken.

Wat vertel je als je kort wilt vertellen waar een tekst over gaat?

1. Hoofdzaken
2. Bijzaken

Hoofdzaken van een tekst vind je

1. in de inleiding en de kernzin
2. alleen in kernzin
3. in de inleiding, het slot en de kernzin

Kernzinnen zijn niet belangrijk.

1. Waar
2. Niet waar

Lees de tekst

Wat is het onderwerp van de tekst?

1. supermodel Doutzen Kroes
2. optredens van bekende artiesten
3. actie van Dance4Life
4. inzameling van 350 duizend euro

Wat is het deelonderwerp van alinea 2?

1. het slotevenement van Dance4Life
2. Ahoy in Rotterdam
3. beloning voor leerlingen voor hun inzet
4. satellietverbinding

Wat is het deelonderwerp van alinea 3?

1. Doutzen Kroes
2. opbrengst van het scholenproject
3. ambassadrice van Dance4Life
4. bekende artiesten treden op

Wat is de belangrijkste zin van alinea 2?

1. Het slotevenement van Dance4Life was afgelopen zaterdag in Ahoy, Rotterdam.
2. Als beloning voor hun inzet mochten tienduizend leerlingen naar dit evenement komen.
3. Hier dansten zij met jongeren uit 26 landen tegelijk tegen aids en hiv.
4. De jongeren werden per satelliet met elkaar verbonden.

Welke zin uit alinea 3 gaat niet over het deelonderwerp?

1. Supermodel Doutzen Kroes maakte de totale opbrengst van het scholenproject bekend.
2. Zij is de ambassadrice van Dance4Life in Nederland.
3. Tijdens Dance4Life traden bekende artiesten als Fedde le Grand, Don Diablo en The Partysquad belangeloos op.