2VM - §6.4 Infrarode en ultraviolette straling

• Mens & Natuur
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Infrarood

Zichtbaar

Ultraviolet

6.4 Infrarode en Ultraviolette straling

Leerdoelen

6.4.1 Je kunt benoemen waar infrarode en ultraviolette straling zich in het spectrum bevinden.

6.4.2 Je kunt kenmerken benoemen van infrarode en ultraviolette straling.

6.4.3 Je kunt toepassingen noemen van infrarode en ultraviolette straling.

6.4.4 Je kunt uitleggen wat de gevaren zijn van ultraviolette straling.

2 extra kleuren

Er zijn 2 kleuren die wij niet kunnen zien. Onze ogen zijn daar niet gevoelig voor. 

Infrarood: IR (staat boven rood in de regenboog) 

Ultra violet: UV (staat onder violet in de regenboog)

Infrarood en het kleuren spectrum

Infraroodstraling valt net naast de kleur rood. 

Infraroodstraling kun je niet zien! Maar je kan wel de warmte voelen. 

Infrarood betekent letterlijk 'onder rood'. 

(in het boek staat: 'naast rood', dit is fout. Infra betekent onder of lager)

In het spectrum vind je het infrarood vóór het rood.

Gebruik Infrarood licht

Wordt gebruikt voor:

• Warmhouden van dieren. Warmte lampen zenden rood licht uit, maar vooral Infraroodstraling
• Terrasverwarming.
  
• infraroodsauna’s.
  
• spierpijn of sportblessures.
• afstandsbediening tv. 

Pasgeboren kuikens onder de warmtelamp.

Infraroodsensor

• Gevoelig voor infraroodstraling
• Wordt gebruikt bij winkeldeuren, nachtkijkers etc.

Wist je dat...

Sommige slangen infrarode straling gebruiken om hun prooi te vinden.  Deze slangen zijn blind, maar kunnen door warmte 

hun prooi vinden.

Ultraviolette straling

De zon straalt ultraviolette straling  (uv-straling) uit.

Van UV-straling wordt

je bruin.

Zit helemaal aan de andere kant van het spectrum. 

De ozonlaag

In de atmosfeer zit ozon, dit is een gas dat een deel van de ultraviolette straling tegenhoudt.  De luchtlaag waarin ozon voorkomt, heet de ozonlaag. 

Doordat de lucht vervuild is met cfk’s (stoffen die nu niet meer gemaakt mogen worden) zijn er gaten ontstaan in de ozonlaag. Hierdoor kan de uv-straling gemakkelijker de aarde bereiken en lopen mensen eerder een te hoge dosis op.

Te veel ultraviolette straling 

vergroot kans op huidkanker. 

Zonnebrandcrème absorbeert uv-straling en beschermt zo je huid. 

Hoe hoger de beschermingsfactor, hoe beter je huid wordt beschermd.

Gebruik UV straling

• Drinkwater bedrijven gebruiken uv straling om bacterie in water te doden.
• Bijen zien UV straling.
• UV straling zorgt er voor dat je bruin wordt
• Wordt tegen gehouden door atmosfeer (ozonlaag, stof en wolken)
• UV kan stoffen laten oplichten (fluorescentie) 

De infraroodcamera

Met een infraroodcamera kun je een thermogram maken. Dat is een foto waarop te zien is hoeveel infrarode straling een voorwerp uitzendt. Veel infrarode straling kleurt licht en weinig infrarode stralen kleurt donker. 

Je kunt een infraroodcamera gebruiken om ‘warmtelekken’ op te sporen.  Zo kun je erachter komen op welke plaatsen het huis beter geïsoleerd moet worden.