Congres van Wenen + Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 5

Willem I & Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

Het congres van Wenen en het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815-1830)

Wat weet je nog over de politieke verwezenlijkingen van Napoleon?

Congres van Wenen & Het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815-1830)

Centrale vraag:  

Wat gebeurde er in Europa na de ondergang van Napoleon en welk gevolg had deze gebeurtenis op onze gewesten? 

Structuur: 

1. Congres van Wenen

2.De oprichting van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815-1830)

3. Willem I ('Koning-Koopman')

4. Spanningen tussen Noord en Zuid

De ondergang van Napoleon

Wanneer? 1815

Door wie? Verenigd Koninkrijk - Koninkrijk Pruisen - Keizerrijk Oostenrijk - Rusland

Waar? Slag bij Waterloo (1815)

Charles Vanderstraeten, 'leeuw van Waterloo', monument, 1823.

Congres van Wenen

> Overwinnaars op Napoleon en Frankrijk komen samen in Wenen (1815)

Anoniem, Congres van Wenen, Spotprent, 1815. 

Politiek - Territoriaal

Europa (1789)

Europa (1815)

Doel? Europa van voor Franse revolutie (1789) herstellen

Wat gebeurt er met het grondgebied van de 'overwinnaars'?

Wereldkaart (1815) - Gebiedswinst voor het Verenigd Koninkrijk 

Noem twee 'bufferstaten' die worden opgericht door het Congres van Wenen:

1. De oprichting van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden (1815)

Bekijk het volgende fragment op de volgende slide. 

Joseph Paelinck, Willem I in krijgsmantel, schilderij, 1819

03:35

2. Koning-Willem de 'Koopman'

Bekijk het volgende deel van de reportage bij de 'volgende slide'

2. 'Koning-Koopman'

Bekijk het fragment op de volgende slide

03:35

 Welke landen van vandaag maakten deel uit van  het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden? 

Sleep ze naar het rode vakje

Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

03:35

Waarom was de oprichting van dit koninkrijk nodig volgens de overwinnaars op Napoleon?

Centrale vraag: Wat veranderde er in Europa na Napoleon? 

1. Congres van Wenen: 

Aanleiding: Europa doorheen geschud door Napoleon

Doel: 'Restaureren' van de wereld voor Franse revolutie (1789)

* Politiek-territoriaal: 

gebiedsuitbereiding voor overwinnaars + oprichting bufferstaten

* Politiek-bestuurlijk:

Vorsten en adel terug aan de macht. 

03:35

Welke historische gebeurtenis was de aanleiding voor de oprichting van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden?

1. Congres van Wenen (1815)
2. Franse bezetting (1792-1812)
3. Slag van Waterloo (1815)
4. Franse revolutie (1789)

08:02

Wat bedoelt de reportage met 'Koning Koopman'

08:02

Spanningen tussen het Noorden en Zuiden (1820-1830)

Bekijk het volgende fragment over de 'spanningen' in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. 

09:04

De reportage spreekt hun aan als 'Belgen' klopt dit op dat moment in de geschiedenis?

09:04

Waarover klagen de 'Belgen' in de documentaire?

09:04

Taalbeleid

Bekijk het volgende fragment.

09:40

Taalbeleid

Situatie: 

Noordelijke Nederlanden: Nederlands 

Zuidelijke Nederlanden: Frans + Nederlands

                          Willem I: Taalvrijheid*, maar Nederlands als belangrijkste bestuurstaal. 

Hoe? 

Waar de streektaal Nederlands is, moet het politieke bestuur Nederlands spreken:

<=> 'Franstalige' rijke klassen in Vlaanderen boos.

*Taalvrijheid: Iedereen mag de taal spreken die hij/zij wil

Taalbesluit 29 september 1818

Te rekenen van 1 januari 1823 zal in de opgenoemde provinciën Limburg, Oost-

Vlaanderen, West-Vlaanderen en Antwerpen geen andere taal dan de taal van het land

voor de behandeling van openbare zaken erkend of gewettigd zijn, en zullen dus alle

administratieve, financiële en militaire autoriteiten, colleges of ambtenaren, ... zich in alle

zaken ... van dat tijdstip af, uitsluitend van die taal moeten bedienen.

09:40

BRON: De Taalwet

 

Art. 5, in Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden, 1820, 5.

Willem I voerde een ‘actieve taalpolitiek’ in zijn koninkrijk. Hij voerde verschillende wetten en besluiten uit die het Nederlands als voornaamste bestuurstaal hervormde. De wet van 1 januari 1823 was de eerste grote maatregel hierin.

Te rekenen van 1 januari 1823 zal in de opgenoemde provinciën Limburg, Oost-

Vlaanderen, West-Vlaanderen en Antwerpen geen andere taal dan de taal van het land

voor de behandeling van openbare zaken erkend of gewettigd zijn, en zullen dus alle

Administratieve, financiële en militaire autoriteiten, colleges of ambtenaren, ... zich in alle

zaken ... van dat tijdstip af, uitsluitend van die taal moeten bedienen.

*autoriteiten: Bestuursorganen van de overheid

09:40

"De Belgen spreken Frans, zoals ze altijd gedaan hebben" klopt deze uitspraak uit de reportage?

09:40

Wat was het probleem met het taalbeleid van Willem I?

1. Hij wil het Frans doorvoeren als 'bestuurstaal'
2. Voert het Nederlands in als 'bestuurstaal' in het zuiden
3. Verplicht iedereen Nederlands te spreken
4. Verplicht iedereen Frans te spreken

Gevolg congres van Wenen op de Nederlanden? 

1. Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden worden verenigd tot één koninkrijk.

Doel? 'Bufferstaat' tegen Frankrijk

2. 'Koning-koopman'

Koning Willem I investeert in industrie & handel 

3. Spanningen tussen Noord & Zuid (1820-1830)

Ongelijke politieke vertegenwoordiging

Godsdienst: Protestanten tegen Katholieken

Taalprobleem: Nederlandstaligen tegen Franstaligen

09:04

Willem I wil Protestanten (Noorden) en katholieken (Zuiden) tot elkaar brengen. 

Doel? 

Koninkrijk tot één land ('natie') maken met dezelfde cultuur, religie en gewoontes

Hoe? 

Willem I behoudt 'Godsdienstvrijheid' maar beperkt macht van de Katholieke Kerk

<=> Katholieken in het Zuiden boos over hervormingen. 

09:04

Welk verschil merk je op tussen de noordelijke en zuidelijke Nederlanden op basis van religie?

09:04

Bekijk de volgende kaart over de verspreiding van protestantisme en katholicisme in Europa (16de-17de eeuw)

Kijk hierbij naar de situatie in de 'Nederlanden'

Paars: Katholicisme

Oranje:

Protestantisme

09:04

1. Politieke ondervertegenwoordiging

> Rijkere klassen in het zuiden vinden dat er niet genoeg naar hen geluisterd wordt door de koning. 

• Grondwet van het koninkrijk (1812) geeft koning veel macht.

• Noordelijke- en Zuidelijke Nederlanden hebben evenveel vertegenwoordigers in parlement. 

<=> Zuidelijke Nederlanden tellen meer inwoners. 

Macht van de koning:

-Ministers hebben enkel verantwoording af te leggen aan de koning. Ze komen zelden gezamenlijk bijeen, en als ze dat doen, is dat onder voorzitterschap van de koning.

- Het parlement kan enkel maar elke 10 jaar de uitgaven van de koning goedkeuren . De koning kan dus volop schulden maken, zonder goedkeuring van het parlement. Dit was vooral een probleem voor de zuidelijke Nederlanden. Zij betaalden de meeste belastingen. 

08:02

Gent-Terneuzen

Het Kanaal 'Gent-Terneuzen' is een kanaal dat de stad Gent verbindt met de Schelderivier. Gent had op die manier een snellere manier toegang tot de Noordzee. Dit kwam vooral de Gentse textielindustrie goed uit. De industrie kon op die manier meer goederen naar het buitenland transporteren. De bouw van het kanaal werd mede-gefinancierd door koning Willem I in 1823. 

Société Cockerill

Willem I bouwt en financiert de bouw van een Luikse staalfabriek hiervoor het bischoppelijk paleis in Luik om tot een staalfabriek in 1817. Hij werkt hiervoor eerst met de Engelsman 'John Cockerill'. Deze man had veel ervaring met de toenmalige textielindustrie in de regio. Vanaf 1825 beheert Willem I de fabriek zelfstandig. 

Het Willemdok

Het Willemsdok is een scheepsdok in de haven van Antwerpen. Het werd gebouwd tijdens de periode 1803-1812. De bouw van het scheepsdok werd mede-gefinancierd door de Nederlandse koning 'Willem I'

08:02

Koning Willem I de 'koopman'

Koning Willem I stimuleert de 'industrie' en 'handel' in zijn koninkrijk. 

Handel & Transport:  Uitwisseling van producten tegen een betaling. 

Industrie: Deel van de economie dat zich inzet voor  de productie van goederen